14 czerwca, w rocznicę urodzin austriackiego lekarza Karla Landsteinera, patologa i immunologa, noblisty i odkrywcy systemu grup krwi, obchodzony był Światowy Dzień Krwiodawcy. „To święto osób wyjątkowych, które chcąc ratować życie drugiego człowieka, bezinteresownie dzielą się cząstką siebie” – podkreśla Bożena Janicka, prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia (PPOZ).
Ideą Światowego Dnia Krwiodawcy jest przypomnienie, jak ogromne znaczenie ma oddawanie krwi. Szefowa PPOZ podkreśla, iż pomimo ogromnego postępu w medycynie i biotechnologii, nie wynaleziono leku, który byłby w stanie zastąpić krew. Krew sama w sobie jest najlepszym lekiem, w szczególności w przypadku ciężkich chorób, wypadków, klęsk żywiołowych czy katastrof. Jest również niezbędna do przeprowadzenia wielu zabiegów i operacji. „Na całym świecie miliony ludzi zawdzięcza swe życie tym, których nigdy nie spotkają na swojej drodze, a których cząstka płynie w ich żyłach” – zaznaczyła Bożena Janicka.
Lekarze PPOZ zaznaczają, że honorowe oddawanie krwi jest najbardziej humanitarnym czynem, ponieważ dawcy kierują się bezinteresowną chęcią pomocy.
– To wzruszający gest świadczący o solidarności z chorymi i rannymi, czyli ze wszystkimi, którzy walczą o zdrowie i życie. A trzeba pamiętać, że kiedyś sami możemy potrzebować krwi. Zbliżają się wakacje. Ten piękny czas to niestety także okres wzmożonych urazów i wypadków. Nie pozwólmy, żeby komuś zabrakło krwi – wskazują lekarze PPOZ.
Kto najczęściej potrzebuje krwi?
Rola krwi w organizmie jest nie do przeceniania – dostarcza ona tkankom tlen, a także wydala z organizmu człowieka dwutlenek węgla. Poza tym rozprowadza substancje odżywcze i hormony, odprowadza do narządów wydalniczych szkodliwe produkty przemiany materii, a także pełni funkcje obronne.
Krew i jej składniki podawane są głównie osobom, u których występują ich braki, np. na skutek wypadku, zabiegu operacyjnego, zaburzeń krzepnięcia, po oparzeniach, urazach, a także chorób rozrostowych i nowotworów (w trakcie i po chemioterapii) czy u pacjentów wymagających transplantacji lub zabiegów kardiochirurgicznych.
Kto może zostać dawcą i jak przygotować się do oddania krwi?
Krew można oddać w dowolnym centrum krwiodawstwa i krwiolecznictwa, zarówno centrum terenowym, jak i podczas mobilnej akcji pobierania krwi, niezależnie od miejsca zamieszkania. Dawcą może zostać osoba pomiędzy 18. a 65. rokiem życia, ważąca co najmniej 50 kilogramów. W ciągu 6 miesięcy przed oddaniem krwi dawcy nie powinni poddawać się zabiegom akupunktury, robić tatuażu, przekłucia uszu lub innych części ciała. Przeciwwskazaniem do oddania krwi, w przeciągu pół roku przed zabiegiem, jest zabieg operacyjny, endoskopowy i inny diagnostyczny (np. gastroskopia, laparoskopia), a także leczenie krwią i jej składnikami.
Eksperci zalecają, by krew oddawać będąc zdrowym, wyspanym i wypoczętym. Dawcy nie powinni przyjmować leków, z wyjątkiem środków antykoncepcyjnych. Przed zgłoszeniem się do centrum krwiodawstwa należy zjeść lekkostrawny posiłek i wypić około 2 litry wody (niewskazane jest przychodzenie na czczo). Przed oddaniem krwi należy ograniczyć palenie papierosów, nie pić alkoholu (również w dniu poprzedzającym oddanie krwi). Dawcy powinni mieć przy sobie dokument ze zdjęciem, najlepiej dowód osobisty.
Cała procedura pobrania krwi, wraz z wypełnieniem ankiety, rejestracją, badaniem i wywiadem lekarskim, trwa około 40-60 minut. Samo pobranie zajmuje od 5-8 minut, a w trakcie zabiegu pobiera się około 450 ml pełnej krwi.
Pobrana krew jest następnie badana, m.in. pod kątem stężenia hemoglobiny i wartości hematokryty, ewentualnego zakażenia wirusem HIV czy zapalenia wątroby typu B i C. W trakcie badań określana jest również grupa krwi. Krew następnie poddawana jest preparatyce, czyli rozdzieleniu jej na składniki.
