Naukowcy opracowali liofilizowaną, stabilną temperaturowo eksperymentalną szczepionkę przeciw gruźlicy. W badaniach u zdrowych osób wykazano, że preparat jest bezpieczny, a także stymuluje przeciwciała oraz odpowiedź komórkową układu odpornościowego. Wyniki analiz opublikowano na łamach czasopisma „Nature Communications”.
Gruźlica jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób zakaźnych na świecie. Jej szerzeniu sprzyjają trudne warunki bytowe, np. klęski żywiołowe czy działania wojenne. Obecnie przeciw tej chorobie stosowana jest szczepionka BCG (Bacillus Calmette-Guérin). Zawiera ona żywe, osłabione prątki bydlęce i została wprowadzona w roku 1921. Już od dawna eksperci wskazują jednak na potrzebę opracowania nowej szczepionki o lepszych parametrach.
Szczepionkę można przechowywać w trudnych warunkach
Eksperymentalna szczepionka opracowana przez dr Christophera B. Foxa i naukowców z Access to Advanced Health Institute w Seattle (USA nosi nazwę ID93+GLA-SE. To rekombinowana szczepionka podjednostkowa, wykorzystująca cztery białka bakterii Mycobacterium tuberculosis w połączeniu z GLA-SE, adiuwantem, stymulującym układ odpornościowy.
Jak wskazują badacze – liofilizowana (odwodniona) postać szczepionki nie wymaga chłodzenia. Wystarczy ją zmieszać ze sterylną wodą przed wstrzyknięciem. Takie szczepionki termostabilne są przydatne zwłaszcza w trudnych warunkach, gdy przechowywanie szczepionek przez długi czas w lodówkach lub zamrażarce jest ograniczone.
Badania kliniczne
Badania fazy 1 były wspierane przez National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID), część amerykańskiego National Institutes of Health. Niestabilna temperaturowo forma potencjalnej szczepionki została wcześniej przetestowana w kilku badaniach klinicznych. Było to jednak pierwsze badanie kliniczne potencjalnej szczepionki na podjednostki gruźlicy w postaci stabilnej temperaturowo (termostabilnej).
Badanie miało na celu sprawdzenie, czy podawanie szczepionki, która odporna jest na temperaturę, zawierającej zarówno ID93, jak i GLA-SE w jednej fiolce, byłoby równie skuteczne w indukowaniu odpowiedzi immunologicznej, jak schemat, w którym niestabilny termicznie ID93 i płynny GLA-SE są trzymane w dwóch fiolkach i połączone przed wstrzyknięciem. Pojedyncza fiolka termostabilnej szczepionki byłaby łatwiejsza do przechowywania, transportu i podawania.
Dr Daniel F. Hoft, dyrektor Centrum Rozwoju Szczepionek na Uniwersytecie w Saint Louis, prowadził jednoośrodkowe badanie w Szkole Medycznej swojego uniwersytetu. Trzech badanych otrzymało wariant termostabilny szczepionki z pojedynczą fiolką, natomiast 22 uczestników – szczepionkę nietermostabilną, z dwiema fiolkami. Jak wykazało badanie – obie formy szczepionki były bezpieczne i dobrze tolerowane. U osób, które otrzymały termostabilną szczepionkę w jednej fiolce, zaobserwowano silną odpowiedź limfocytów T, a także wytwarzanie wyższych poziomów przeciwciał we krwi niż u osób otrzymujących nietermostabilną szczepionkę w postaci dwóch fiolek.
Naukowcy podkreślają jednak pewne ograniczenia badań przeprowadzonych w tak małej próbie osób. Między innymi żadne ustalone korelaty ochrony nie określają, jakie odpowiedzi immunologiczne są wymagane do wywołanej szczepionką ochrony przed gruźlicą. Trudno więc jest stwierdzić, czy wzmocniona odpowiedź immunologiczna obserwowana w termostabilnej formule szczepionki przełoży się na poprawę skuteczności ochronnej szczepionki. Eksperci wskazują natomiast, że badania te pokazują „dowód koncepcji, że zawierające adiuwant można formułować w liofilizowanej pojedynczej fiolce bez szkodliwego wpływu na kliniczną immunogenność lub charakterystykę bezpieczeństwa”.
Źródło: PAP
