Jak podkreśla w swoich wytycznych amerykańskie Towarzystwo Medycyny Matczyno-Płodowej, „odradzamy rutynowego ograniczenia aktywności lub leżenia w łóżku w czasie ciąży z jakichkolwiek wskazań.” Co na temat tych zaleceń uważa Konsultant Krajowy w dziedzinie Położnictwa i Ginekologii prof. Krzysztof Czajkowski?
TMMP w swoim stanowisku zaznaczyło również, że „praktyka ograniczenia aktywności jest powszechnie stosowaną terapią w kontekście wielu chorób ciążowych”. Jednak jak wynika z aktualnie dostępnych danych, nie wpływa ona na poprawę wyników u matek lub noworodków, co więcej, dane wskazują na wzrost zachorowań u matek.
Kiedy zalecane jest ograniczenie aktywności, a kiedy leżenie w łóżku?
Amerykańskie TMMP zwróciło również uwagę w swoich wytycznych, iż terminy „leżenie w łóżku” i „ograniczenie aktywności” są często używane jako synonimy, jednak w praktyce klinicznej znacznie się różnią. Potwierdził to również w rozmowie z Evereth News prof. Krzysztof Czajkowski, który wyjaśnił, iż miernikiem tego, na ile można uruchomić pacjentkę jest czynność skurczowa macicy.
– W momencie, kiedy trafia do nas pacjentka z czynnością skurczową w 24. tygodniu ciąży początkowo podajemy jej leki ograniczające czynność skurczową i zalecamy ograniczenie aktywności. Jeżeli skurcze ustępują, rozpoczynamy powolne uruchamianie pacjentki. Jeśli ta czynność nie narasta, zalecamy oszczędzający tryb życia.
Natomiast jeżeli po uruchomieniu pacjentki, skurcze szybko wracają, oznacza to, że ta aktywność musi być jeszcze bardziej ograniczona. Jednak każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie, a tym miernikiem, na ile możemy uruchomić pacjentkę jest czynność skurczowa macicy. Jestem wrogiem takich recept, opartych na pojedynczej pracy naukowej, które mają mieć zastosowanie do całej grupy, w tym przypadku kobiet w ciąży. Życie jest bardziej skomplikowane – dodał ekspert.
Ograniczenie aktywności u kobiet w ciąży, to tak na wszelki wypadek?
Amerykańscy eksperci poinformowali również, iż „dane z kilku badań wskazują, że zalecenie ograniczenia aktywności jest powszechną praktyką zarówno wśród położników-ginekologów, jak i podspecjalistów medycyny matczyno-płodowej, pomimo faktu, że wielu ankietowanych położników nie spodziewało się, że praktyka ta zapobiegnie niekorzystnym skutkom.”
– Jak wynika z różnych badań, to czy kobieta w ciąży powinna ograniczyć aktywność zależy przede wszystkim od jej stanu zdrowia. Istnieją badania, które wskazują, iż aktywność fizyczna do 15. tygodnia ciąży niezagrożonej, minimalizuje ryzyko cukrzycy i nadciśnienia u tej grupy pacjentek.
Jednak musimy brać również pod uwagę kobiety z czynnością skurczową, rozwartą szyjką bądź u których został założony szew lub pessar, u których aktywność może pobudzić czynność skurczową macicy. Dlatego u tej grupy pacjentek, powinna być ona ograniczona. Jednak też nie ma jednolitego poglądu na ten temat – dodał prof. Czajowski.
Na jakie konsekwencje po ograniczeniu aktywności u kobiet w ciąży wskazują amerykańscy naukowcy?
Wśród powikłań po ograniczeniu aktywności u kobiet w ciąży amerykańskie TMMP wymieniło utratę masy mięśniowej, masy kostnej, objętości osocza i wydolności sercowo-naczyniowej. Jak dodano, „wiadomo, że kobiety w ciąży są narażone na zwiększone ryzyko wystąpienia zakrzepicy żył głębokich i innych chorób zakrzepowych, takich jak zatorowość płucna (PE). Dane wskazują na zwiększone ryzyko incydentów zakrzepowo-zatorowych u pacjentek poddanych ograniczeniu aktywności.”
– Rozsądek nakazuje zachować pewną równowagę, ponieważ inne nastawienie do aktywności bądź jej ograniczenia będą miały również same kobiety. Będzie ono zależało od przeszłości położniczej, m.in. od ewentualnych, wcześniejszych poronień. Kobiety, które straciły ciąże będą obawiały się każdego czynnika, który potencjalnie może zaszkodzić jej ciąży. Dlatego powtórzę jeszcze raz, każda pacjentka, i to czy powinna ona zaniechać aktywności, powinna być rozpatrywana indywidualnie, ponieważ w nawiązaniu do nowych wytycznych, trudno jest generalizować.
Kiedy zatem możemy mówić o twardym zaleceniu czasowego unieruchomienia kobiety?
– Twardym wskazaniem do czasowego leżenia w łóżku pacjentki w ciąży jest bardzo krótka szyjka macicy i uwypuklanie się pęcherza płodowego do szyjki lub do pochwy. Nie mamy wówczas pewności, czy chodzenie bądź poruszanie się nie sprawi, że szyjka w przeciągu kilku dni otworzy się całkowicie i odejdą wody płodowe. Natomiast jeżeli szyjka nie jest krótka, nawet przy odchodzących wodach płodowych, nie ma wskazań do sztywnego leżenia.
Wiele kobiet pyta swoich położnych o popularną w ostatnim czasie jogę. Czy kobiety w ciąży niepowikłanej mogą korzystać z tego rodzaju ćwiczeń?
– Jak się dobrze przyjrzeć ćwiczeniom jogi to część z tych ćwiczeń jest statyczna. Jeżeli te ćwiczenia statyczne nie obejmuje długiego napinania tłoczni brzusznej, nie wywołują wówczas żadnych negatywnych konsekwencji. Natomiast u pacjentek z łatwą czynnością skurczową, długie napinanie tłoczni brzusznej może im zaszkodzić.
PRZECZYTAJ INNY TEKST Z CYKLU #PORADNIKPOŁOŻNEJ:
