W związku z wysokimi temperaturami Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej przygotował specjalny poradnik – vademecum zachowań, na temat tego, w jaki sposób chronić się przed przegrzaniem i odwodnieniem oraz jak postępować w czasie upału. Eksperci radzą, by unikać nie tylko słońca, ale także zbyt zimnych napojów i wysiłku fizycznego.
Jak podkreślono w vademecum – ekspozycja na upały stanowi silne obciążenie dla organizmu każdego człowieka, szczególnie dla niemowląt, małych dzieci, osób niesamodzielnych, w wieku podeszłym, rekonwalescentów, a także chorych przewlekle (zwłaszcza ze schorzeniami układu sercowo-naczyniowego, nerwowego oraz chorych na cukrzycę). Zwiększone obciążenie cieplne i rosnąca temperatura wnętrza ciała mogą prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych. Osoby znajdujące się w grupie podwyższonego ryzyka powinny unikać ekspozycji na wysokie temperatury w terenie otwartym i stosować się do ogólnych zaleceń.
Jak chronić organizm przed przegrzaniem i odwodnieniem?
- Izolacja od upału
W czasie upalnych dni warto zadbać o to, by w pomieszczeniach zamkniętych był utrzymywany chłód. Temperatura powietrza nie powinna przekraczać 32 stopni Celsjusza w ciągu dnia i 24 stopni Celsjusza w nocy. Jest to szczególnie istotne dla niemowląt, osób starszych i przewlekle chorych.
Pomieszczenia można wentylować – poprzez otwieranie okien jedynie wieczorem i nocą, gdy temperatura powietrza spada. W ciągu dnia należy z kolei zamykać okna i zasłonić zasłony, a także wyłączyć wszystkie zbędne urządzenia elektryczne.
Pomieszczenia wyposażone w klimatyzację powinny mieć zamknięte drzwi i okna. Temperatura w klimatyzowanych pomieszczeniach nie powinna być zbyt niska, ponieważ może to grozić szokiem termicznym. Jeżeli powietrze jest zbyt suche można stosować nawilżacze powietrza.
Jeżeli pomieszczenia istotnie nagrzewają się w ciągu dnia i nie ma możliwości utrzymania w nich chłodu – należy 2-3 godziny spędzać poza domem, w miejscach klimatyzowanych (np. budynki publiczne, centra handlowe).
- Ochrona w terenie otwartym
Osoby, które muszą przebywać w terenie otwartym powinny ograniczyć aktywność fizyczną do godzin porannych lub wieczornych. Należy zrezygnować z dodatkowej aktywności fizycznej i uzupełniać płyny w odpowiedniej ilości. Osoby aktywne mogą pić wodę z dodatkiem elektrolitów, np. specjalne napoje i odżywki dla sportowców.
Przebywając w terenie otwartym powinny wskazany jest częsty odpoczynek w miejscach zacienionych i przewiewnych. Należy chronić się przed ekspozycją na bezpośrednie promieniowanie słoneczne. Wskazane jest używanie okularów, nakrycia głowy, kremów z odpowiednim filtrem.
- Ochrona innych
Nigdy nie można zostawiać dzieci ani zwierząt w zaparkowanym samochodzie. W razie zauważenia takiej sytuacji należy zaalarmować odpowiednie służby.
W czasie upałów należy zadbać również o zwierzęta chroniąc je przed bezpośrednim nasłonecznieniem, zapewniając nieograniczony dostęp do wody pitnej oraz wentylację pomieszczenia, w którym przebywają. Warto zadbać również o osoby potrzebujące dodatkowej pomocy – starsze, samotne, niesamodzielne. Osoby te powinny być odwiedzane codziennie, a jeżeli nie ma takiej możliwości – można zgłosić się do ośrodka zdrowia lub placówki opieki społecznej.
Jak udzielić pierwszej pomocy osobie narażonej na działanie wysokich temperatur?
Dreszcze, osłabienie, niepokój, silne pragnienie i ból głowy powinny skłonić do podjęcia działań – osobę, która odczuwa te objawy należy przenieść do chłodnego miejsca, zapewnić odpoczynek i uzupełnienie płynów. Jeżeli wystąpiły skurcze mięśni wskazane jest uzupełnienie płynów z zawartością elektrolitów. Jeżeli skurcze występują po godzinie odpoczynku i uzupełnieniu płynów – należy skorzystać z pomocy medycznej.
Udar objawia się wysoką temperaturą ciała (pow. 39 st. C.), gorącą i suchą powierzchnią skóry, podwyższonym tętnem, delirium (majaczenie, bredzenie), drgawkami, konwulsjami i/lub brakiem przytomności. W przypadku wystąpienia objawów udaru należy jak najszybciej wezwać karetkę pogotowia ratunkowego.
W oczekiwaniu na przyjazd służb medycznych należy:
- przenieść poszkodowanego w chłodne, zacienione i przewiewne miejsce,
- ułożyć poszkodowanego w pozycji leżącej z głową i nogami na górze (nieprzytomny) lub półsiedzącej (przytomny),
- udrożnić drogi oddechowe i skontrolować podstawowe funkcje życiowe, rozpiąć lub zdjąć zbędną i krępującą odzież,
- rozpocząć schładzanie organizmu – przykładać chłodne okłady na kark, pachy, pachwiny, wachlować i schładzać skórę rozpylając wodę o temperaturze 25-30 stopni Celsjusza,
- co 10 minut mierzyć temperaturę ciała, kontynuować schładzanie dopóki nie spadnie ona do 38 stopni Celsjusza,
- nie podawać płynów i żadnych leków.
Jeśli dojdzie do zatrzymania oddechu lub akcji serca rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową.
Źródło: Vademecum zachowań IMGW
