W niedzielę 15 marca Fundacja Rodzić po Ludzku opublikowała najnowsze zalecenia dla kobiet w okresie ciąży, porodu i połogu związane z zakażeniem COVID-19. Jak zaznaczono, dane dotyczące przebiegu infekcji COVID-19 i jej wpływu na płód są ograniczone, dlatego nie można potwierdzić, czy kobiety w ciąży są bardziej narażone na zakażenie wirusem. Wykazano jednak, iż są one bardziej narażone na wystąpienie powikłań.
Fundacja zaleca, aby kobiety w ciąży, tak samo jak wszystkie inne osoby narażone na kontakt z wirusem przestrzegały przede wszystkim zasad kwarantanny społecznej oraz podstawowej zasady higieny, czyli mycia rąk.
Podejrzenie zakażenie koronawirusem u ciężarnej. Co dalej?
Jak czytamy na stronie Fundacji, zgodnie z zaleceniami Konsultanta Krajowego w Dziedzinie Położnictwa i Ginekologii oraz Konsultanta Krajowego w Dziedzinie Perinatologii „placówki dedykowane do opieki nad osobami chorymi na COVID-19 powinny zapewnić także specjalne pomieszczenia dla kobiet ciężarnych i rodzących zakażonych wirusem lub z podejrzeniem zakażenia. Opiekę nad ciężarną powinien sprawować interdyscyplinarny zespół specjalistów. Hospitalizacja ciężarnej diagnozowanej lub ze stwierdzoną infekcją wymaga wyznaczenia specjalnego dedykowanego sprzętu do monitorowania stanu jej i dziecka (np. aparatów KTG i USG) oraz przestrzegania zasad higieny i bezpieczeństwa tak, jak w przypadku wszystkich osób zakażonych lub diagnozowanych pod kątem infekcji COVID-19.” Dodatkowo, ze względu na ryzyko epidemiologiczne nie zaleca się odwiedzin na oddziałach szpitalnych oraz obecności osób towarzyszących podczas porodu.
WHO zwraca również uwagę na to, iż kobietom w ciąży u których występuje podejrzenie zakażenia, które prawdopodobnie są zakażone, u których potwierdzono zakażenie koronawirusem, jak również tym, które będą musiały spędzić czas w kwarantannie należy się dostęp do opieki skoncentrowanej na potrzebach kobiety. Zgodnie z tym, opieka nad nimi powinna być oparta na szacunku, udzielana przez doświadczony personel, w tym ginekologa-położnika, perinatologa, neonatologa. Dodatkowo powinna obejmować również opiekę z zakresu zdrowia psychicznego, w tym wsparcie psychospołeczne, w sytuacji wystąpienia powikłań u matki lub dziecka.
Z uwagi na brak wystarczających danych dotyczących wpływu zakażenia koronawirusem kobiety ciężarnej, nie można potwierdzić doniesień, jakoby COVID-19 zwiększał ryzyko poronienia lub straty w drugim trymestrze ciąży. Nie ma również dowodu na to, by koronawirus miał związek z wystąpieniem wad wrodzonych u dziecka.
Gdzie powinna rodzić ciężarna z podejrzeniem lub potwierdzonym koronawirusem?
Kobieta w ciąży, u której występuje podejrzenie lub potwierdzono COVID-19 powinna najpierw skontaktować się z osobą prowadzącą ciążę i odsunąć w czasie na co najmniej 14 dni kolejne wizyty i badania. Zgodnie z rekomendacjami Royal College Obstetricians and Gynecologists oraz polskich Konsultantów Krajowych w Dziedzinie Położnictwa i Ginekologii oraz Perinatologii, taka pacjentka powinna rodzić w szpitalu, najlepiej zakaźnym.
Zdaniem Konsultantów Krajowych w Dziedzinie Położnictwa i Ginekologii, Neonatologii, Prezesa Polskiego Towarzystwa Położników i Ginekologów oraz Prezesa Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego, jeżeli u ciężarnej potwierdzono zakażenie koronawirusem, ze wskazań epidemiologicznych należy rozważyć rozwiązanie ciąży drogą cięcia cesarskiego. Oczywiście poza sytuacjami, kiedy to poród jest już zaawansowany, jego przebieg rozwija się dynamicznie czy też rokuje na szybkie zakończenie.
W uzasadnieniu, oprócz podwyższonego ryzyka transmisji wirusa z matki na dziecko, eksperci zwrócili również uwagę na istotne zagrożenie dla personelu lekarsko-pielęgniarskiego. Dłuższy czas trwania porodu siłami natury wydłuża czas ekspozycji personelu, a co za tym idzie zwiększa ryzyko wprowadzenia kwarantanny dla tej grupy pracowników szpitala.
RCOG: Ciężarna z koronawirusem może rodzić siłami natury
Royal College Obstetricians and Gynecologists zaznaczył, iż nie ma przeciwwskazań do tego, aby poród u ciężarnej zakażonej koronawirusem odbył się siłami natury. Nie potwierdził również, iż bezpieczniejszą drogą zakończenia ciąży u takiej pacjentki byłoby cięcie cesarskie.
Zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia, droga porodu powinna być dostosowana do konkretnego przypadku na podstawie wskazań położniczych, jak również preferencji kobiety. Według WHO, cesarka powinna być wykonywana tylko w przypadku wystąpienia wskazań medycznych.
Czy kobieta zakażona koronawirusem może karmić piersią?
Konsultanci Krajowi w Dziedzinie Położnictwa i Ginekologii, Neonatologii, Prezes Polskiego Towarzystwa Położników i Ginekologów oraz Prezes Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego odnieśli się również do kwestii karmienia piersią przez kobietę zakażoną. Jak twierdzą eksperci, w przypadku kobiet obserwowanych w kierunku zakażenia, po porodzie pokarm powinien podlegać pasteryzacji i zgodnie z obecną wiedzą może być podany dziecku. Mleko kobiet u których potwierdzono koronawirusa powinno być natomiast utylizowane. Jak jednak zaznaczono, nie należy bez wskazań hamować laktacji kobiet zakażonych, ponieważ po powrocie do zdrowia będą one mogły karmić dziecko naturalnie. Co ważne, eksperci zalecili, aby w przypadku obecności zakażenia, dziecko odizolować od matki do momentu zakończenia możliwości transmisji infekcji.
Centers for Disease Control and Prevention zaleciła natomiast czasową separację matki od dziecka (np.: w osobnym pokoju) do momentu potwierdzenia badaniami zakażenia lub braku ryzyka zakażenia noworodka. W przypadku braku możliwości odizolowania matki z dzieckiem, CDC dopuszcza przebywanie noworodka w pokoju z matką, natomiast musi być wówczas zachowana odpowiednia odległość (2m), jak również fizyczne bariery ochronne, takie jak zasłona czy parawan. Opiekę nad dzieckiem w takiej sytuacji powinien sprawować zdrowy członek rodziny, natomiast jeżeli to niemożliwe, matka powinna zachować zasady higieny i bezpieczeństwa, tzn. powinna często myć ręce i na czas opieki nad dzieckiem zaopatrzyć się w maseczkę na twarz.
RCOG nie widzi przeciwwskazań kontaktu skóra do skóry, w przypadku zakażenia lub podejrzenia zakażenia koronawirusem u matki. Jak podkreśla, „przy podejmowaniu decyzji o izolacji zdrowego noworodka od matki należy wziąć pod uwagę nie tylko ryzyko zakażenia noworodka podczas kontaktu z matką, ale także korzyści płynące z karmienia piersią i rolę pierwszych dni połogu w budowaniu więzi między matką a dzieckiem.” Jeżeli noworodek nie wymaga specjalistycznej opieki neonatologicznej, Royal College Obstetricians and Gynecologists nie zaleca rutynowej separacji matki i dziecka po porodzie.
Więcej zaleceń dotyczących kobiet w okresie ciąży, porodu i połogu związane z zakażeniem COVID-19 znajduje się na stronie Fundacji Rodzić po Ludzku.
Źródło: Fundacja Rodzić po Ludzku
PRZECZYTAJ POPRZEDNI TEKST Z CYKLU #PORADNIKPOŁOŻNEJ:
