Eksperci branży farmaceutycznej podkreślili podczas wtorkowej konferencji prasowej pt. „Plan ratunkowy dla polskich pacjentów. Czy stać nas na leki w dobie nowej normalności”, że należałoby skierować dodatkowe ponad 22 mld zł w ramach całkowitego budżetu na refundację w przeciągu najbliższych czterech lat.
– 6% PKB na ochronę zdrowia to minimum minimorum – zaznaczyła w rozmowie z Evereth News Prezes Izby Gospodarczej Farmacja Polska Irena Rej. Uważamy, że tych pieniędzy na finansowanie polityki lekowej powinno być więcej, chociażby biorąc pod uwagę zaniedbania w leczeniu przez ostatnie 8 miesięcy. Myślę tu o pacjentach z chorobami przewlekłymi, głównie nowotworowymi, których leczenie pokrzyżowała pandemia COVID-19.
Jak wpłynęły bezpłatne leki dla seniorów czy kobiet w ciąży na budżet lekowy?
Jak podkreślił podczas konferencji Jacek Graliński, Przewodniczący Komitetu Farmaceutycznego AmCham należy wziąć pod uwagę, iż do puli całkowitego budżetu na refundację (CBR) dołożone zostały kolejne pozycje. „Bardzo dobrze, że refundowane są leki dla pacjentów powyżej 75 r.ż., doskonale, że pojawiły się możliwości refundacji leków dla kobiet w ciąży. Natomiast w okresie, kiedy ustawa 6% powstawała, definicja CBR była bardziej korzystna dla pacjentów.”
– Jeżeli dodamy wszystkie pozycje składowe według nowej definicji, okaże się, że być może jesteśmy już w pobliżu 17%, czyli maksymalnego poziomu wydatków na refundację, bez zwiększania faktycznej dostępności do leczenia – powiedział Graliński. Dlatego pojawia się pytanie, czy poziom wydatków na leki w Polsce jest ustalony adekwatnie czy być może powinien on być podniesiony.
PKB w Polsce na tle innych krajów Europejskich
Jak zwrócił uwagę Przewodniczący Komitetu Farmaceutycznego AmCham, w Polsce wydaje się nieco ponad 5% PKB na ochronę zdrowia, jednak jest to mniej niż średnia w Europie. Dlatego ustawa 6% PKB na ochronę zdrowia jest dobrym punktem wyjścia, ale nieustannie pojawia się pytanie, czy dla potrzeb bezpieczeństwa zdrowotnego społeczeństwa polskiego nie należy tego odsetka odpowiednio podwyższyć.
– Chcielibyśmy, aby lekarz jako osoba, która podejmuje decyzję terapeutyczną, miał w swoim arsenale do dyspozycji wszystkie możliwe terapie, które zabezpieczą pacjenta przed rozwojem niebezpiecznych chorób – dodał Graliński.
Eksperci apelują do rządu o wsparcie polityki lekowej
W trakcie konferencji przedstawiono dane dotyczące wydatków na refundację leków, kluczowe pozycje w planie NFZ, a także prognozy ile te wydatki mogą, a ile powinny wynosić, gdybyśmy wzięli pod uwagę dokument „Polityka Lekowa Państwa”.
Prezes Izby Gospodarczej Farmacja Polska Irena Rej w rozmowie z Evereth News zapewniła, że zwiększenie PKB do 6% wpłynie nie tylko na zapewnienie lepszego dostępu do leków, ale również na lepszy dostęp do opieki specjalistycznej.
– Oprócz lepszego dostępu do leków, wzrost 6% PKB ułatwi pacjentom dostęp do specjalistów. Jednak należy wziąć też pod uwagę, że dzisiaj wszyscy boimy się zakażenia koronawirusem, ale warto, abyśmy myśleli również o tym, co będzie po zakończeniu pandemii – dodała Irena Rej. Dlatego uważam, że 6% PKB to minimum minimorum.
Prezes Izby Gospodarczej Farmacja Polska podkreśliła, że w programach lekowych odnotowano 68% wzrostu, a w refundacji 9%. „To pokazuje, że te proporcje muszą ulec zmianie i musimy zacząć myśleć o zrównoważonym rozwoju” – zaznaczyła ekspertka.
Schubert: „Ustawa o 6% PKB powinna być wstępem, ale nie punktem docelowym”
W konferencji wziął również udział Sebastian Schubert, przedstawiciel Izby Polsko-Niemieckiej. Jak zwrócił uwagę, Niemcy w 2018 r. wydały na cały system ochrony zdrowia w przeliczeniu ok. 1600 mld zł, czyli przy dwukrotnie większej populacji (w porównaniu z Polską) – 16-krotnie większy budżet na ochronę zdrowia.
– Jeżeli mówimy o 6% PKB zapisanych w ustawie, to osobiście uważam, że jest to bardzo dobry wstęp, ale powinniśmy mierzyć dużo dalej – dodał. Niemcy czy Francja w tym momencie na ochronę zdrowia wydają ponad 9% PKB. Średnia wartość PKB dla krajów OECD wynosi 6,8% PKB. Dlatego ustawa o 6% PKB powinna być wstępem, ale nie punktem docelowym.
Przedstawiciel Izby Polsko-Niemieckiej podkreślił również, że zdrowie powinno być priorytetem Rządu, a nie Ministerstwa Zdrowia, a wydatki na zdrowie powinny być traktowane jako inwestycja, a nie jako koszt.
Jak te 6% PKB może zwrócić się państwu, w kontekście zdrowia jako inwestycji?
Jacek Graliński, Przewodniczący Komitetu Farmaceutycznego AmCham w rozmowie z Evereth News podkreślił, że pojęcie inwestycji w zdrowie daje się przełożyć na liczby, takie jak np. przewidywany czas życia w zdrowiu.
– Fakt interwencji medycznych ma duży wpływ na wydłużenie życia, ale również życia w dobrej jakości, które daje szansę nie tylko na samodzielność w życiu prywatnym, ale co równie ważne zawodowym.
„To dobre zdrowie daje szansę na normalne życie i wspólne tworzenie produktu krajowego brutto”
Przewodniczący Komitetu Farmaceutycznego AmCham dodał, że jeżeli jako społeczeństwo, chcemy doprowadzić do tego, abyśmy byli krajem pełnym prosperity to musimy inwestować w zdrowie obywateli.
– Technologie lekowe są tą inwestycją, która niewątpliwie się zwróci. One są przede wszystkim udokumentowaną, skuteczną technologią, która w sposób istotny wpływa na jakość życia. Przypomnijmy sobie, jak dewastującą chorobą była kiedyś gruźlica, HIV, czy choroby nowotworowe, takie jak rak płuca, czy rak jelita grubego, które dziś są chorobami przewlekłymi. To właśnie dzięki nowoczesnym terapiom lekowym można z tymi chorobami żyć i funkcjonować w taki sposób, aby uczestniczyć w budowaniu PKB i tworzeniu prosperity tego kraju.
Czy jest szansa zwiększenia odsetka wydatków na ochronę zdrowia powyżej 6% PKB?
Jak podkreśliła Prezes Izby Gospodarczej Farmacja Polska, to 6% PKB jest takim minimum minimorum. Uważamy, że tych pieniędzy na finansowanie polityki lekowej powinno być więcej, chociażby biorąc pod uwagę zaniedbania w leczeniu przez ostatnie 8 miesięcy. Myślę tu o pacjentach z chorobami przewlekłymi lub jeszcze nierozpoznanymi, głównie chorobami nowotworowymi.
– O 40% zmniejszyła się liczba wydawanych kart onkologicznych. Dlatego teraz najbardziej boimy się „pandemii”, ale innych chorób. Zwiększenie wartości procentowej PKB leży już teraz w gestii Ministerstwa Finansów. My chętnie wskażemy kierunki działań, jak również przedstawimy koszty poprzednio poniesione na leczenie polskich pacjentów.
