Uczucie palenia w przełyku to powszechna dolegliwość. Zgaga może być wynikiem przejedzenia lub nieregularnego spożywania posiłków. Niekiedy wywołuje ją zjedzenie kwaśnych owoców czy wypicie gazowanych napojów. Jeżeli jednak pojawia się często lub bez wyraźnej przyczyny, może być objawem innej choroby, m.in. wrzodów żołądka.
Czym jest zgaga?
Zgaga w większości przypadków objawia się uczuciem pieczenia w przełyku, a niekiedy także w okolicach mostka. Niektóre osoby odczuwają również dolegliwości w szyi, żuchwie, gardle czy bocznych częściach klatki piersiowej. Zgadze bardzo często towarzyszy nieprzyjemny posmak w jamie ustnej i odbijanie. Dolegliwości mogą nasilać się w pozycji leżącej lub pochylonej. Zgaga jest konsekwencją cofania się treści żołądkowej i kwasu solnego z żołądka do przełyku. Dochodzi do tego wskutek niewydolności dolnego zwieracza przełyku. Mięsień ten, jeżeli funkcjonuje prawidłowo, kurczy się i zapobiega przedostawaniu się trawionych pokarmów do przełyku.
Jakie są przyczyny zgagi?
Zgagę mogą wywołać różne czynniki. Bardzo często jest następstwem przejedzenia lub niestrawności. Wiele osób doświadcza tej dolegliwości po wypiciu napojów zawierających kofeinę, takich jak cola, kawa czy herbata, ponieważ kofeina stymuluje wydzielanie soków żołądkowych. Pieczenie w przełyku występuje niekiedy po spożyciu alkoholu, gdyż zwiększa on wydzielanie kwasu solnego. Tłuste pożywienie skutkuje z kolei pobudzeniem wydzielania cholecystokininy zmniejszającej ciśnienie w dolnym zwieraczu przełyku. Zgaga może pojawić się także po spożyciu napojów gazowanych, kwaśnych owoców, pikantnych potraw, czekolady, pomidorów czy orzeszków ziemnych.
Ryzyko wystąpienia zgagi jest większe w przypadku nieregularnego spożywania posiłków, palenia papierosów i przyjmowania antybiotyków na czczo. Zgaga to dolegliwość powszechna u kobiet w ciąży – zmiany hormonalne wpływają m.in. na rozluźnienie dolnego zwieracza przełyku. Powiększająca się macica uciska żołądek, co skutkuje przedostawaniem się treści pokarmowej do przełyku.
Kiedy zgaga jest powodem do niepokoju?
Jeśli zgaga pojawia się często i bez wyraźnej przyczyny, może być oznaką innej choroby, m.in. wrzodów żołądka lub wrzodów dwunastnicy. W takim wypadku uczuciu pieczenia w przełyku towarzyszą także ból w nadbrzuszu, nudności i wymioty. Palenie w przełyku może być spowodowane refluksem żołądkowo-przełykowym. W przebiegu refluksu dochodzi do zaburzeń funkcji mięśnia zwieracza przełyku – w wyniku nadmiernej relaksacji traci on elastyczność. Zgaga występuje również u osób chorych na cukrzycę, jeżeli doszło do gastroparezy. To zaburzenie funkcjonowania przewodu pokarmowego powstaje wskutek uszkodzeń układu nerwowego. Zgaga może być też oznaką stanu przedzawałowego obok takich objawów jak duszność, bóle barku czy drętwienie kończyn. Palenie w przełyku może wynikać również z przepukliny rozworu przełykowego, przyjmowania leków psychotropowych, doustnych leków antykoncepcyjnych czy kwasu acetylosalicylowego na czczo.
Jak leczyć zgagę?
W przypadku sporadycznej zgagi można sięgnąć po leki dostępne bez recepty. Większość takich preparatów zawiera m.in. wodorotlenek i węglan magnezu oraz receptory H2. Środki te działają zobojętniająco na kwas żołądkowy. Warto również wdrożyć działania profilaktyczne – zadbać o regularność posiłków, ograniczyć spożycie kwaśnych i pikantnych potraw oraz napojów gazowanych, a także zrezygnować z palenia papierosów. Nie powinno się również przyjmować leków na czczo ani nosić zbyt ciasnych spodni czy pasków. Ryzyko zgagi zmniejsza odpowiednia pozycja ciała podczas snu – głowa powinna być ułożona wyżej o około 10-15 cm, ponieważ takie ułożenie zapobiega cofaniu się treści żołądkowej do przełyku.
Jeżeli zgaga jest uciążliwą i powtarzającą się dolegliwością, należy skonsultować się z gastrologiem. Najczęściej stosowanymi metodami diagnostycznymi są gastroskopia oraz prześwietlenie przewodu pokarmowego. Dalsze leczenie jest uzależnione od przyczyny, która wywołuje zgagę.
Źródło: mp.pl
Przeczytaj także: Wrzody i polipy jelita, dwunastnicy oraz żołądka – uciążliwy problem nie tylko podczas epidemii
