Astma oskrzelowa jest ogromnym obciążeniem dla polskiego systemu opieki zdrowotnej – alarmowali eksperci podczas konferencji prasowej „Astma – nowy model organizacji opieki zdrowotnej nad pacjentem” zorganizowanej przez Polskie Towarzystwo Alergologiczne. Choroba ta generuje rocznie 75 mln zł kosztów hospitalizacji i niemal 200 mln zł kosztów opieki pośredniej.
Podczas konferencji specjaliści przedstawili raport pt. „Astma oskrzelowa – nowy model zarządzania chorobą nakierowany na wzrost wartości zdrowotnej”. W dokumencie opisano rekomendacje systemowych zmian służących poprawie jakości opieki nad pacjentami z astmą:
- Poprawa efektywności i optymalizacji leczenia oraz wzrost aktywności zawodowej pacjentów z astmą.
- Zwiększenie wykrywalności astmy przez lekarzy rodzinnych oraz weryfikacja wstępnego rozpoznania choroby i ustalenie indywidualnego planu leczenia pacjenta przez lekarzy specjalistów w dziedzinie alergologii i pulmonologii.
- Zmniejszenie liczby hospitalizacji pacjentów z powodu zaostrzeń astmy oraz przekształcenie oddziałów alergologii w Centra Leczenia Astmy Ciężkiej.
Astma to obciążenie dla pacjenta i systemu opieki zdrowotnej
Eksperci podkreślali, że astma stanowi bardzo duże obciążenie dla pacjenta, jego rodziny, a także dla systemu opieki zdrowotnej. Jej leczenie jest długotrwałe i kosztowne. Choroba ta jest również najczęstszą przyczyną absencji chorobowej, hospitalizacji czy długookresowej niezdolności do pracy, spośród wszystkich alergicznych jednostek chorobowych.
Jak wskazywał dr hab. n. med. prof. nadzw. Maciej Kupczyk, prezydent Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, istnieje wiele problematycznych obszarów w odniesieniu do leczenia astmy. Jednym z nich jest niska skuteczność diagnostyki. Ekspert wskazywał, że obecnie ponad 4 mln Polaków ma objawy astmy oskrzelowej, ale jedynie 2,2 mln osób jest pod opieką systemu opieki zdrowotnej. Prof. Kupczyk wskazywał również, że ogromne opóźnienia w postawieniu prawidłowego rozpoznania, prowadzą do tego, że pacjenci żyją z objawami astmy nawet przez 7 lat, a niedorozpoznanie sięga nawet 70 proc. W wyniku tego, zdaniem prof. Kupczyka, chorobę leczy się trudniej, co generuje dodatkowe koszty dla systemu opieki zdrowotnej.
Jak wskazują autorzy raportu, w naszym kraju nie są spełniane światowe standardy zarządzania astmą związane z jej kontrolą. Nie wszyscy alergolodzy, pulmonolodzy czy lekarze rodzinni potrafią prawidłowo ocenić poziom kontroli zgodnie z międzynarodowymi wytycznymi. Nawet 50 proc. z nich nie stosuje się do obowiązujących zaleceń. Grzegorz Błażewicz, zastępca Rzecznika Praw Pacjenta, wskazywał na konieczność usprawnienia ścieżki leczenia pacjenta przewlekle chorego z astmą. Jak zaznaczał: „każdy pacjent oczekuje świadczeń łatwo dostępnych i kompleksowych”. Ekspert zwracał uwagę, że każda choroba przewlekła wymaga skoordynowanej opieki nad pacjentem i gwarancji ciągłego leczenia. To pacjent powinien być w centrum uwagi.
Pogłębienie edukacji i skoordynowana opieka
Zdaniem prof. Kupczyka, by skutecznie leczyć astmę należy nawiązać współpracę z pacjentem, a także wdrożyć odpowiednią edukację, m.in. dotyczącą kontynuacji terapii. Ekspert wskazywał, że jedynie 10 proc. pacjentów kontynuuje terapię po roku od zdiagnozowania choroby. Prof. dr hab. n. med. Piotr Kuna, specjalista w dziedzinie chorób wewnętrznych i alergologii, kierownik II Katedry Chorób Wewnętrznych i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, dodał, że pacjenci nie są świadomi tego, jak ciężką chorobą jest astma. Również dr n. med. Piotr Dąbrowiecki, alergolog, zwrócił uwagę na konieczność edukacji pacjentów. Jego zdaniem to właśnie lekarze są za nią odpowiedzialni. Ekspert zauważył jednak, że zadanie to może być trudne ze względu na kryzys kadrowy wśród lekarzy alergologów i pulmonologów.
Prof. dr hab. n. med. Radosław Gawlik z Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Alergologii i Immunologii Klinicznej Wydziału Nauk Medycznych w Zabrzu SUM w Katowicach, zauważa że leczenie astmy powinno być również skoordynowane, czyli opierać się na działaniach różnych środowisk – lekarzy POZ oraz specjalistów. Z kolei w raporcie eksperci wskazują, że leczenie tej jednostki chorobowej powinno być również uwzględnione jako priorytet polskiego systemu ochrony zdrowia. „Program zarządzania chorobą powinien zapewniać ciągłą, kompleksową, koordynowaną opiekę nad pacjentem na szczeblu krajowym i lokalnym” – wskazują autorzy dokumentu.
Brak zastępowalności pokoleniowej wśród alergologów i pulmonologów
Podczas konferencji eksperci zwracali uwagę na pogłębiające się problemy kadrowe wśród medyków. „Kryzys kadrowy nabiera coraz większych rozmiarów. Zamykają się oddziały i poradnie” – podkreślał dr Jerzy Gryglewicz, ekspert Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego w Warszawie. Zdaniem specjalisty problem z dostępnością do lekarzy alergologów i pulmonologów będzie narastał. Obecnie w Polsce jest 1623 lekarzy alergologów, a średnia ich wieku to 58 lat. Nieco więcej w naszym kraju jest pulmonologów, bo 3 tys. Średnia wieku tych specjalistów również wynosi jednak 58 lat. Ponadto coraz więcej lekarzy udaje się na emeryturę.
Brak specjalistów, zdaniem dr Gryglewicza, będzie rodził problemy w dostępie do leczenia astmy zarówno na poziomie placówek podstawowej opieki zdrowotnej, jak i specjalistycznych. W przeciągu 5 ostatnich lat, jak poinformował ekspert, liczba porad spadła o 8 proc.
Źródło: Konferencja prasowa „Astma – nowy model organizacji opieki zdrowotnej nad pacjentem”, materiał prasowy
Przeczytaj także: „Przekroczyliśmy barierę czwartej fali”. Dziś ponad 1200 nowych zakażeń
