\u201eWczesne wykrycie cukrzycy jest kluczem do wdro\u017cenia skutecznego leczenia i zapobiegania rozwojowi powa\u017cnych powik\u0142a\u0144. W Polsce nawet p\u00f3\u0142 miliona do miliona os\u00f3b \u017cyje z niezdiagnozowan\u0105 cukrzyc\u0105. To s\u0105 tykaj\u0105ce bomby, poniewa\u017c mimo tego, \u017ce schorzenie mo\u017ce nie dawa\u0107 objaw\u00f3w, wprowadza bardzo du\u017ce spustoszenie w organizmie\u201d \u2013 m\u00f3wi w rozmowie z Evereth News Anna \u015aliwi\u0144ska, prezes Polskiego Stowarzyszenia Diabetyk\u00f3w.<\/strong><\/p>\n Karolina Rybkowska, Evereth News: Szacuje si\u0119, \u017ce w Polsce <\/strong>oko\u0142o 3 miliony os\u00f3b choruje na cukrzyc\u0119<\/strong><\/a>. M\u00f3wi si\u0119 wr\u0119cz o pandemii cukrzycy, kt\u00f3ra z roku na rok dotyka coraz wi\u0119cej ludzi. Jakie symptomy mog\u0105 wskazywa\u0107 na rozw\u00f3j tej choroby?<\/strong><\/p>\n Anna \u015aliwi\u0144ska<\/strong>: – Cukrzyca typu 1., kt\u00f3ra rozwija si\u0119 zazwyczaj u dzieci i m\u0142odzie\u017cy, najcz\u0119\u015bciej objawia si\u0119 zm\u0119czeniem i senno\u015bci\u0105<\/strong>, a tak\u017ce brakiem apetytu<\/strong> czy nadmiernym pragnieniem<\/strong> i cz\u0119stym oddawaniem moczu<\/strong>. Pacjenci mog\u0105 r\u00f3wnie\u017c zaobserwowa\u0107 nag\u0142y spadek wagi<\/strong> oraz sk\u0142onno\u015b\u0107 do infekcji intymnych<\/strong>. Cukrzyca typu 2., kt\u00f3ra dotyka zdecydowanie wi\u0119ksz\u0105 cz\u0119\u015b\u0107 pacjent\u00f3w, r\u00f3wnie\u017c objawia si\u0119 senno\u015bci\u0105, zw\u0142aszcza po obfitych posi\u0142kach. Schorzenie mo\u017ce tak\u017ce powodowa\u0107 nadmierne pragnienie, oddawanie wi\u0119kszej ilo\u015bci moczu czy zaburzenia widzenia<\/strong>. Na rozwijaj\u0105c\u0105 si\u0119 cukrzyc\u0119 typu 2. wskazuj\u0105 r\u00f3wnie\u017c trudno goj\u0105ce si\u0119 rany i cz\u0119ste infekcje sk\u00f3rne<\/strong>.<\/p>\n Cukrzyca, zw\u0142aszcza typu 2., jest podst\u0119pn\u0105 chorob\u0105, kt\u00f3ra przez d\u0142ugi czas nie daje o sobie zna\u0107. Jakie badania profilaktyczne powinni\u015bmy wykonywa\u0107 w kierunku jej wykrycia?<\/strong><\/p>\n – Najprostszym badaniem, kt\u00f3re warto wykonywa\u0107 w ramach bada\u0144 profilaktycznych jest pomiar poziomu glukozy we krwi.<\/strong> Dopiero nieprawid\u0142owy wynik tego badania, kt\u00f3re wykonuje si\u0119 na czczo, jest podstaw\u0105 do dalszej diagnostyki, czyli testu obci\u0105\u017cenia glukoz\u0105<\/strong>, tzw. krzywej cukrzycowej, hemoglobiny glikowanej i badania moczu<\/strong>.<\/p>\n Ponadto pacjenci powinni mie\u0107 \u015bwiadomo\u015b\u0107 czynnik\u00f3w ryzyka zachorowania na cukrzyc\u0119<\/strong> i poddawa\u0107 si\u0119 rutynowej profilaktyce. Osoby z nadwag\u0105 lub oty\u0142o\u015bci\u0105, genetycznie obci\u0105\u017cone ryzykiem zachorowania na cukrzyc\u0119 (je\u017celi cukrzyca wyst\u0119powa\u0142a w najbli\u017cszej rodzinie), kobiety, kt\u00f3re urodzi\u0142y dzieci o masie powy\u017cej 4 kg lub mia\u0142y cukrzyc\u0119 ci\u0105\u017cow\u0105, oraz osoby powy\u017cej 45. roku \u017cycia powinny si\u0119 bada\u0107 w kierunku cukrzycy raz na 3 lata<\/strong>.<\/p>\n <\/p>\n Czy wczesne wykrycie cukrzycy ma wp\u0142yw na przebieg choroby? W jaki spos\u00f3b rutynowe badania mog\u0105 nas uchroni\u0107 przed ci\u0119\u017ckim przebiegiem cukrzycy lub rozwojem powik\u0142a\u0144 tego schorzenia?<\/strong><\/p>\n – Wczesne wykrycie choroby jest w\u0142a\u015bciwie kluczem do wdro\u017cenia skutecznego leczenia i zapobiegania rozwojowi powa\u017cnych powik\u0142a\u0144. W Polsce mamy do czynienia z pewn\u0105 plag\u0105 zbyt p\u00f3\u017anego diagnozowania cukrzycy. Nawet p\u00f3\u0142 miliona do miliona os\u00f3b \u017cyje z niezdiagnozowan\u0105 cukrzyc\u0105<\/strong>. To s\u0105 tykaj\u0105ce bomby, poniewa\u017c mimo tego, \u017ce schorzenie mo\u017ce nie dawa\u0107 objaw\u00f3w, wprowadza bardzo du\u017ce spustoszenie w organizmie<\/p>\n Jaka jest rola lekarzy POZ we wczesnym wykrywaniu tej choroby? To zazwyczaj lekarz rodzinny jest pierwszym kontaktem potencjalnie chorej na cukrzyc\u0119 osoby. <\/strong><\/p>\n – Rola lekarzy POZ jest kluczowa w rozpoznaniu cukrzycy. Jako Polskie Stowarzyszenie Diabetyk\u00f3w bardzo staramy si\u0119 u\u015bwiadamia\u0107 wag\u0119 tej misji. Pomimo tego, \u017ce jeszcze nie wszyscy lekarze POZ wiedz\u0105, jak skutecznie diagnozowa\u0107 t\u0119 chorob\u0119, uwa\u017cam, \u017ce \u015bwiadomo\u015b\u0107 ta z roku na rok wzrasta.<\/p>\n Je\u017celi do lekarza rodzinnego zg\u0142asza si\u0119 pacjent z czynnikiem rozwoju cukrzycy, o kt\u00f3rych wspomnia\u0142am wcze\u015bniej, specjalista powinien zainterweniowa\u0107 w postaci zlecenia bardzo tanich i bardzo prostych bada\u0144 pomiaru poziomu glukozy we krwi.<\/p>\n Czy rol\u0105 lekarzy POZ jest r\u00f3wnie\u017c edukacja pacjenta, promocja zdrowia i profilaktyki przeciwcukrzycowej? <\/strong><\/p>\n – Oczywi\u015bcie, \u017ce tak. Niestety wiemy, jak obecnie wygl\u0105da sytuacja w publicznej opiece zdrowotnej \u2013 lekarze nie zawsze maj\u0105 czas, by wyedukowa\u0107 pacjenta<\/strong>. Natomiast promocja zdrowia, w\u0142a\u015bciwego od\u017cywiania, aktywno\u015bci fizycznej, rezygnacji z u\u017cywek ma kluczowe znaczenie w zapobieganiu i wczesnym wykryciu tej choroby.<\/p>\n Coraz cz\u0119\u015bciej s\u0142yszymy te\u017c o edukatorach diabetologicznych, z kt\u00f3rych porad mog\u0105 skorzysta\u0107 osoby chore na cukrzyc\u0119. <\/strong><\/p>\n – Tak, pojawiaj\u0105 si\u0119 takie \u015bwiate\u0142ka w tunelu, jak edukatorzy w cukrzycy czy diabetologiczne porady piel\u0119gniarskie, ale to jest wci\u0105\u017c jeszcze za ma\u0142o<\/strong>. Edukacja w cukrzycy jest bardzo wa\u017cna, poniewa\u017c tylko wyedukowany pacjent b\u0119dzie m\u00f3g\u0142 na co dzie\u0144 prawid\u0142owo zarz\u0105dza\u0107 swoj\u0105 chorob\u0105. My, jako Polskie Stowarzyszenie Diabetyk\u00f3w, chcieliby\u015bmy, \u017ceby porada dotycz\u0105ca edukacji w cukrzycy by\u0142a, w przeno\u015bni, przepisywana na recept\u0119<\/strong>, by ka\u017cdy pacjent mia\u0142 do niej dost\u0119p i m\u00f3g\u0142 z niej formalnie i nieodp\u0142atnie skorzysta\u0107.<\/p>\n Cukrzyca jest niew\u0105tpliwie chorob\u0105, w leczeniu kt\u00f3rej niezwykle wa\u017cny jest interdyscyplinarny zesp\u00f3\u0142. <\/strong><\/p>\n – Uwa\u017cam, \u017ce wsp\u00f3\u0142praca specjalist\u00f3w w leczeniu chorych z cukrzyc\u0105 jest nawet wa\u017cniejsza ni\u017c w przypadku innych chor\u00f3b<\/strong>. Rol\u0105 zespo\u0142u interdyscyplinarnego jest kontrola schorze\u0144 i powik\u0142a\u0144 rozwijaj\u0105cych si\u0119 przy cukrzycy, ale tak\u017ce edukacja pacjenta w zakresie wyst\u0105pienia komplikacji czy prawid\u0142owego monitorowania choroby.<\/p>\n <\/p>\n Jakie mog\u0105 by\u0107 skutki braku kontroli nad chorob\u0105? Z jakimi powik\u0142aniami powinni liczy\u0107 si\u0119 pacjenci chorzy na cukrzyc\u0119?<\/strong><\/p>\n – Zaniedbana, niekontrolowana lub \u017ale leczona cukrzyca mo\u017ce niestety prowadzi\u0107 do niepe\u0142nosprawno\u015bci<\/strong>. To, \u017ce cukrzyca nie objawia si\u0119, nie boli, nie oznacza, \u017ce nie niszczy naszego organizmu. P\u00f3\u017ane powik\u0142ania<\/strong> cukrzycy s\u0105 bardzo gro\u017ane i przybieraj\u0105 posta\u0107 zawa\u0142u serca, udaru m\u00f3zgu, utraty wzroku, niewydolno\u015bci nerek<\/strong> prowadz\u0105cej do dializ, braku czucia w ko\u0144czynach, trudno goj\u0105cych si\u0119 ran, zespo\u0142u stopy cukrzycowej i ryzyka amputacji ko\u0144czyn dolnych<\/strong>.<\/p>\n Zdarza si\u0119, \u017ce cukrzyca jest bagatelizowana przez pacjent\u00f3w.<\/strong><\/p>\n – Wynika to moim zdaniem z przekonania, \u017ce przy braku objaw\u00f3w, cukrzyca jest niegro\u017ana. Tak niestety nie jest, a przebieg cukrzycy jest \u0142agodny do czasu. W przypadku zaniedbania choroby, powik\u0142ania pojawi\u0105 si\u0119 raczej pr\u0119dzej ni\u017c p\u00f3\u017aniej.<\/p>\n Rozwini\u0119cie si\u0119 powik\u0142a\u0144 jest nie tylko obci\u0105\u017ceniem dla pacjenta i jego bud\u017cetu, ale tak\u017ce dla systemu ochrony zdrowia. <\/strong><\/p>\n – Ca\u0142y czas powtarzamy decydentom, jak istotna jest profilaktyka cukrzycy i kontrolowanie stanu zdrowia Polak\u00f3w. Leczenie samej cukrzycy w naszym kraju nie jest du\u017cym wydatkiem<\/strong> dla pa\u0144stwa. Natomiast powik\u0142ania generuj\u0105 ju\u017c ogromne koszty<\/strong>.<\/p>\n