Autor: Natalia Janus

Zgodnie z zaleceniami Konsultanta Krajowego w dziedzinie położnictwa i ginekologii oraz Konsultanta Krajowego w dziedzinie perinatologii dotyczącymi postępowania z ciężarną z rozpoznaniem lub podejrzeniem zakażenia wirusem COVID-19, udzielana pomoc powinna się odbywać z zachowaniem zasad izolacji. W rozmowie z Evereth News kierownik Kliniki Położnictwa i Ginekologii Instytutu Matki i Dziecka, dr hab. n. med. Tadeusz Issat prof. IMID tłumaczy, jak w obecnej sytuacji epidemiologicznej w praktyce wygląda przyjęcie pacjentek na oddział.

Jak powinna wyglądać procedura przyjęcia pacjentki w ośrodkach wytypowanych?

W ośrodkach wskazanych przez Wojewodę danego region, takich jak m.in. Instytut Matki i Dziecka na zewnątrz budynku przy wejściu do izby przyjęć czy poradni powinna zostać umieszczona dobrze oznakowana instrukcja postępowania. Zgodnie z zaleceniami, powinien na niej zostać wskazany sposób kontaktu pośredniego, który może się obyć za pomocą domofonu, telefonu lub dzwonka. Konsultanci zalecają również, by na instrukcji znalazły się również warunki, które są podstawą do podejrzenia zakażenia.

– W Klinice Położnictwa i Ginekologii Instytutu Matki i Dziecka przyjęcia pacjentek odbywają się poprzez Ginekologiczną Izbę Przyjęć. Przed jej wejściem został ustawiony namiot, który spełnia rolę dodatkowej śluzy, w której wykonywany jest pomiar temperatury oraz przeprowadzany wywiad epidemiologiczny – tłumaczy w rozmowie z Evereth News dr hab. n. med. Tadeusz Issat prof. IMID. Po wstępnym wywiadzie, jeśli nie ma przeciwwskazań, pacjentka kierowana jest do Izby Przyjęć, która funkcjonuje bez zakłóceń. Ograniczeniem jest zakaz wstępu osobom towarzyszącym.

– Zgodnie z zaleceniami w przypadku podejrzanej o zarażenie, ale wymagającej porady izby przyjęć jest ona kierowana do izolowanego pomieszczenia, gdzie lekarz izby przyjęć i położna przy spełnieniu zasad dotyczących ubioru i zabezpieczenia przed kontaktem, decydują o dalszym postępowaniu z pacjentką – dodał. Pacjentki z potwierdzonym wynikiem kierowane są po rozmowie w namiocie do właściwego szpitala jakim jest Centralny Szpital Kliniczny MSWiA przy ulicy Wołoskiej.

– W ambulatorium procedura wygląda podobnie – przy wejściu do budynku ambulatorium każdy pacjent ma mierzoną temperaturę i wypełnia osobiście ankietę z wywiadem w kierunku ryzyka COVID-19 – wyjaśnia specjalista. Dzień przed wyznaczonym terminem wizyty lekarz poradni kontaktuje się z pacjentką i przeprowadza ocenę ryzyka COVID-19, informuje o tym jak będzie wyglądała wizyta i jakich zasad pacjentka musi przestrzegać. Przypomina także pacjentkom, że konieczne jest przychodzenie na wyznaczona godzinę i przychodzenie wcześniej nie spowoduje, że badanie zostanie wykonane szybciej.

Jak wygląda procedura po przejściu wstępnej kwalifikacji pacjentki z podejrzeniem zakażenia koronawirusem?

Pacjentka, który przeszła już wstępną kwalifikację powinna zostać skierowana do wyznaczonego pomieszczenia w pobliżu izby przyjęć. Pomieszczenie to musi być niedostępne dla innych, potencjalnie niezakażonych pacjentek. Pacjentka powinna dostać maskę oraz preparat do dezynfekcji rąk.

Jak zalecają eksperci należy pamiętać, aby zabezpieczyć nie tylko pacjentkę, ale i personel, który powinien być wyposażony m.in. w ubrania ochronne czy specjalne pojemniki do przechowywania i transportu próbek krwi. Dla takiej pacjentki powinna zostać przygotowana oddzielna sala z łazienką, toaletą oraz śluzą, w której będzie mógł się przebrać personel.

– W tej chwili jesteśmy zabezpieczeni na najbliższy kwartał zgodnie z zaleceniami, jednak prosimy o wsparcie, ponieważ nie wiemy, jak sytuacja będzie wyglądać za jakiś czas – mówi prof. Tadeusz Issat. Można nas wesprzeć poprzez www.dolozsiedolozka.pl.

Co w przypadku pacjentki z pozytywnym wynikiem testu na koronawirusa?

Podczas pobytu w szpitalu dla pacjentki z podejrzeniem zakażenia lub zakażonej powinien zostać przygotowany oddzielny sprzęt, który będzie monitorował ciążę i funkcje życiowe. Sala powinna być również wyposażona w termometr, dostęp do tlenu, sprzęt do pobrania krwi i wymazów, zestaw do resuscytacji, a także środki do dezynfekcji rąk, narzędzi oraz powierzchni.

– Zgodnie z procedurami pacjentka z potwierdzeniem koronawirusa kierowana jest do placówki jednoimiennej, w Warszawie jest to Centralny Szpital Kliniczny MSWiA, gdzie również znajduje się oddział położniczo-ginekologiczny – tłumaczy ekspert. Dotychczas w Instytucie Matki i Dziecka nie mieliśmy pacjentki zakażonej. Jeśli jednak taka pacjentka zostałaby przyjęta do naszego szpitala, a także pacjentka z wysokim ryzykiem zakażenia, procedura zakłada izolację w oddzielnym pomieszczeniu ze śluzą, ograniczony kontakt oraz dezynfekcję miejsc, w których się znajdowała oraz poddanie kwarantannie osób, które miały z nią kontakt bez odpowiednich środków ochrony własnej.

– Dlatego tak ważne jest by nie zatajać potencjalnego ryzyka zakażenia! – apeluje prof. Tadeusz Issat. Jeśli pacjentka zatai potencjalne zakażenie, cały personel mający z nią kontakt musiałby zostać poddany kwarantannie, co zaburzyłoby pracę oddziału i utrudniłoby opiekę nad innymi pacjentami. Pacjentka przy przyjęciu ma pobierany wymaz w kierunku nosicielstwa i jest izolowana do momentu otrzymania wyniku. W przypadku wyniku dodatniego pacjentka będzie przekazana do szpitala przy ul. Wołoskiej zgodnie z odgórnymi zaleceniami. Badanie pacjentki oraz ewentualna akcja porodowa muszą zostać przeprowadzone z zachowaniem wszelkich środków ostrożności – zwłaszcza po stronie personelu medycznego.

Jak długo po przyjęciu na oddział pacjentka przebywa w izolatce?

Jeżeli objawy wskazują na możliwość zakażenia koronawirusem, u takiej pacjentki należy pobrać badania i potwierdzić bądź wykluczyć obecność wirusa. Izolacja pacjentki powinna trwać do momentu wykluczenia zakażenia COVID-19. Natomiast w przypadku powiedzenia zakażenia, pacjentka powinna być izolowana do czasu wykluczenia ryzyka przeniesienia infekcji.

– W momencie pobierania krwi u pacjenta z zakażeniem lub podejrzeniem personel powinien być wyposażony w środki ochrony własnej – kombinezon, czepek, rękawiczki, okulary ochronne i przyłbicę – potwierdził kierownik Kliniki Położnictwa i Ginekologii Instytutu Matki i Dziecka.

Po zakończeniu izolacji cały sprzęt powinno się odkazić lub zutylizować

Jak zalecają Konsultanci, personel powinien mieć dostęp do instrukcji postępowania w przypadku podejrzenia zakażenia, jak również do niezbędnych szkoleń w tym zakresie.

– Personel otrzymuje wszelkie informacje oraz wyposażenie niezbędne do zachowania bezpieczeństwa – zapewnił ekspert. Niezwykle ważne jest, by personel był świadomy zagrożenia płynącego z niedotrzymania procedur – są osobami, które mają kontakt z praktycznie wszystkimi na oddziale i ryzyko transmisji na większą liczbę osób jest wyższe. Pacjenci Instytutu Matki i Dziecka to osoby z obniżoną odpornością, które znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka w przypadku wystąpienia COVID-19.

Odwiedziny w szpitalu a ryzyko epidemiologiczne

U pacjentki, która przebywa w izolacji, u której podejrzewa się lub potwierdzono zakażenie nie mogą odbywać się odwiedziny. Jeżeli jest to możliwe, noworodki powinny leżeć w jednej sali z matką. Jeżeli natomiast noworodek wymaga hospitalizacji w oddziale neonatologicznym, zaleca się izolację w pomieszczeniu ze śluzą.

– Zakaz odwiedzin i uczestnictwa w porodzie dotyczy wszystkich pacjentek przyjmowanych na oddział – wyjaśnił prof. Tadeusz Izzat. W ten sposób ograniczamy ryzyko wystąpienia wirusa w oddziale. Podobne ograniczenia występują w całym Instytucie oraz ambulatorium, ale także w innych szpitalach położniczych zgodnie z rekomendacjami PTGiP.

Pacjentka z koronawirusem nie powinna rodzić naturalnie

Według ekspertów, w przypadku potwierdzonego zakażenia wirusem COVID-19 należy rozważyć rozwiązanie pacjentki cięciem cesarskim ze wskazań epidemiologicznych. Wyjątkiem są sytuacje, kiedy poród jest już zaawansowany, przebiega dynamicznie lub rokuje zakończenie w przeciągu krótkiego czasu.

Dodatkowo, pokarm kobiety obserwowanej w kierunku zakażenia należy spasteryzować, dopiero wtedy może być podany dziecku. Natomiast mleko kobiety z potwierdzonym zakażeniem należy utylizować. Co warto podkreślić, nie należy hamować laktacji u tej grupy kobiet, ponieważ po ustaniu ryzyka transmisji zakażenia kobieta będzie mogła karmić dziecko piersią.

Jak powinno wyglądać postępowanie z pacjentką z podejrzeniem lub rozpoznaniem zakażenia COVID-19 w przypadku pozostałych ośrodków?

Według autorów zaleceń, pacjentki u których podejrzewa się zakażenie COVID-19 powinny być kierowane do jednostek wyznaczonych przez wojewodę. Jeżeli u ciężarnej ciąża dotychczas przebiegała bez powikłań, a z wywiadu wynika, iż prawdopodobieństwo zakażenia koronawirusem jest wysokie, wówczas należy wezwać zespół ratownictwa medycznego i przewieźć kobietę do szpitala z oddziałem chorób zakaźnych. Co ważne, biorąc pod uwagę stan zdrowia pacjentki, zaawansowanie ciąży i wystąpienie powikłań pacjentka jest kwalifikowana do hospitalizacji w szpitalu zakaźnym lub wieloprofilowym z oddziałem położniczym.

Pacjentki z powikłaniami, które wymagają pobytu w oddziale Patologii Ciąży, u których wystąpiły objawy lub wywiad wskazuje na wysokie ryzyko zakażenia powinny być hospitalizowane w wyznaczonym szpitalu z oddziałem Patologii Ciąży.

Jeżeli objawy zakażenia lub wskazujący na to wywiad pojawiły się u kobiety rodzącej, pacjentka powinna być przetransportowana karetką do wyznaczonego szpitala z oddziałem położniczym.

Położnice, u których wystąpiły objawy zakażenia koronawirusem lub może na to wskazywać wywiad z pacjentką, powinny być hospitalizowane w szpitalu zakaźnym. 

PRZECZYTAJ POPRZEDNI TEKST Z CYKLU #PORADNIKPOŁOŻNEJ: