W Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Kielcach miało miejsce wielonarządowe pobranie. Od jednego dawcy pobrano obie nerki, wątrobę oraz rogówki. Jak poinformowała koordynator transplantacyjny w WSzZ – Wiesława Saladra, wątrobę przeszczepiono 42 -letniemu mężczyźnie, a nerki dwóm kobietom w wieku 61 i 65 lat.

Walka z czasem

Kilka dni temu w kieleckiej placówce udało się przeprowadzi kolejne wielonarządowe pobranie. Ze strony dawcy nie było sprzeciwu, a jego rodzina zgodziła się na donację narządów. Sprawiło to, że udało się uratować kilkorga ciężko chorych osób.

– Najważniejszymi osobami w całym procesie są: dawca i jego bliscy. Brak sprzeciwu dawcy, wyrażonego za życia i akceptacja woli osoby zmarłej, przez najbliższych, jest tutaj kluczowa. Brak sprzeciwu uruchamia bowiem potężną machinę działań. Rozpoczyna się walka z czasem – mówi Wiesława Saladra.

Dr n. med. Michał Domagała, kierownik Klinicznego Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii w WSzZ informuje, że w większości przypadków, lekarze dostają zgodę na pobranie narządów od rodziny pacjenta, u którego stwierdzono śmierć mózgu.

W przypadku rozpoczęcia procedury transplantacyjnej, na początku obowiązkiem specjalisty jest sprawdzenie, czy pacjent nie zgłosił się za życia do centralnego rejestru sprzeciwów, czyli nie wyraził zgody na bycie pośmiertnym dawcą organów. Jak wyjaśnia lekarz, taka procedura obowiązuje w całej Polsce i w każdym przypadku jest taka sama.

– Gdy rodzina nie wyraża zgody na pobranie, kończymy wykonywanie procedur zarezerwowanych dla intensywnej terapii, gdyż orzekliśmy śmierć mózgu, co oznacza śmierć pacjenta, a dalsze leczenie ma znamiona terapii daremnej. Gdy jest zgoda na pobranie, prowadzimy terapię w celu utrzymania dobrostanu narządów do pobrania, tak aby mogły po przeszczepie prawidłowo funkcjonować – wyjaśnia lekarz.

Jak wygląda stwierdzenie śmierci mózgu?

Stwierdzenie śmierci mózgu następuje w dwóch etapach. Po pierwsze u pacjenta są przeprowadzane szczegółowe badania obrazowe, które w sposób jednoznaczny pokazują brak perfuzji mózgu. Następnie w trakcie stwierdzania śmierci mózgu zawsze wykonuje się dwie próby, które przeprowadza się w określonym odstępie czasowym. Podczas drugiej próby musi być obecny zespół lekarzy, w którego skład wchodzą: anestezjolog, a także lekarz innej specjalności, najczęściej neurolog lub neurochirurg. Gdy komisyjnie stwierdzona zostanie śmierć mózgu, następuje ustalenie dalszego postępowania z rodziną, podsumowuje lekarz Michał Domagała.

– Jesteśmy narzędziem, przedłużeniem rąk proszących o pomoc, rąk należących do tysięcy chorych, dla których przeszczep jest jedynym ratunkiem. Jestem przekonana, że w powszechnie znanej myśli Horacego: „non omnis moriar” jest ukryty głębszy sens, mający odniesienie w transplantologii. Ofiarowując bowiem cząstkę siebie innym, żyjemy dalej – żyjemy w drugim człowieku ratując mu życie. To bohaterstwo zasługuje na największe uznanie i szacunek, to bohaterstwo na miarę tych czasów. Dziękuję… – podsumowuje koordynator transplantacyjna.

Źródło: wszzkielce.pl

Artykuł W szpitalu w Kielcach wykonano wielonarządowe pobranie organów pochodzi z serwisu Evereth News.

W Centrum Klinicznym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego dokonano pionierskiego zabiegu – przeszczepiono jeden organ dwóm biorcom. Jest to ogromny krok dla pacjentów czekających na przeszczep. 

Pierwsza operacja polegała na podziale narządu pobranego od zmarłego dawcy. Następnie przeszczepiono prawą część wątroby jednemu biorcy, a lewą część –  drugiemu. Poziom trudności był ogromny. Jednocześnie musiały trwać aż trzy operacje: dwa przeszczepy i pobór wątroby od dawcy.

– Tego typu operacje umożliwiają zwiększenie liczby przeszczepień, co ma ogromne znaczenie z uwagi na niewystarczającą liczbę dostępnych narządów. Jest to również szansa na przeszczepienia wątroby dla chorych o niewielkiej masie ciała, dla których czas oczekiwania na operację i związane z nią ryzyko śmierci jest znaczące. W tym przypadku jedna wątroba pobrana od dawcy zmarłego może uratować życie dwóch osób – wyjaśnia profesor Michał Grąt, którego zespół dokonał pionierskiej transplantacji. Prof. Grąt jest najmłodszym kierownikiem kliniki chirurgicznej w Polsce.

Podział wątroby stwarza nowe możliwości

Największym wyzwaniem, przed którym stanęli lekarze, było podzielenie organu, tak aby po przeszczepie stanowił pełnosprawny narząd. Zabieg przebiegł bez żadnych komplikacji. Ten typ operacji może zwiększyć szanse dla małych pacjentów, dla których ciężko jest znaleźć odpowiedniej wielkości organ. Podział wątroby umożliwi uratowanie życia dwójce ludzi. Do tej pory organ ten przeszczepiano jednemu biorcy.

WUM przeprowadza setki przeszczepów

Specjaliści z WUM-u podejmują się najtrudniejszych operacji. Ostatnio z sukcesem dokonali przeszczepu serca 9-letniej Lenie oraz ustanowili rekord w przeszczepie nerek w ubiegłym roku.

– Na WUM odbywa się prawie połowa wszystkich przeszczepień trzustki w Polsce, ponad połowa transplantacji wątroby i prawie połowa przeszczepień nerki od dawcy żywego – twierdzi prof. Wojciech Lisik, prorektor ds. Klinicznych i Inwestycji Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Specjaliści wykorzystują także metodę perfuzji w normotermii. Procedura polega na włożeniu organu do specjalnej komory, która umożliwia odtworzenie przepływu krwi w narządzie oraz obserwowanie, jak funkcjonuje on poza ustrojem człowieka. Dzięki tej metodzie minimalizuje się szansę odrzucenia narządu przez organizm biorcy.

Zespoły, które brały udział w operacjach:

W całej procedurze uczestniczyło 27 osób, w tym 15 chirurgów.

Wszczepienie lewych segmentów wątroby przeprowadził zespół w składzie: prof. Michał Grąt (operator), dr Maciej Krasnodębski (asysta) i dr Adam Bołtuć (asysta). Hepatektomię, czyli usunięcie chorego narządu biorcy, wykonali: dr hab. Krzysztof Dudek (operator), dr Jan Stypułkowski (asysta) i dr Andryi Zhylko (asysta). Znieczulenie przeprowadziła dr Paula Dudek.

Wszczepienie prawych segmentów wątroby wykonał zespół w składzie: dr Piotr Smoter (operator), dr Konrad Kobryń (asysta), dr Emilia Kruk (asysta). Hepatektomię wykonali: dr Ireneusz Grzelak (operator), dr Marta Przybysz (asysta), dr Emilia Kruk (asysta). Znieczulenie przeprowadziła dr Jolanta Piwowarska.

Wątrobę pobraną od zmarłego dawcy przez dr Rafała Stankiewicza (operator) i dr Mateusza Bartkowiaka (asysta) podzielił prof. Waldemar Patkowski w asyście dr. Pawła Rykowskiego. W przeszczepienie zaangażowany był zespół pielęgniarski w składzie: mgr Anna Wąsik, lic. Katarzyna Wójcik, mgr Karolina Kiełek, mgr Marzena Kaczmarska, mgr Joanna Petryka (instrumentariuszki) oraz: mgr Joanna Kosińska, mgr Patrycja Figarska, mgr Agata Małek, lic. Weronika Karnkowska (anestetyczki).

Całą procedurę przeszczepienia koordynował mgr Krzysztof Zając.

Źródło: wum.edu.pl

Artykuł Pierwszy taki przeszczep w Polsce: jedna wątroba uratowała dwa życia pochodzi z serwisu Evereth News.

Skomplikowana procedura przygotowania pacjenta do przeszczepienia nerki wymaga usprawnienia. Brak systemowego rozwiązania jest jedną z głównych przyczyn malejącej liczby pacjentów zgłoszonych do KLO (Krajowej Listy Oczekujących) w Polsce. Koordynacja działań może zwiększyć liczbę kandydatów do przeszczepienia nerki.

Od lat w Polsce lista pacjentów oczekujących na przeszczepienie nerki jest podobnej wynosi około 1000 osób. Jedną z głównych przyczyn tej sytuacji jest wciąż za mała liczba zgłaszanych dawców, a także niedofinansowana procedura przygotowania pacjenta.

– Listę pacjentów oczekujących na przeszczepienie nerki można wydłużyć z korzyścią dla transplantologii. Powinna być sprawniejsza ścieżka badań przygotowujących i realna wycena procedur związanych z przygotowaniem i aktualizacją tych badań. Dzięki temu liczba udanych transplantacji mogłaby być istotnie wyższa. Osobnym i poważniejszym problemem jest bardzo niskie dawstwo organów w Polsce  –  jedno z najniższych w Europie  –  wyjaśnia dr n. med. Marta Serwańska-Świętek, nefrolog i transplantolog kliniczny, zastępca dyrektora medycznego DaVita Polska.

Przygotowanie pacjenta do przeszczepu nerki

Praktyczne przygotowanie pacjenta do przeszczepienia nerki leży najczęściej po stronie lekarza nefrologa w stacji dializ lub w poradni nefrologicznej. Lekarz identyfikuje pacjenta bez przeciwwskazań do takiej operacji, po czym kieruje go na szereg badań i konsultacji specjalistycznych, które pozwolą na ostateczne stwierdzenie, że przeszczepienie nerki będzie dla chorego zabiegiem bezpiecznym. Pacjent zgłoszony do ROK ze statusem „aktywny” w KLO musi być w stałej gotowości do wyjazdu na przeszczepienie nerki, co oznacza systematyczną ocenę kliniczną w stacji dializ oraz regularne powtarzanie badań i konsultacji.

– Praktyka pokazuje, że nefrolodzy borykają się od wielu lat z brakiem możliwości szybkiego i pełnego przebadania swoich pacjentów pod kątem możliwości zgłoszenia ich do przeszczepienia nerki. Dużo wysiłku wkładają, aby nie opóźnić tej procedury, pomóc z terminami i umówieniem badań. Wszystko powinno być zgrane z harmonogramem dializ, których pacjent ma 3 w tygodniu, a każda zajmuje ok. 4 godziny. Optymalnie dla pacjenta byłoby, aby mógł albo odbyć kilkudniową hospitalizację z jednoczasowym wykonaniem wszystkich badań i konsultacji, albo mieć do nich szybki dostęp w trybie ambulatoryjnym – dodaje dr Marta Serwańska-Świętek.

Długi proces kwalifikacji

Przygotowanie pacjenta do przeszczepienia nerki w funkcjonującym do tej pory modelu opieki nad pacjentem z PChN wymaga poprawy. Obecnie proces kwalifikacji do transplantacji jest zbyt rozciągnięty w czasie z uwagi na długie terminy i brak szybkiej ścieżki dla niezbędnych badań i konsultacji. Zrobienie wszystkich badań zajmuje nawet kilka miesięcy i bywa tak, że po zebraniu kompletu część z nich ulega przedawnieniu – zanim jeszcze pacjent zostanie zgłoszony do ROK i uzyska status „aktywny” w KLO. Dlatego dla pacjenta optymalna byłaby koordynacja procesu i stworzenie jak najkrótszej ścieżki umożliwiającej skompletowanie badań do kwalifikacji oraz ich coroczną aktualizację. Cały system opieki koordynowanej nad pacjentem nefrologicznym musi być nastawiony na sprawność i jakość leczenia pacjentów na każdym etapie choroby, niezależnie od miejsca zamieszkania pacjenta i leczenia dializacyjnego w szpitalu lub sieci stacji dializ. Dlatego wprowadzenie opieki koordynowanej jest dzisiaj priorytetem, podobnie jak urealnienie wyceny niedoszacowanych procedur nefrologicznych. Na dziś wycena procedur nefrologicznych na każdym etapie jest niedoszacowana. Wysokość podstawowej stawki za leczenia dializacyjne nie zmieniła się znacząco w ciągu ostatnich 10 lat pomimo inflacji, wzrostu kosztów: energii, wody, paliwa i wynagrodzeń. Zmiany wprowadzono niedawno, ale i tak procedury są niedoszacowane. A do sprawnego, ciągłego i jakościowego działania całego systemu opieki nad pacjentem nefrologicznym w Polsce konieczna jest dalsza pilna indeksacja stawki za leczenie dializami oraz wprowadzenie mechanizmu, który regularnie będzie ją aktualizował w zależności od sytuacji ekonomiczno-gospodarczej.

Transplantacja nerki szansą na lepszą jakość życia pacjenta

 Szacuje się, że na PChN choruje ponad 4,5 miliona Polaków, z czego większość o tym nie wie. Przeszczepienie nerki jest najlepszą formą leczenia pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek. Na Krajowej Liście Oczekujących na Przeszczepienie (KLO) pod koniec 2022 znajdowało się 1119 osób czekających na przeszczepienie nerki. Udana transplantacja nerki wydłuża życie pacjenta ze schyłkową niewydolnością nerek własnych oraz znacząco poprawia jego jakość. Dla systemu ochrony zdrowia jest to tańsza opcja leczenia nerkozastępczego.

Źródło: materiał prasowy

Artykuł Stacje dializ mogą zwiększyć liczbę pacjentów na Krajowej Liście Oczekujących pochodzi z serwisu Evereth News.

Lekarze Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego miesiąc temu przeszczepili serce u dziewięcioletniej dziewczynki. Dziecięcy szpital opowiedział historię z okazji Ogólnopolskiego Dnia Transplantologii, który obchodzimy 26 stycznia.

Zabieg przeprowadzono z udziałem 20 specjalistów, pod koniec grudnia 2022 r. Przeszczep był jedyną szansą na przeżycie dziecka. Dziewczynka cierpiała na kardiomiopatię restrykcyjną. Jest to jedna z najrzadszych z trzech rodzajów kardiomiopatii. Choroba charakteryzuje się tym, że rytm serca i jego kurczliwość mogą być w normie, ale sztywne ściany jam serca uniemożliwiają właściwe ich napełnianie. Bardzo często u pacjentów z tą chorobą dochodzi do niewydolności serca.

Nowe serce, nowe życie

Dziewczynka czekała 4 lata na dawcę serca, niektórzy pacjenci czekają o wiele dłużej, Lena miała wiele szczęścia. Prof. Mariusz Kuśmierczyk, główny kardiochirurg, który przeprowadził transplantację u Lenki, zaznaczył, że w Polsce przeprowadza się za mało transplantacji u małych dzieci.

– Lenka przeżyła, ale jej koleżanka nie doczeka przeszczepu. Wykonujemy około 10 przeszczepów serca u dzieci, w prawie czterdziestomilionowym kraju to kropla w morzu potrzeb – powiedział prof. Mariusz Kuśmierczyk. ,

Jak wspomina ekspert, wiadomość o przeszczepie bardzo zaskoczyła i ucieszyła Lenę i jej mamę.

– To był wyjątkowy moment. Na pewno pojawiła się radość, ale było też dużo strachu, mimo tego, że czekałyśmy cztery lata i wyglądałyśmy tego telefonu. To było bardzo duże zaskoczenie. Wiedziałyśmy, że w każdej chwili może zadzwonić telefon, ale okazało się, że nie byłyśmy na to emocjonalnie i praktycznie gotowe – opowiedziała mama Lenki, pani Weronika.

Lena wspomina, że czas oczekiwania na przeszczep nie był dobrym czasem. Jako dziecko musiała zrezygnować z wielu zajęć i atrakcji przeznaczonych dla osób w jej wieku. Jednak dziewięciolatka się nie poddała i cierpliwie czekała. Przez problemy z sercem miała wiele powikłań, przeszła nawet udar mózgu. Wierzyła jednak, że doczeka nowego, zdrowego serca i tak też się stało.

– Jestem z niej dumna, walczyła i cierpliwie czekała. Mamy teraz wiele do nadrobienia, wiele zabaw i atrakcji dla dzieci w jej wieku – dodała jej mama.

Droga do przeszczepu

– Pójdę do szkoły, będę normalnym dzieckiem. Wcześniej nie miałam wielu znajomych, za to liczne ograniczenia fizyczne, musiałam unikać dużych skupisk ludzi. Teraz mam lepsze samopoczucie. Jeśli boli mnie głowa, to tylko dlatego, że jest gorsza pogoda – zapewniała Lena.

Dziewczynka od początku była bardzo dzielna i uśmiechnięta. Kierownik Kliniki Kardiologii Wieku Dziecięcego i Pediatrii Ogólnej prof. Bożena Werner wspomina, że dziewięciolatka zawsze była pozytywnie nastawiona do życia. Lekarka zaznaczyła, że z tym rodzajem choroby przeszczep jest jedyną szansą dla chorych. Jednak decyzja o oddaniu narządów zmarłego dziecka jest niezwykle trudna.

Jednak Mama Leny i Lena pozytywnie patrzą w przyszłość. Każdego dnia będą cieszyć się z szansy, która została podarowana dziecku.

– Mamy lekarzy, którzy doskonale będą wiedzieli, kiedy zacząć pewne momenty. Ufamy, że wybiorą odpowiedni okres na powrót do szkoły i inne rzeczy. Na razie musimy się jeszcze trochę odizolować i dojść do siebie. Na pewno mamy dużo do nadrobienia. Lenka musiała przez te cztery lata z bardzo wielu rzeczy zrezygnować. Musiała zapomnieć na chwilkę o tym, że jest małym dzieckiem. Pewne zabawy i atrakcje związane z dzieciństwem musiały odejść na bok – mówiła pani Weronika.

Źródło: warszawa.naszemiasto.pl

Artykuł W szpitalu WUM przeszczepiono serce dziewięcioletniej Lenie pochodzi z serwisu Evereth News.

W 2022 roku w Klinice Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego wykonano aż 121 przeszczepień nerki, z czego 30 (25%) opierało się na pobraniu narządu żywego dawcy – poinformowała placówka w rozmowie z PAP. Padł także rekord pod względem transplantacji polegających na tzw. przeszczepach rodzinnych, przeprowadzono aż 73 takie zabiegi w całej Polsce.

Poza zabiegami wykonanymi w Klinice Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, które stanowią aż 41% wszystkich zabiegów transplantacji nerek w Polsce, dodatkowo w Klinice Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej UCK WUM (szpital Banacha) pobrano 11 nerek, z czego 3 przeszczepione zostały w tym samym ośrodku, a 8 pobranych następnie przeszczepionych w Centrum Zdrowia Dziecka. Oznacza to, że w skali całego kraju w obu klinikach UCK WUM przeprowadzono 56% wszystkich zabiegów przeszczepień nerki od żywego dawcy (41 na 73). Poza UCK WUM miały one miejsce w dziewięciu innych ośrodkach: w Gdańsku 7, we Wrocławiu (6), w Szczecinie (5), Łodzi (4), Bydgoszczy (3), Katowicach (2), Krakowie (2), Poznaniu (2) oraz Warszawie w MSW (1).

„Dawstwo narządów od żywego dawcy ratuje chorych”

– Należy podkreślić, że wszystkie pobrania nerki w naszej Klinice wykonane były całkowicie laparoskopowo, a więc techniką małoinwazyjną. Ambicją zespołu Kliniki jest stałe zwiększanie ilości tego typu przeszczepień. Można tego dokonać poprzez edukację i zmianę świadomości pacjentów z niewydolnością nerek oraz ich rodzin, a także aktywizację postaw lekarzy, co przyczyni się do przemyślanego, świadomego przekazywania narządów- podkreśla doc. Piotr Domagała,  pracujący w Klinice Ogólnej i Transplantacyjnej Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus UCK WUM.

Mimo że rośnie liczba dawców w Polsce do Europy nadal nam daleko. W Polsce na milion mieszkańców wykonuje się 1,4-1,5 tego rodzaju przeszczepień (1,92 w 2022 roku), w Holandii – 31,8 na mln, Turcji – 30,3 na mln, w Danii – 19,6 na mln, a w Wielkiej Brytanii – 17,3 na mln. Rekord, który został pobity pokazuje, jak ważna jest edukacja społeczeństwa. Praca medyków wykonana w tym kierunku jest nieoceniona. Placówka podkreśla, że osiągnięty sukces nie zostałby osiągnięty, gdyby niepełne zaangażowanie zespołu lekarzy (nefrologów, radiologów, anestezjologów, chirurgów), pielęgniarek, instrumentariuszek, diagnostów laboratoryjnych i koordynatorów transplantacyjnych.

– Dawstwo narządów od żywego dawcy ratuje chorych ze schyłkową niewydolnością nerek, dlatego tak ważna jest edukacja, która pomaga kształtować pozytywne protransplantacyjne postawy. – podkreśliło UCK WUM.

Lekarze UCK WUM mają jednak coraz większe ambicje. Chcą, aby przeszczepów było jeszcze więcej. Starają się, aktywizować lekarzy, zwiększać świadomość wśród pacjentów i ich rodzin. Wszystko po to, aby ratować ludzkie życie i zdrowie.

Źródło: PAP

Artykuł Rekordowa liczba przeszczepień nerki w 2022 w UCK WUM pochodzi z serwisu Evereth News.

Pierwszy przeszczep wątroby wykorzystaniem perfuzji w normotermii został przeprowadzony przez zespół chirurgów transplantologów kierowany przez prof. Michała Grąta w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Wykorzystanie tej innowacyjnej metody znacznie zmniejsza ryzyko odrzucenia organu przez biorcę. 

Dzięki innowacyjnej metodzie perfuzji w normotermii narząd pobrany od zmarłego dawcy nadawał się do przeszczepu. Procedura ta  polega na włożeniu organu do specjalnej komory, która umożliwia odtworzenie przepływu krwi w narządzie oraz obserwowanie, jak funkcjonuje on poza ustrojem człowieka. Po pobraniu organu od zmarłego dawcy przetransportowano narząd do ośrodka transplantacyjnego w stanie tzw. zimnego niedokrwienia, czyli w temperaturze 4 °C, a następnie umieszczono narząd w maszynie do perfuzji.

Zmniejszenie ryzyka odrzucenia organu

Aby dowiedzieć się, czy wątroba pracuje prawidło do tej pory należało ją przeszczepić. Wówczas pojawia się jednak ryzyko odrzucenia organu przez biorcę, co jest bezpośrednim zagrożeniem życia dla chorego. Dzięki maszynie Liver Assist zmniejsza się ryzyko odrzucenia. Wprowadzenie perfuzji w normotermii ułatwia eliminację ewentualnych konsekwencji i niweluje narażenie chorego wystąpienie tego powikłania.

Urządzenie Liver Assist utrzymuje krew w organie w temperaturze 36 °C i polega na tym, że wątrobę „podłącza” się do maszyny przez układ tętniczy i żyłę wtórną. W ten sposób, poza organizmem biorcy, lekarze mogą zadecydować, czy dany organ pracuje poprawnie, a tym samym, czy klasyfikuje się do przeszczepu, czy też nie. Wątroba była poddana obserwacji – przez 8 godzin produkowała żółć i podjęła wszystkie funkcje prawidłowej pracy. Dlatego też specjaliści z WUM zdecydowali się na przeszczepienie organu.

Bohaterowie tego wydarzenia

Zespól Kliniki Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM dołączył do wąskiego grona najbardziej wyspecjalizowanych ośrodków przeszczepiania wątroby na świecie. To szczególne wydarzenie dla „Polskiego programu transplantacji wątroby”.

Procedurę pobrania narządu i perfuzji w normotermii wykonał zespół w składzie: lek. Marcin Morawski, lek. Jan Stypułkowski, lek. Mateusz Bartowiak, lek. Andrey Zhylko i mgr Marzena Kaczmarska pod nadzorem prof. Michała Grąta.

Przeszczepienie wątroby wykonali prof. Michał Grąt, dr Maciej Krasnodębski i lek. Adam Bołtuć, a hepatektomię wykonali dr Ireneusz Grzelak, dr Łukasz Masior i dr Marcin Rychter w asyście pielęgniarek  instrumentalnych mgr Anny Wąsik i lic. Joanny Stasiak.

Znieczulenie przeprowadziła dr Paula Dudek w asyście pielęgniarki anestezjologicznej mgr Joanny Kosińskiej i pielęgniarza anestezjologicznego mgr Piotra Wesołowskiego. Całość procedury koordynował mgr Krzysztof Zając.

Źródło: wum.edu.pl

Artykuł Pierwszy przeszczep wątroby z wykorzystaniem perfuzji w normotermii pochodzi z serwisu Evereth News.