W 2020 r. największy względny przyrost osób uprawnionych do wykonywania zawodu medycznego odnotowano w grupie diagnostów laboratoryjnych (wzrost o 2,4 proc.) oraz położnych (2 proc.). W wartościach bezwzględnych w stosunku do 2019 r. najbardziej wzrosła liczba pielęgniarek (o 3,6 tys.) i lekarzy (o 2,6 tys.).
W 2020 r. prawo do wykonywania zawodu posiadało 153,5 tys. lekarzy, 43,3 tys. lekarzy dentystów, 303,2 tys. pielęgniarek, 39,8 tys. położnych, 36,5 tys. farmaceutów i 17,1 tys. diagnostów laboratoryjnych – wynika z raportu Głównego Urzędu Statystycznego pt. „Zdrowie i ochrona zdrowia w 2020 r.”. W porównaniu z 2019 r. we wszystkich wymienionych zawodach medycznych odnotowany został wzrost liczby uprawnionych do wykonywania zawodu. W raporcie podkreślono, iż na dynamikę wzrostu liczby osób posiadających prawo do wykonywania zawodu medycznego ma wpływ przyrost nowych osób z wykształceniem medycznym oraz naturalny ubytek spowodowany odchodzeniem roczników starszych.
Najwięcej lekarzy i lekarzy dentystów jest w wieku 65 lat i więcej
GUS zwraca jednak uwagę, że w 2020 r. utrzymywały się niepokojące tendencje w strukturze wieku lekarzy i lekarzy dentystów uprawnionych do wykonywania zawodu. Najliczniejszą grupę lekarzy stanowiły osoby w grupie wiekowej 65 lat i więcej. Ich liczba wyniosła około 39 tys., a udział w ogólnej licznie wyniósł 25,3 proc. i był o 0,9 p. proc. wyższy niż w poprzednim roku.
Jednocześnie zaobserwowano wzrost liczby i udziału procentowego lekarzy z dwóch najmłodszych grup zawodowych – w wieku poniżej 35 lat (31 tys., tj. 20,1 proc. ogółu lekarzy posiadających prawo do wykonywania zawodu – wzrost o 0,3 p. proc.) oraz w grupie wiekowej 35-44 lata (23 tys., tj. 14,9 proc. lekarzy – wzrost o 0,4 p. proc.). Zmniejszył się natomiast udział lekarzy w wieku 45–54 i 55–64 lata – odpowiednio o 1,0 p. proc. i 0,4 p. proc.
W grupie lekarzy dentystów najwięcej było osób w wieku 65 lat i więcej, a ich ogólny udział w liczbie dentystów wynosił 22,9 proc. – o 0,2 p. proc. więcej niż w 2019 r. Zwiększył się o 0,3 p. proc. udział osób w wieku 35-44 oraz 55-64. Spadł natomiast udział osób najmłodszych – w wieku poniżej 35 lat oraz w wieku 45-54.
Najwięcej pielęgniarek uprawnionych do wykonywania zawodu jest w grupie wiekowej 45-54 lata
W raporcie wskazano, że również w grupie pielęgniarek i położnych nastąpiły zmiany w strukturze wiekowej. W 2020 r. najwięcej pielęgniarek uprawnionych do wykonywania zawodu było w wieku 45-54 lata – 99,6 tys. Najmniej liczną grupę, podobnie, jak w 2019 r., stanowiły pielęgniarki w grupie wiekowej poniżej 35 lat. W 2020 r. było ich tylko 10,1 proc. w ogólnej licznie osób z uprawnieniami do wykonywania tego zawodu.
Wciąż obserwowany jest wzrost liczby pielęgniarek w wieku 65 lat i więcej. W 2020 r., jak zaznacza GUS, wzrost ten był znaczny – o około 9 tys. osób. Pielęgniarki w wieku 65 lat i więcej stanowiły 17,9 proc. wszystkich osób posiadających prawo do wykonywania tego zawodu. Dla porównania w 2011 r. poziom ten wynosił 4,6 proc., a w 2019 r. – 15 proc. Liczba pielęgniarek wzrosła również w grupie wiekowej 55-64 lata – o około 3 tys. osób. Ich udział w ogólnej liczbie pielęgniarek wzrósł do 30,3 proc. „Szczególnie niepokojącym zjawiskiem jest silny spadek odsetka i liczby pielęgniarek w wieku 35–44 lata (z 92 tys. tj. 32,5 proc. w roku 2011 do 35 tys. tj. 11,7 proc. w roku w 2019 r. i 26,7 tys. tj. 8,8 proc., w 2020 r.).” – zaznaczono w raporcie.
Podobne tendencje zaobserwowano w grupie położnych – najliczniejszą grupę stanowiły osoby w wieku 55-64 lata. Natomiast najmniej liczna była grupa położnych w wieku 35-44 lata. Z kolei położne w wieku 65 lat i więcej stanowiły ponad 6 tys. – około 15,4 proc. wszystkich osób uprawnionych do wykonywania tego zawodu (13,1 proc. w 2019 r.).
Niemal 50 proc. pielęgniarek pracujących z pacjentem na wyższe wykształcenie
„Poza dostępnością pracowników medycznych wyrażoną przez odniesienie liczby pracujących z pacjentem do liczby potencjalnych pacjentów, ważnym czynnikiem wpływającym na jakość opieki zdrowotnej są kwalifikacje kadry medycznej. Na potrzeby niniejszej publikacji przyjęto, że miernikiem poziomu kwalifikacji dla lekarzy i lekarzy dentystów jest odsetek specjalistów, a w odniesieniu do pielęgniarek, położnych i fizjoterapeutów, odsetek osób z wyższym wykształceniem, w tym z tytułem magistra” – czytamy w raporcie GUS.
W 2020 r. bezpośrednio z pacjentem pracowało 92 tys. lekarzy, z czego 67,7 proc. stanowili specjaliści. Wśród lekarzy dentystów pracujących z pacjentem (14,3 tys.) specjalizację posiadało 3,2 tys. osób, czyli około 22 proc. dentystów. W 2020 r. najmniej lekarzy specjalizowało się w onkologii i dermatologii. Z kolei najczęściej wybieraną specjalizacją była chirurgia, choroby wewnętrzne oraz medycyna rodzinna.
W grupie zawodowej pielęgniarek pracujących bezpośrednio z pacjentem wyższe wykształcenie posiadało 49 proc., w tym tytuł magistra – 23 proc. To znaczny wzrost w porównaniu z 2010 r., kiedy odsetki te wynosiły analogicznie – 19 proc. i 6 proc. W grupie położnych pracujących z pacjentem wyższe wykształcenie posiadało 53 proc. (26,1 proc. magister) – wynik ten również jest wyraźnie wyższy w odniesieniu do 2010 r. (odpowiednio 21,6 proc. i 2,9 proc.).
W systemie ratownictwa medycznego w 2020 r. pracowało 6,8 tys. osób z wyższym wykształceniem, w tym 0,6 tys. osób z tytułem magisterskim. W odniesieniu do wszystkich ratowników osoby te stanowiły odpowiednio 45 proc. oraz 4,2 proc. W 2010 r. odsetki te stanowiły 21,6 proc. i 2,9 proc.
Źródło: GUS
Przeczytaj także: 21 lekarzy z USD w Krakowie-Prokocimiu wycofało wypowiedzenia. Jest porozumienie z dyrekcją placówki
