„Dotkliwie odczuliśmy konsekwencje braków kadrowych i wysokiej średniej wieku pielęgniarek i pielęgniarzy” podkreśliła w rozmowie z Evereth News dr n. o zdr. Joanna Burzyńska z Zakładu Pielęgniarstwa i Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Rzeszowskiego. Ekspertka opowiedziała również o prowadzonych badaniach na temat warunków pracy personelu pielęgniarskiego podczas epidemii koronawirusa SARS-CoV-2.
Evereth News, Agnieszka Baran: Co skłoniło Państwa do zainicjowania badań nad problemami środowiska pielęgniarskiego podczas epidemii? Czy Państwa zdaniem kwestia ta nie została dotychczas wystarczająco zgłębiona?
Dr n. o zdr. Joanna Burzyńska: – Impulsem do podjęcia badań na temat warunków pracy personelu pielęgniarskiego były doniesienia o tragicznej sytuacji tej grupy zawodowej. W grudniu 2020 r. Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że z powodu zakażenia SARS-CoV-2 od początku epidemii zmarły 32 pielęgniarki. Informacja ta głęboko nas poruszyła. Rozmawialiśmy też z pielęgniarkami, które zgłaszały duże obciążenie obowiązkami i nieprzerwane od dłuższego czasu stres i zmęczenie. To wszystko sprawiło, że postanowiliśmy przyjrzeć się bliżej temu zjawisku. Warto dodać, że chociaż o wyczerpaniu tej grupy zawodowej mówi się dużo, to istnieje niewiele badań oddających skalę problemu.
Ankieta, na której opierają się Państwo w swoich badaniach jest dostępna na stronie internetowej. Jakimi metodami posłużyli się Państwo w konstruowaniu pytań?
– Badania opieramy na ankiecie naszego autorstwa, przygotowanej jako dokument elektroniczny. Formularz w takiej formie umożliwia nam dotarcie do jak największej grupy odbiorców, ponieważ ankieta może być łatwo udostępniana i przekazywana innym. W dodatku każdy, kto zdecyduje się ją wypełnić, może zrobić to w wybranych przez siebie czasie i miejscu.
Bardzo ważnym dla nas aspektem jest również to, jak praca w okolicznościach pandemicznych rzutuje na życie osobiste i codzienność ankietowanych. Z tego względu w formularzu pojawiają się pytania o zmęczenie psychofizyczne i odczuwany stres, a także o ocenę zabezpieczenia w środki ochronne i stopień przygotowania placówki do wyzwań związanych z pandemią. W konstruowaniu pytań wykorzystaliśmy między innymi Skalę Satysfakcji z Życia (SWLS) w adaptacji Zygfryda Juczyńskiego, która jest standardowym narzędziem w tego typu badaniach.
Jak wspomniała Pani podczas rozmowy, projekt realizowany jest w czasie rzeczywistym, a ze względu na zmieniającą się dynamicznie sytuację zależy Państwu na jak najszybszym zebraniu reprezentatywnej grupy.
– Badanie to nawiązuje również do potrzeb stałego monitorowania problemów pojawiających się w środowisku pielęgniarskim, dzięki czemu możliwe jest wypracowywanie odpowiednich rozwiązań. Uzyskane wyniki chcielibyśmy opublikować za granicą, dzięki czemu możliwe będzie porównanie sytuacji w naszym kraju z tym, co się dzieje w innych miejscach na świecie. Taka perspektywa może przyczynić się nie tylko do zrozumienia obecnych problemów, lecz także znaleźć ich skuteczne rozwiązania.
Czy wierzą Państwo, że uzyskane wyniki będą miały realny wpływ na sytuację pielęgniarzy i pielęgniarek podczas obecnej pandemii lub w przypadku wystąpienia podobnego kryzysu zdrowotnego w przyszłości?
– W naszych badaniach pytamy pielęgniarki i pielęgniarzy o ich własne odczucia i wierzymy, że uzyskamy aktualny obraz obciążeń związanych z wykonywanym w tak trudnych warunkach zawodem. Uważamy, że na podstawie badań będziemy w stanie ukazać potrzeby tego środowiska. Zależy nam na tym, żeby odbiór wyników nie był ograniczony do społeczności akademickiej, ale znalazł swoje miejsce w dyskursie publicznym i wpływał na postawę pacjentów. Liczymy też na to, że wyniki naszych badań przysłużą się władzom lokalnym i centralnym, a także odpowiednim służbom do wdrożenia działań naprawczych.
Jakie są Państwa zdaniem największe problemy i wyzwania, z jakimi mierzą się pielęgniarki i pielęgniarze podczas epidemii?
– Wydaje się, że sytuacja związana z pandemią SARS-CoV-2 to jedna z najważniejszych prób dla naszego systemu, podczas której uwidocznił się szereg obszarów wymagających natychmiastowej interwencji. Dotkliwie odczuliśmy konsekwencje braków kadrowych i wysokiej średniej wieku pielęgniarek i pielęgniarzy, gdyż zwiększyło się obciążenie obowiązkami i wydłużył czas pracy.
Przypomnijmy tylko, że 12 maja zamiast świętować swój Międzynarodowy Dzień, przedstawicielki tego zawodu wyszły na ulice stolicy w proteście przeciw pogarszającym się warunkom pracy. W planach jest również strajk ostrzegawczy w poniedziałek 7 czerwca.
Jaką rolę mogą odegrać Państwa badania w trakcie trwających rozmów o sytuacji pielęgniarek i pielęgniarzy w Polsce?
– Strajki pielęgniarek i pielęgniarzy to dramatyczna próba zwrócenia uwagi na problemy od lat dotykające tę grupę zawodową. Liczymy, że wyniki naszych badań będą formą wsparcia, gestem solidarności i pozwolą zwrócić uwagę na te problemy w sposób rzeczowy. Stoimy na stanowisku, że rzetelnie przeprowadzone badania naukowe to papierek lakmusowy panujących realiów. To one powinny być przyczynkiem do dyskusji, stanowić fundament propozycji i rozwiązań naprawczych.
Bez dogłębnego i obiektywnego ukazania problemu podjęte działania mogą się okazać nie tylko niewystarczające, lecz przede wszystkim błędne. A takiej sytuacji wszyscy chcielibyśmy uniknąć.
PRZECZYTAJ POPRZEDNI TEKST Z CYKLU #ZAWÓDPIELĘGNIARKA:
