\u201ePandemia przyczyni\u0142a si\u0119 do rosn\u0105cej nadwagi i oty\u0142o\u015bci u najm\u0142odszych, a wynikaj\u0105ce z tego faktu zaburzenia metaboliczne prowadz\u0105 do wyst\u0105pienia wielu chor\u00f3b cywilizacyjnych, m.in. cukrzycy ju\u017c w okresie m\u0142odzie\u0144czym\u201d \u2013 m\u00f3wi w rozmowie z Evereth News prof. Przemys\u0142awa Jarosz-Chobot, Kierownik Katedry Pediatrii i Kliniki Diabetologii Dzieci\u0119cej \u015al\u0105skiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach w G\u00f3rno\u015bl\u0105skim Centrum Zdrowia Dziecka im. Jana Paw\u0142a II oraz Konsultant Wojew\u00f3dzki w dziedzinie diabetologii i endokrynologii dzieci\u0119cej w wojew\u00f3dztwie \u015bl\u0105skim.<\/strong><\/p>\n

Karolina Rybkowska, Evereth News: Czy pandemia mia\u0142a wp\u0142yw na wzrost zachorowalno\u015bci u dzieci na cukrzyc\u0119 ?<\/strong><\/p>\n

Prof. dr hab. n. med. Przemys\u0142awa Jarosz-Chobot:<\/strong> – W czasie pandemii niezaprzeczalnym jest fakt wzrostu nadwagi i oty\u0142o\u015bci u naszych dzieci, a tak\u017ce mniejszej ilo\u015bci czasu po\u015bwi\u0119canego na aktywno\u015b\u0107 fizyczn\u0105. Najcz\u0119\u015bciej cukrzyca typu 2. obserwowana jest u nastolatk\u00f3w, tj. u dzieci powy\u017cej 10. roku \u017cycia<\/strong>, ze znaczn\u0105 oty\u0142o\u015bci\u0105. Pocz\u0105tkowe objawy choroby cz\u0119sto s\u0105 jednak niecharakterystyczne<\/strong>, zwykle rozwijaj\u0105 si\u0119 przez d\u0142ugi czas i s\u0105 niewidoczne klinicznie dla pacjent\u00f3w i ich opiekun\u00f3w.<\/p>\n

Jak podkre\u015bla Konsultant to powoduje, \u017ce diagnostyka jest znacz\u0105co op\u00f3\u017aniona<\/strong>, a lekarze niejednokrotnie przyjmuj\u0105 pacjent\u00f3w ju\u017c z powik\u0142aniami. Ekspertka doda\u0142a r\u00f3wnie\u017c, i\u017c trudno jest m\u00f3wi\u0107 o wzro\u015bcie zachorowalno\u015bci na cukrzyc\u0119 typu 2. w czasie pandemii<\/strong>, gdy\u017c w tym przypadku czas trwania dzia\u0142ania czynnika wysokiego ryzyka, jakim jest choroba oty\u0142o\u015bciowa, wymaga d\u0142u\u017cszego czasu. Ponadto jak wspomniano wy\u017cej, cz\u0119sto pierwszy okres choroby przebiega bez wyra\u017anych objaw\u00f3w klinicznych.<\/p>\n

– W G\u00f3rno\u015bl\u0105skim Centrum Zdrowia Dziecka, w Klinice Diabetologii Dzieci\u0119cej, kt\u00f3re jest najwi\u0119kszym o\u015brodkiem diabetologicznym w Polsce, opiekujemy si\u0119 oko\u0142o dwoma tysi\u0105cami dzieci z cukrzyc\u0105, przede wszystkim cukrzyc\u0105 typu 1. (o pod\u0142o\u017cu autoimmunizacyjnym), najcz\u0119stsz\u0105 w naszej polskiej populacji. W tym miejscu chcia\u0142abym podkre\u015bli\u0107, \u017ce nadwaga i oty\u0142o\u015b\u0107 u dziecka r\u00f3wnie\u017c przyspiesza ujawnienie si\u0119 kliniczne cukrzycy typu 1.<\/strong> W\u015br\u00f3d wszystkich typ\u00f3w cukrzycy, w naszej jednostce rocznie odnotowujemy ok. 5 nowych przypadk\u00f3w zachorowa\u0144 na cukrzyc\u0119 typu 2. u dzieci i m\u0142odzie\u017cy (do 18. roku \u017cycia). Pomimo, i\u017c choroba ta u dzieci i m\u0142odzie\u017cy wyst\u0119puje stosunkowo rzadko, jest ona powa\u017cnym zagro\u017ceniem zdrowotnym, znacznie agresywniejszym<\/strong> w post\u0119pie choroby i wyst\u0119powaniu powik\u0142a\u0144 ni\u017c u doros\u0142ych.<\/p>\n

<\/p>\n

Czym zatem charakteryzuje si\u0119 przebieg cukrzycy typu 2. u dzieci?<\/strong><\/p>\n

– Cukrzyca typu 2. u dzieci ma znacznie bardziej dynamiczny przebieg<\/strong>, co oznacza, \u017ce bardzo szybko post\u0119puje uszkodzenie naczy\u0144 (innymi s\u0142owy post\u0119puje mia\u017cd\u017cyca) i prowadzi do wyst\u0105pienia zagra\u017caj\u0105cych \u017cyciu powik\u0142a\u0144<\/strong>. U m\u0142odszych pacjent\u00f3w cz\u0119\u015bciej i szybciej dochodzi do uszkodzenia m.in. nerek, wzroku, nerw\u00f3w oraz wyst\u0105pienia incydent\u00f3w sercowo naczyniowych, takich jak udar czy zawa\u0142. Dzieci s\u0105 r\u00f3wnie\u017c zagro\u017cone wyst\u0105pieniem zespo\u0142u stopy cukrzycowej.<\/p>\n

Prof. Przemys\u0142awa Jarosz-Chobot wskazuje, \u017ce 98 proc. pacjent\u00f3w \u015bl\u0105skiej kliniki to dzieci ze zdiagnozowan\u0105 cukrzyc\u0105 typu 1.\u00a0 <\/strong><\/p>\n

– U dzieci cz\u0119\u015bciej diagnozuje si\u0119 cukrzyc\u0119 typu 1<\/strong>., kt\u00f3ra charakteryzuje si\u0119 bezwzgl\u0119dnym niedoborem insuliny<\/strong> i znacznie chwiejniejszym przebiegiem choroby ni\u017c u doros\u0142ych. Objawy<\/strong> s\u0105 zar\u00f3wno bardzo charakterystyczne<\/strong>, jak i niecharakterystyczne<\/strong>, st\u0105d cz\u0119sto niekojarzone z cukrzyc\u0105. Dotycz\u0105 m.in wzmo\u017conego pragnienia, zwi\u0119kszonego oddawania moczu, zm\u0119czenia, utraty masy cia\u0142a. Choroba post\u0119puje bardzo szybko, dochodzi do dynamicznego za\u0142amania r\u00f3wnowagi metabolicznej u dziecka, a w efekcie do znacznego os\u0142abienia, nudno\u015bci, wymiot\u00f3w – cz\u0119stych objaw\u00f3w ju\u017c rozwijaj\u0105cej si\u0119 cukrzycowej kwasicy ketonowej. Powy\u017csze objawy stanowi\u0105 zagro\u017cenie \u017cycia<\/strong>, dlatego bez szybkiej interwencji specjalist\u00f3w prowadz\u0105 do wstrz\u0105su i zgonu<\/strong>.<\/p>\n

W czasie pandemii w\u015br\u00f3d dzieci wzros\u0142o niew\u0105tpliwie spo\u017cycie niezdrowych przek\u0105sek. Zmniejszy\u0142 si\u0119 r\u00f3wnie\u017c czas po\u015bwi\u0119cony na aktywno\u015b\u0107 fizyczn\u0105. Jak podkre\u015bli\u0142a prof. Jarosz-Chobot, taki niezdrowy tryb \u017cycia zwi\u0119ksza ryzyko oty\u0142o\u015bci, a w konsekwencji prowadzi do cukrzycy typu 2.<\/strong><\/p>\n

– Niezdrowe przek\u0105ski i s\u0142odkie napoje przede wszystkim prowadz\u0105 do nadwagi i choroby oty\u0142o\u015bciowej<\/strong>. Brakuje nam \u015bwiadomo\u015bci o tym, jak wa\u017cny dla zdrowia cz\u0142owieka, <\/strong>w ka\u017cdym przedziale wiekowym, jest zdrowy model \u017cycia<\/strong>. Najwa\u017cniejsza jest profilaktyka przed zagro\u017ceniem, jakim s\u0105 choroby cywilizacyjne, a w tym oczywi\u015bcie cukrzyca typu 2. W zdrowym modelu \u017cywieniowym rekomendowanym zar\u00f3wno przez towarzystwa lekarskie, ale tak\u017ce przez instytucje, takie jak Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego czy Narodowy Fundusz Zdrowia, powy\u017csze produkty s\u0105 praktycznie wykluczone<\/strong> z naszego jad\u0142ospisu. Nale\u017cy ich unika\u0107.<\/p>\n

<\/p>\n

Jak zatem dba\u0107 o zdrowy styl \u017cycia naszych dzieci?<\/strong><\/p>\n

– Zdrowy styl \u017cycia to przede wszystkim aktywno\u015b\u0107 fizyczna i zbilansowana, dopasowana do indywidualnych potrzeb dieta<\/strong>. Nie tylko niezdrowe przek\u0105ski, s\u0142odkie napoje wp\u0142ywaj\u0105 na zaburzenia masy cia\u0142a. Nale\u017cy r\u00f3wnie\u017c zwraca\u0107 uwag\u0119 na jako\u015b\u0107 i ilo\u015b\u0107 jedzenia. Nawet dobre jako\u015bciowo produkty, ale w zbyt du\u017cych ilo\u015bciach i o nieregularnych godzinach, prowadz\u0105 do oty\u0142o\u015bci, czyli dzisiaj uznanej jako choroby oty\u0142o\u015bciowej. Dlatego du\u017ce znaczenie ma warto\u015b\u0107 kaloryczna<\/strong> oraz r\u00f3wnomierne roz\u0142o\u017cenie posi\u0142k\u00f3w na 5 porcji<\/strong>. Musi by\u0107 to jedzenie pe\u0142nowarto\u015bciowe, poniewa\u017c mamy do czynienia z organizmem, kt\u00f3ry ro\u015bnie i dojrzewa<\/strong>. Je\u017celi niekt\u00f3re sk\u0142adniki zostan\u0105 pomini\u0119te, mo\u017ce w konsekwencji doj\u015b\u0107 do r\u00f3\u017cnego rodzaju zaburze\u0144 zdrowia.<\/p>\n

Sta\u0142ym towarzyszem zdrowego \u017cywienia powinien by\u0107 ruch. Nie chodzi tylko o zaj\u0119cia wychowania fizycznego, kt\u00f3re odbywaj\u0105 si\u0119 raz czy dwa razy w tygodniu. Dzieci powinny po\u015bwi\u0119ca\u0107 na ruch co najmniej 1-2 godziny dziennie<\/strong>. Je\u017celi dzieci nie maj\u0105 zapewnionej odpowiedniej diety i aktywno\u015bci fizycznej, b\u0119dzie to prowadzi\u0142o do nadwagi, kt\u00f3rej konsekwencj\u0105 jest choroba oty\u0142o\u015bciowa i inne choroby cywilizacyjne, a w tym w\u0142a\u015bnie cukrzyca typu 2.<\/p>\n

Czego rodzice powinni unika\u0107 w diecie swoich dzieci?<\/strong><\/p>\n

– Zdrowa dieta opiera si\u0119 przede wszystkim na warzywach, podawanych w formie surowej b\u0105d\u017a al dente do ka\u017cdego posi\u0142ku, a tak\u017ce odpowiednich porcjach owoc\u00f3w. W diecie dzieci nale\u017cy ograniczy\u0107 w\u0119glowodany, cukier, t\u0142uszcze nasycone i produkty przetworzone<\/strong>, o wyd\u0142u\u017conym okresie wa\u017cno\u015bci.<\/p>\n

<\/p>\n

Jak doda\u0142a prof. Jarosz-Chobot, nale\u017cy dba\u0107 o zdrow\u0105 diet\u0119 oraz pami\u0119ta\u0107 o badaniach bilansowych, kt\u00f3re s\u0105 podstaw\u0105 profilaktyki dzieci zdrowych. W badaniach bilansowych u pediatry otrzymamy informacj\u0119 o zagro\u017ceniu b\u0105d\u017a o ju\u017c wyst\u0119powaniu nadwagi czy oty\u0142o\u015bci u dziecka. <\/strong><\/p>\n

– Podczas takich bada\u0144 piel\u0119gniarka sprawdza wag\u0119 i wzrost dziecka<\/strong>, ocenia czy dziecko nie przekracza norm (siatek centetylowych dla dzieci polskich), czy harmonijnie ro\u015bnie i przybiera na wadze<\/strong>, dojrzewa. Badania bilansowe wykonywane s\u0105 w r\u00f3\u017cnym odst\u0119pie czasu, w zale\u017cno\u015bci od wieku dziecka \u2013 co 2-3 lata i narzucone s\u0105 przez Ministerstwo Zdrowia. W moim przekonaniu, to tak\u017ce obowi\u0105zek opiekun\u00f3w dziecka – dba\u0107 o jego aktywno\u015b\u0107 fizyczn\u0105, zdrowe \u017cywienie i zwraca\u0107 uwag\u0119 na jego rozw\u00f3j fizyczny.<\/p>\n

Na stronach Narodowego Funduszu Zdrowia czy Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego stale s\u0105 uaktualniane strony edukacyjne dla nas – spo\u0142ecze\u0144stwa.<\/p>\n

Jakie natomiast badania s\u0105 zalecane dzieciom z oty\u0142o\u015bci\u0105 czy nadwag\u0105?<\/strong><\/p>\n

– W przypadku wyst\u0105pienia oty\u0142o\u015bci u dzieci do 10. roku \u017cycia, zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, badania (\u201ekrzywa cukrzycowa\u201d- doustny test obci\u0105\u017cenia glukoz\u0105<\/strong>) powinny by\u0107 wykonywane co dwa lata<\/strong>. R\u00f3wnie\u017c nale\u017cy zachowa\u0107 wysok\u0105 \u015bwiadomo\u015b\u0107 zagro\u017cenia u dzieci, u kt\u00f3rych w rodzinie wyst\u0105pi\u0142y przypadki zachorowania na cukrzyc\u0119. Je\u017celi rodzice choruj\u0105 na cukrzyc\u0119 typu 2., to ryzyko jej wyst\u0105pienia u ich m\u0142odszych dzieci z oty\u0142o\u015bci\u0105 jest bardzo wysokie<\/strong>.<\/p>\n

Nale\u017cy pami\u0119ta\u0107, \u017ce zar\u00f3wno u dzieci, jak i u doros\u0142ych utrzymuj\u0105ca si\u0119 oty\u0142o\u015b\u0107 i brak ruchu to wyra\u017any, prosty kierunek ku zaburzeniom metabolicznym i w konsekwencji wyst\u0105pieniu cukrzycy typu 2.<\/strong> w wieku dojrza\u0142ym. Natomiast nadwaga i oty\u0142o\u015b\u0107 mog\u0105 r\u00f3wnie\u017c prowadzi\u0107 do rozwoju wielu chor\u00f3b cywilizacyjnych u naszych dzieci, takich jak st\u0142uszczenie w\u0105troby, choroby serca, nadci\u015bnienie t\u0119tnicze czy zwyrodnienie staw\u00f3w i wiele innych. Dlatego pami\u0119tajmy o profilaktyce<\/strong>, kt\u00f3ra w wielu przypadkach pozwala unikn\u0105\u0107 wielu trudnych problem\u00f3w zdrowotnych.<\/p>\n

\u0179r\u00f3d\u0142o: Evereth News<\/p>\n

<\/a><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

\u201ePandemia przyczyni\u0142a si\u0119 do rosn\u0105cej nadwagi i oty\u0142o\u015bci u najm\u0142odszych, a wynikaj\u0105ce z tego faktu zaburzenia metaboliczne prowadz\u0105 do wyst\u0105pienia<\/p>\n