Stypendia, bezzwrotne dofinansowanie kształcenia i program mentoringowy dla pielęgniarek, położnych i ratowników medycznych – to główne założenia programu „System zachęt do podejmowania i kontynuowania studiów na wybranych kierunkach medycznych” powołanego przez Ministerstwo Zdrowia. Jak wskazuje resort – przedsięwzięcie to jest odpowiedzią na braki kadrowe w polskim systemie ochrony zdrowia.

„System zachęt do podejmowania i kontynuowania studiów na wybranych kierunkach medycznych” składa się z 4 elementów. Pierwszym założeniem jest wdrożenie stypendiów dla osób podejmujących studia na kierunkach lekarskim, lekarsko-dentystycznym, analityka medyczna, fizjoterapia oraz farmacja. Kolejne trzy – stypendia, dofinansowanie studiów i mentoring – dotyczą studentów kierunków pielęgniarstwo, położnictwo i ratownictwo medyczne.

Program realizowany jest do czasu zakończenia Krajowego Programu Odbudowy i Zwiększania Odporności, czyli do połowy 2026 r. Z kolei uruchomienie form wsparcia nastąpi już z początkiem roku akademickiego 2022/2023.

Odpowiedź na braki kadrowe w polskim systemie ochrony zdrowia

Resort zdrowia podkreśla, że system zachęt powstał w odpowiedzi na niedobory kadr medycznych w naszym kraju.

„Podejmowane działania pozwalają sukcesywnie odwrócić niekorzystne trendy w zakresie liczby osób podejmujących studia na kierunkach medycznych, niemniej jednak w przypadku wielu zawodów, jak pielęgniarki, położne czy lekarze działania te wciąż nie wystarczają na uzupełnienie luki pokoleniowej. W przypadku pozostałych zawodów również muszą być podejmowane działania mające na celu utrzymanie stabilnej liczby personelu na rynku pracy. Jednocześnie zapotrzebowanie na świadczenia zdrowotne rośnie. Przejściowo, gwałtownie w związku z pandemią COVID-19, stopniowo w związku ze starzejącym się społeczeństwem” – czytamy w programie.

Jak zaznaczono – na niedobory kadr w polskim systemie ochrony zdrowia wpłynęła również pandemia COVID-19. Wymagające warunki pracy w tym czasie wywołały zjawisko częściowego niepodejmowania pracy w zawodzie po ukończeniu studiów, szczególnie w przypadku pielęgniarek, położnych i ratowników medycznych.

Resort zdrowia podkreśla, że konieczne jest podjęcie działań, co przełoży się na większe zainteresowanie studiowaniem kierunków medycznych i większą liczbę absolwentów. „Dodatkowo, w przypadku absolwentów takich kierunków jak pielęgniarstwo, położnictwo czy też ratownictwo medyczne konieczne są dodatkowe działania zachęcające do podjęcia pracy w zawodzie” – czytamy w programie.

Jakie zachęty MZ przygotowało dla pielęgniarek i położnych?

Dla studentów pielęgniarstwa, położnictwa i ratownictwa medycznego resort zdrowia przewidział stypendia, bezzwrotne dofinansowanie kształcenia studentów, a także mentoring.

1. Stypendium

Stypendium przyznawane jest studentom I roku studiów licencjackich na okres 3 lat. Miesięczna kwota stypendium wynosi 1,5 tys. zł i może otrzymać je maksymalnie 4 tys. studentów. Stypendium będzie obejmowało okres 9 miesięcy każdego roku akademickiego – od października do czerwca włącznie.

Jak zaznacza resort, „stypendia będą przyznawane na cały cykl kształcenia (3 lata), co oznacza dofinansowanie 2 pełnych cyklów kształcenia (od roku akademickiego 2022/23 do 2024/25 stypendium otrzyma 2 tys. osób oraz od roku akademickiego 2023/24 do 2025/26 stypendium otrzyma kolejne 2 tys. osób)”.

O stypendium może ubiegać się osoba rekrutująca się na I rok studiów stacjonarnych lub niestacjonarnych w uczelni publicznej lub niepublicznej, z wyłączeniem studiów pomostowych. Będzie ono przyznawane określonemu procentowi najlepszych studentów w każdej uczelni. Po zakończeniu I i II roku studiów nastąpi weryfikacja posiadania statusu studenta przez stypendystę oraz poziomu nauki studenta. Stypendium nie będzie przyznawane w kolejnym roku studiów, jeśli student zrezygnuje ze studiów, zostanie skreślony z listy studentów lub jego średnia ocen wyniesie poniżej 4.0.

„Student, który otrzyma stypendium, nie może jednocześnie otrzymać bezzwrotnego dofinansowania kształcenia oraz stypendium rektora o którym mowa w art. 84 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce” – wskazano w programie.

2. Bezzwrotne dofinansowanie kształcenia

Kolejnym elementem zachęt do studiowania kierunków pielęgniarstwo, położnictwo i ratownictwo medyczne jest bezzwrotne dofinansowanie kształcenia, w kwocie stanowiącej uśrednioną wysokość opłat za kształcenie na danym kierunku studiów. Otrzymają je studenci I stopnia (z wyłączeniem studiów pomostowych 1 i 1,5-rocznych) na uczelniach publicznych na studiach niestacjonarnych oraz uczelniach niepublicznych na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych. Dofinansowanie będzie mogło otrzymać 2 tys. studentów kierunku pielęgniarstwo, 1,4 tys. studentów kierunku położnictwo oraz 1 tys. studentów kierunku ratownictwo medyczne. Dofinansowane zostaną 2 pełne cykle kształcenia studiów I stopnia od roku akademickiego 2022/23 do 2024/25 oraz od roku akademickiego 2023/24 do 2025/26.

Uśredniona wysokość opłat za rok akademicki 2022/23 to 6,5 tys. zł dla kierunków pielęgniarstwo, położnictwo i ratownictwo medyczne.

By otrzymać dofinansowanie należy złożyć wniosek do Ministerstwa Zdrowia, który zawiera potwierdzenie z uczelni o przyjęciu na studia na danym kierunku, plan studiów, wyniki egzaminu maturalnego. O zakwalifikowaniu do dofinansowania decyduje suma punktów z egzaminu maturalnego z trzech obowiązkowych przedmiotów pisemnych na poziomie podstawowym z uwzględnieniem wag:

• matematyka – 0,5;
• język obcy nowożytny – 0,3;
• język polski – 0,2;

oraz z egzaminu na poziomie rozszerzonym z biologii z uwzględnieniem wagi 0,5.

W przypadku, gdy koszty kształcenia są wyższe od refundacji MZ, student dopłaca różnicę na rachunek uczelni. Gdy student zrezygnuje ze studiów w danej uczelni lub zostanie skreślony z listy studentów, zobowiązany jest do zwrotu przyznanego dofinansowania na rachunek Ministerstwa Zdrowia. Dofinansowanie nie przysługuje również, gdy student powtarza rok studiów. Ponadto student, który otrzyma dofinansowanie, nie może jednocześnie otrzymać stypendium dla osób podejmujących studia na kierunkach pielęgniarstwo, położnictwo oraz ratownictwo medyczne finansowane w ramach środków finansowych z Krajowego Planu Odbudowy.

3. Mentoring dla absolwentów studiów na kierunkach pielęgniarstwo, położnictwo oraz ratownictwo medyczne

„W celu ułatwienia podjęcia pracy w zawodzie pielęgniarki, położnej i ratownika medycznego wprowadzone zostają działania pilotażowe, polegające na zapewnieniu w pierwszej pracy opieki mentora, tj. osoby wprowadzającej w nowe obowiązki” – podkreśla resort zdrowia.

Jak wskazano w programie działanie to przyczyni się do satysfakcji z pracy, co wpłynie na szybszą adaptację osób objętych wsparciem w miejscu pracy i decyzję o pozostaniu w zawodzie.

Mentoring będzie realizowany w ramach pilotażu, do którego będą mogły przystąpić podmioty lecznicze posiadające umowę na udzielanie świadczeń z Narodowym Funduszem Zdrowia, i które zatrudniają pielęgniarki, położne i ratowników medycznych rozpoczynających pracę w zawodzie. Mentoringiem zostanie objętych łącznie 15 tys. osób w okresie 4 lat.

Ministerstwo Zdrowia przewiduje wynagrodzenie za mentoring w wysokości 1 tys. zł brutto miesięcznie, co stanowić będzie dodatek do wynagrodzenia pielęgniarki, położnej, ratownika medycznego, którzy podejmują się roli mentora. Jedna osoba będzie mogła objąć opieką mentorską 1-2 osoby. Dodatek mentorski przysługuje na okres 12 miesięcy następujących po sobie. Mentorem mogą zostać osoby spełniające poniższe wymagania:

• 5-letnie doświadczenie zawodowe na stanowisku pielęgniarki, położnej lub ratownika medycznego,
• bezpośrednia opinia przełożonego dotycząca wiedzy, umiejętności, nienagannej postawy etycznej, realizacji zadań zawodowych zgodnie z najnowszą wiedzą medyczną,
• łatwość komunikacji interpersonalnych i predyspozycje dydaktyczne,
• zatrudnienie w miejscu mentoringu na podstawie umowy o pracę.

Mentoringiem będą mogły zostać objęte osoby, które w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym ukończyły studia I stopnia na kierunkach pielęgniarstwo, położnictwo, ratownictwo medyczne, posiadają dyplom ukończenia studiów, prawo do wykonywania zawodu (dotyczy pielęgniarek i położnych), zatrudnienie na podstawie umowy o pracę i zobowiązanie do kontynuacji pracy w podmiocie leczniczym, w którym absolwent jest objęty opieką mentora przez 12 miesięcy po zakończeniu mentoringu.

Źródło: Ministerstwo Zdrowia

PRZECZYTAJ POPRZEDNI TEKST Z CYKLU #ZAWÓDPIELĘGNIARKA: