Od 1 sierpnia porada pielęgniarska funkcjonuje w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. O tym, jaki zakres świadczeń obejmuje i jakie problemy mogą być z nią związane, mówią dla Evereth News pielęgniarki Joanna Lewoniewska i Sylwia Kielczyk, specjalistki pielęgniarstwa rodzinnego ze Stowarzyszenia Pielęgniarki Cyfrowe.

1 stycznia 2020 roku zaczęło obowiązywać zarządzenie prezesa NFZ, zgodnie z którym pielęgniarki i położne mogą udzielać porad pielęgniarskich w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Według przepisów porada pielęgniarska jako świadczenie miała być realizowana w czterech kluczowych dla systemu opieki zdrowotnej obszarach medycyny: chirurgii ogólnej, ginekologii i położnictwie, kardiologii i diabetologii. 1 sierpnia zakres porady pielęgniarskiej rozszerzono na podstawową opiekę zdrowotną.

Większa samodzielność dla pielęgniarek

Jak powiedziała w rozmowie z Evereth News prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych Zofia Małas, wprowadzenie porady pielęgniarskiej jako odrębnego świadczenia w systemie opieki zdrowotnej ma dla pielęgniarek kluczowe znaczenie, ponieważ wiąże się z poszerzaniem kompetencji zawodowych i pozwala efektywniej wykorzystywać profesjonalną wiedzę i umiejętności pielęgniarek. Rozszerzenie porady pielęgniarskiej na podstawową opiekę zdrowotną można więc postrzegać jako kolejny krok ku ugruntowaniu samodzielności zawodowej polskich pielęgniarek.

Zakres świadczeń zależny od uprawnień zawodowych

Jak tłumaczą Joanna Lewoniewska i Sylwia Kielczyk, wprowadzenie porady pielęgniarskiej w POZ ma usprawnić funkcjonowanie tych jednostek i zagwarantować pielęgniarkom dodatkowe uprawnienia:

– Porada ta ma służyć pacjentom w ułatwieniu dostępu do usług medycznych. Pacjent, prócz znanych mu dotychczas działań pielęgniarskich, obecnie może oczekiwać na świadczenie w postaci wystawienia recepty na leki do kontynuacji leczenia, zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne, a także po starannym przeprowadzeniu badania uzyskać poradę obejmującą leczenie rany przewlekłej, skierowania na badania, ordynację leków – w zakresie posiadanych przez pielęgniarkę POZ specjalistycznych umiejętności – tłumaczą specjalistki w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego i dodają:

– Już teraz są pielęgniarki i położne zatrudnione na podstawie indywidualnych kontraktów udzielające tego rodzaju porady w ramach kompleksowej opieki nad pacjentem, również w sektorze prywatnym. Ustanowione prawnie rozszerzenie kompetencji o możliwość ordynacji i kontynuacji leków, wyrobów medycznych, leczenia ran oraz wystawiania skierowań na badania laboratoryjne tworzy lepsze warunki do rozwoju zawodu i podejmowania wyzwań przez nowe zasoby kadrowe.

Joanna Lewoniewska i Sylwia Kielczyk zwracają jednak uwagę, że wprowadzenie porady pielęgniarskiej w POZ może się wiązać z problemami organizacyjnymi:

– Bez szczegółowych wytycznych, standardów organizacyjnych i adekwatnej wyceny świadczenia może wystąpić problem z wprowadzeniem porady pielęgniarskiej, zwłaszcza w jednostkach, w których pielęgniarki są zatrudniane na umowy o pracę, oraz w tych jednostkach, gdzie występuje zróżnicowany poziom wykształcenia i posiadanych uprawnień.

Kampanie informacyjne dla społeczeństwa

Jak zwracają uwagę Joanna Lewoniewska i Sylwia Kielczyk, jednym z poważnych problemów związanych z wprowadzeniem porady pielęgniarskiej w POZ może być niedostateczna świadomość pacjentów co do nowego świadczenia. 

– Poważnym problemem dla realizacji tych zadań przez pielęgniarki POZ jest brak dostatecznej wiedzy wśród społeczeństwa o ich nowych kompetencjach. Wydaje się zasadne, aby ośrodki decyzyjne jak najszybciej podjęły trud przeprowadzenia kampanii medialnej, rzetelnie informującej o nowych kompetencjach pielęgniarki i położnej POZ, która zastąpi dotychczasowe nierzetelne i obiegowe wiadomości dotyczące tych świadczeń. Taka kampania wpłynęłaby na zwiększenie zaufania pacjentów do porady pielęgniarskiej – podsumowują ekspertki.

Potrzebna odpowiednia wycena świadczeń

Organizacje branżowe zwracają uwagę, że nadal jednak brakuje adekwatnej wyceny świadczeń realizowanych w ramach porady pielęgniarskiej, i apelują do Ministerstwa Zdrowia o wycenienie usług pielęgniarek na poziomie zgodnym z posiadaną przez nie wiedzą i sprawowaną odpowiedzialnością. Jak podkreślają Joanna Lewoniewska i Sylwia Kielczyk:

– Takie rozwiązanie jest traktowane jako forma awansu, a nie dodatkowe obowiązki, a współpraca ta jest z korzyścią dla pacjentów. Dobra płaca za odpowiedzialność i dodatkowe kompetencje jest jednak niezbędna. Dlatego liczymy na odpowiednią wycenę tejże usługi. To zagwarantuje jej dobry start wdrożeniowy.

Źródła: https://www.rynekzdrowia.pl/, https://dziennikustaw.gov.pl/, https://www.pielegniarkicyfrowe.pl/, https://www.isbzdrowie.pl/

Przeczytaj też:

Pielęgniarka jako samodzielna specjalistka. Znaczenie porady pielęgniarskiej w systemie ochrony zdrowia

PRZECZYTAJ POPRZEDNI TEKST Z CYKLU #ZAWÓDPIELĘGNIARKA:

Przeczytaj także: Co drugi lek kupowany w internecie może być sfałszowany. Jak się przed tym uchronić?

Artykuł Porada pielęgniarska w POZ – jakie daje pielęgniarkom uprawnienia? pochodzi z serwisu Evereth News.

Autor: Marta Bogucka

Z powodu epidemii koronawirusa system ochrony zdrowia jest coraz bardziej obciążony. Trudna sytuacja nasuwa jednak ważne wnioski. W dobie pogłębiających się braków kadrowych pielęgniarki udowadniają, że są samodzielnymi, kompetentnymi specjalistkami w opiece nad pacjentem. Porada pielęgniarska, która jeszcze przed epidemią została wprowadzona jako odrębne świadczenie, to pierwszy krok ku przyznaniu im tego statusu. O tym, jakie są jej założenia, mówi w wywiadzie dla Evereth News Zofia Małas, prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych.

Evereth News, Marta Bogucka: Jaki był cel wprowadzenia porady pielęgniarskiej w polskim systemie ochrony zdrowia?

Zofia Małas: Porada pielęgniarska ma odpowiadać na istotny problem w polskim systemie ochrony zdrowia, jakim są kolejki w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej. Największe problemy z dostępem do specjalistów występują w obszarze chirurgii, kardiologii, diabetologii oraz w położnictwie i ginekologii. Z tego powodu porada pielęgniarska objęła w pierwszym etapie właśnie te cztery dziedziny. Wprowadzenie tego świadczenia ma wpłynąć na zmniejszenie kolejek w tych obszarach.

Czy polskie pielęgniarki mają wystarczające kompetencje do świadczenia porad pielęgniarskich?

Pielęgniarki i położne w Polsce są bardzo dobrze wykształcone. Spośród 260 tys. pracujących pielęgniarek i położnych 70 tys. ma specjalizacje w poszczególnych dziedzinach medycyny, między innymi właśnie w dziedzinie chirurgii, kardiologii, diabetologii czy położnictwa i ginekologii. Te pielęgniarki to specjalistki o wysokich kompetencjach, które nie były do tej pory w pełni wykorzystywane.

Jakie uprawnienia daje pielęgniarce świadczenie porady pielęgniarskiej?

W przypadkach, które nie dotyczą poważnych jednostek chorobowych, lekarz coraz częściej pełni funkcję konsultacyjną, a opiekę nad pacjentem samodzielnie sprawuje pielęgniarka. Opiszę to na przykładzie pacjenta chirurgicznego, który przeszedł zabieg usunięcia wyrostka robaczkowego lub pęcherzyka żółciowego. To jedne z najczęstszych, mało skomplikowanych zabiegów. Po wyjściu ze szpitala pacjent zgłosi się do poradni chirurgicznej na kontrolę. Pielęgniarka ze specjalizacją w dziedzinie chirurgii oceni stan rany pooperacyjnej, zdejmie szwy, zbada palpacyjnie brzuch, przeprowadzi dokładny wywiad z pacjentem. Jeżeli wystąpi taka potrzeba, wystawi receptę na przedłużenie leków, ponieważ to też mieści się w zakresie jej kompetencji. Na podstawie przeprowadzonego wywiadu i badania fizykalnego pielęgniarka powinna zdecydować, czy jest w stanie zaopatrzyć pacjenta sama, czy należy go skierować do lekarza. Konieczna jest ścisła współpraca pomiędzy pielęgniarką a lekarzem prowadzącym. Taki podział obowiązków i kompetencji powinien wpłynąć na zmniejszenie kolejek pod gabinetami lekarzy specjalistów.

W tej chwili do kontraktowania porad pielęgniarskich może przystąpić podmiot prowadzący specjalistyczną opiekę ambulatoryjną. Czy Pani zdaniem świadczenie to powinno zostać rozszerzone na inne typy placówek, w tym na indywidualną praktykę pielęgniarską?

Zdecydowanie tak. Jako samorząd z pewnością będziemy dążyć do rozszerzania tego świadczenia, szczególnie na indywidualne praktyki pielęgniarskie. Porada pielęgniarska nie może funkcjonować tylko w ramach struktury poradni specjalistycznej w szpitalu lub w placówce POZ. W polskim systemie ochrony zdrowia funkcjonują gabinety pielęgniarskie, które prowadzą profesjonalne leczenie trudno gojących się ran. Lekarze powinni mieć możliwość kierowania pacjentów z ranami przewlekłymi do specjalistycznych gabinetów pielęgniarskich, w których pracują pielęgniarki o specjalistycznej wiedzy, umiejętnościach i z dużą determinacją do leczenia trudno gojących się ran.

Czy Pani zdaniem porada pielęgniarska powinna z czasem zostać rozszerzona na kolejne obszary?

Porada pielęgniarska powinna objąć te obszary, w których występują największe problemy z dostępem do opieki specjalistycznej. Mowa tu na przykład o onkologii, neurologii, ortopedii. Ważnym obszarem jest także opieka długoterminowa.

Jakie jeszcze pozytywne skutki poza rozładowaniem kolejek do specjalistycznych gabinetów lekarskich przyniesie Pani zdaniem wprowadzenie porady pielęgniarskiej?

Obecnie członkom zespołu medycznego często brakuje czasu, by prowadzić edukację zdrowotną wśród pacjentów. Dzięki podziałowi opieki nad pacjentem pomiędzy gabinet lekarski i pielęgniarski powinny się zwiększyć możliwości w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki.

Trzeba jednak zauważyć, że wprowadzanie porady pielęgniarskiej jako świadczenia to proces. Trzeba do niego przekonać same pielęgniarki, resztę środowiska medycznego, społeczeństwo. Jeżeli to się uda, skutki dla całego systemu ochrony zdrowia mogą być bardzo pozytywne.

PRZECZYTAJ POPRZEDNI TEKST Z CYKLU #ZAWÓDPIELĘGNIARKA:

Przeczytaj także: Główny Inspektor Sanitarny wydał informacje dla osób powracających z północnych Włoch

Artykuł Pielęgniarka jako samodzielna specjalistka. Znaczenie porady pielęgniarskiej w systemie ochrony zdrowia pochodzi z serwisu Evereth News.