Jak zaznaczył Jacek Graliński, jeszcze parę lat temu nie śmieliśmy w dyskusji publicznej mówić o 6% PKB. Jednak warto uświadomić wszystkich, co w ogóle oznacza 6% PKB przeznaczanego na ochronę zdrowia.
– Myślę, że dziś jesteśmy w przededniu kolejnego etapu dyskusji, podczas której dowiemy się, co oznacza ta wartość i czy przypadkiem, jako społeczeństwo nie powinniśmy podjąć wspólnego konsensusu, aby ten odsetek na ochronę zdrowia był odpowiednio większy. Ta debata jest przed nami, a jej autorem jesteśmy my, społeczeństwo.
Pacjenci oczekują dostępu do diagnostyki, leczenia i leków
W rozmowie z Evereth News Stanisław Maćkowiak, Prezes Zarządu Federacji Pacjentów Polskich zaznaczył, że polscy pacjenci oczekiwaliby przede wszystkim szerokiej dostępności do systemu ochrony zdrowia, tj. diagnostyki, leczenia i leków. Jak dodał, „najważniejsze, aby te trzy elementy były zapewnione jednocześnie, ponieważ jedynie pełna dostępność tych wszystkich elementów może zapewnić efektywną opiekę medyczną.”
– Aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów, wszystkie te elementy muszą być wzięte pod uwagę i ulec zdecydowanej poprawie. W ostatnim czasie znacznie wzrosła refundacja leków. Pojawiły się na liście refundacyjnej nowe, długo oczekiwane przez pacjentów leki. Jednak powinniśmy pamiętać, od czego zaczynaliśmy – dodał.
Podkreślił również, że dotychczasowa dostępność do leków refundowanych w Polsce, w porównaniu do krajów UE była bardzo niska, więc mamy wiele do nadrobienia. „Mamy nadzieję, że ten trend wzrostowy refundacji jaki był w ostatnim czasie, dzięki dodatkowym środkom finansowym zostanie utrzymany.”
Dokument MZ „Polityka Lekowa Państwa 2018-2022”
Prezes Zarządu Federacji Pacjentów Polskich zwrócił również uwagę, iż istnieje Dokument „Polityka Lekowa Państwa 2018-2022”. Jednym z celów strategicznych „Polityki Lekowej” jest zapewnienie bezpiecznych i skutecznych leków, dostępnych w odpowiednim miejscu i czasie.
Stwierdził również, że „Ustawa o 6%” jest pierwszym w historii unormowaniem prawnym, w którym zapewnione jest co roku wyższe finansowanie opieki medycznej, w tym leków, dla polskich pacjentów. „Do tej pory, zawsze kończyło się na obietnicach, a tymczasem jest konkretna ustawa, która jest realizowana. W związku z tym, jest szansa na to, że środki, w wysokościach zgodnie z harmonogramem zapisanym w ustawie, będą wpływały do NFZ – wyjaśnił.”
– Z naszego punktu widzenia stwierdzamy, że nakłady te nie są niewystarczające, aby zapewnić taką formę leczenia, która satysfakcjonowałaby obywateli. Uważamy jednak, że jest to pierwszy krok w dobrym kierunku – dodał Maćkowiak.
Prezes FPP przyznał podczas konferencji, że realizowana ustawa 6% na ochronę zdrowia, daje ogromne możliwości. Natomiast z punktu widzenia pacjentów, te potrzeby są zdecydowanie większe niż możliwości, które mogą być zaspokajane ze środków zapewnionych ustawą.
– Jak wynika z informacji przekazywanych przez różne organizacje zrzeszające pacjentów, pomimo zapisów ustawowych pacjenci nie otrzymują takiego poziomu leczenia, jaki wynika z aktualnej wiedzy medycznej. W związku z tym są oni leczeni na takim poziomie, na jaki pozwala finansowe zaangażowanie państwa.
Przeczytaj także: MZ zabezpieczyło bezpłatne szczepionki dla personelu medycznego. Komu dokładnie będzie należała się bezpłatna szczepionka przeciw grypie?
