Stwardnienie rozsiane to najczęstsza neurologiczna przyczyna niepełnosprawności w grupie młodych dorosłych. Naukowcy z Harvard T.H. Chan School of Public of Health odkryli, że przyczyną SM może być infekcja wirusem Epsteina-Barr.

Stwardnienie rozsiane (SM) jest przewlekłą i postępującą chorobą układu nerwowego. Powoduje stopniowy zanik osłonek mielinowych neuronów, co skutkuje zaburzeniami funkcjonowania mózgu i rdzenia kręgowego. W Polsce na SM cierpi około 40-60 na 100 tys. osób. Na całym świecie liczba ta wynosi około 2,8 mln chorych.

Wirus Epsteina-Barr (EBV), nazywany ludzkim herpeswirusem 4, zalicza się do rodziny wirusów opryszczki. Jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych ludzkich wirusów na świecie. Może doprowadzić do rozwoju mononukleozy i utajonej, trwającej całe życie infekcji. Zakaża się nim większość populacji zwykle przez kontakt z płynami ustrojowymi, m.in. śliną.

– Hipoteza, że EBV powoduje SM była badana przez naszą grupę i inne zespoły od kilku lat, ale to pierwsze badanie dostarczające przekonujących dowodów na związek przyczynowy. To duży krok naprzód, ponieważ sugeruje, że większości przypadków SM można zapobiec poprzez zatrzymanie infekcji EBV, a celowanie w EBV może doprowadzić do odkrycia lekarstwa na SM – oświadczył Alberto Ascherio, profesor epidemiologii i żywienia w Harvard Chan School, jeden z autorów badania.

Trudności, jakie napotykali naukowcy w swoich badaniach, wiązały się m.in. z faktem, że choć infekcji EBV doświadcza około 95 proc. dorosłych, SM jest dość rzadką chorobą. Pierwsze objawy tego schorzenia występują około 10 lat po zakażeniu wirusem EBV.

32 razy większe ryzyko zachorowania na SM po zakażeniu EBV

Zespół przebadał ponad 10 mln młodych dorosłych aktywnych zawodowo w wojsku Stanów Zjednoczonych. Spośród wszystkich badanych u 955 osób w trakcie czynnej służby zdiagnozowano SM. Eksperci przeanalizowani próbki surowicy, pobierane co dwa lata przez wojskowy personel medyczny. Dzięki temu ustalono status EBV żołnierzy w chwili pobrania pierwszej próbki i związek między zakażeniem wirusem EBV a późniejszym zachorowaniem na stwardnienie rozsiane.

Badanie wykazało, że ryzyko zachorowania na SM wzrosło aż 32 razy po infekcji EBV oraz nie zmieniło się po zakażeniu innymi wirusami. Poziom łańcucha lekkiego neurofilamentów w surowicy, czyli biomarkera charakterystycznego dla SM zwyrodnienia nerwów, wzrósł dopiero po zakażeniu wirusem Epsteina-Barr. Naukowcy ocenili więc, że to właśnie EBV jest główną przyczyną rozwoju stwardnienia rozsianego. Doszli także do wniosku, że opóźnienie między zakażeniem wirusem EBV a wystąpieniem SM może być spowodowane niewykryciem wczesnych objawów schorzenia. Ponadto może wynikać z ewoluującego związku między wirusem EBV a układem odpornościowym chorego, który podczas reaktywacji wirusa jest wielokrotnie pobudzany.

– Obecnie nie ma sposobu na skuteczne zapobieganie lub leczenie infekcji EBV, ale szczepionka EBV lub celowanie w wirusa za pomocą leków przeciwwirusowych specyficznych dla EBV może ostatecznie zapobiec lub wyleczyć SM – podsumował prof. Ascherio.

Źródło: PAP

Przeczytaj także: Pielęgniarka – „nauczyciel, konsultant i doradca” pacjenta cierpiącego na SM