W Polsce dializa, czyli leczenie nerkozastępcze, stosowane jest u ok. 20 tys. osób. Mimo że dializy umożliwiają dłuższe i zdrowsze życie, to niestety często obciążają organizm chorego. W ostatnich doniesieniach naukowych eksperci wskazują, jakie elementy życia codziennego mogą poprawić kondycję zdrowia pacjentów poddawanych leczeniu nerkozastępczemu.
Leczenie z pomocą dializy jest dużą odpowiedzialnością dla chorego, który musi przestrzegać ścisłego planu terapii, regularnie przyjmować leki i odpowiednio się odżywiać. W przebiegu terapii mogą się pojawić różnego rodzaju zaburzenia, m.in problem z ciśnieniem krwi, skurcze mięśni, zaburzenia snu, anemia, osłabienie kości, zaleganie płynów w organizmie, zapalenie osierdzie, problemy ze stawami czy depresji. By utrzymać swój stan w jak najlepszej kondycji w czasie dializ istotne jest dokładne przestrzeganie wszystkiego, co zaleci lekarz. Naukowcy z całego świata udowadniają również, co może pomóc pacjentom w tym trudnym okresie.
Czy ruch może sprzyjać dializie?
Naukowcy z zespołu z Monachijskiego Uniwersytetu Technicznego przeprowadzili test sprawdzający, jak aktywność fizyczna wpływa na pacjentów. W teście wzięło udział ponad tysiąc pacjentów leczonych w 21. ośrodkach w Niemczech, którzy przez okres 12 miesięcy brali udział w ćwiczeniach fizycznych. Częstotliwość uczestnictwa w ćwiczeniach wahała się od 1 do 3 razy w tygodniu. Sesja ćwiczeń składała się z 30-minutowego treningu wytrzymałościowego i 30-minutowego treningu siłowego. Ćwiczenia były indywidualnie dopasowane do każdego z uczestników. Wnioski, które udało się pozyskać po zakończeniu programu, były następujące: osoby, które systematycznie uczestniczyły w ćwiczeniach, poprawiły swoją kondycję.
– Zastosowane przez nas standardowe testy mogą nie wydawać się miarodajne w odniesieniu do codziennego życia. Jednak wyniki pokazują widoczną poprawę w jakości życia i samodzielności. Na przykład wielu uczestników było w stanie samodzielnie wstawać w domu, z krzesła, co nie jest wcale oczywiste – prof. Martin Halle, autor badania.
U pacjentów, którzy nie ćwiczyli, zaobserwowano spadek kondycji. Co więcej, ćwiczenia fizyczne wpłynęły również pozytywnie na czas spędzony w szpitalu. W przypadku osób aktywnych – hospitalizacja trwała średnio dwa dni, a osoby bierne w placówkach medycznych spędziły około pięciu dni.
– Mam nadzieję, że nasz program ćwiczeń stanie się w Niemczech standardem opłacanym z ubezpieczenia. Podobne korzyści prawdopodobnie obserwowane byłyby także w innych krajach. Jednak najlepsze podejście do szerokiego wprowadzenia takiego programu wymagałoby raczej indywidualnego podejścia do każdego społeczeństwa – dodał specjalista.
Kolejny kluczowy element – dieta
Podczas leczenia nerkozastępczego bardzo ważny jest sposób odżywania. Zespół specjalistów z włoskiego Uniwersytetu w Bari przeprowadzili badanie z udziałem 8 tys. leczonych hemodializą dotyczące pozytywnych skutków jedzenia warzyw i owoców. Obserwacja trwała niecałe 3 lata. Pacjenci zostali podzieleni na dwie grupy. Pierwsza spożywała od 5,6 do 10 porcji owoców i warzyw tygodniowo, a druga grupa ponad 10 porcji. Jak się okazało, pacjenci z pierwszej grupy mieli o 10% mniejsze ryzyko śmierci i 12% mniejsze ryzyko śmierci z przyczyn innych niż sercowo-naczyniowe. Wyniki w drugiej grupie przedstawiały się następująco – 20% mniejsze ryzyko śmierci i 23% mniejsze ryzyko śmierci z przyczyn innych niż sercowo-naczyniowe.
– Wyniki te wskazują, że wynikające z dobrych intencji zalecenia ograniczenia spożycia owoców i warzyw w celu zapobiegania przeciążenia organizmu potasem mogą pacjentów leczonych hemodializą pozbawiać potencjalnych korzyści wynikających z konsumpcji tego typu pożywienia. Jednakże potrzebne są interwencyjne badania nad spożyciem warzyw i owoców, aby poprzeć dietetyczne zalecenia dla pacjentów poddawanych hemodializie – podkreśla prof. Germauaine Won, współautorka publikacji, która ukazała się w piśmie „Clinical Journal of the American Society of Nephrology”.
Pacjenci muszą zadbać o swoje zdrowie psychiczne
Specjaliści z Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health zauważyli, że starsi pacjenci, którzy poddają się hemodializie, zmagają się ze spadkiem zdolności poznawczych. Co więcej, eksperci są zgodni, że u tych pacjentów wzrasta ryzyko demencji. Ryzyko rozwoju demencji po roku od rozpoczęcia dializy wynosiło 4,6% dla kobiet i 3,7% dla mężczyzn, a po 5 latach – odpowiednio 16% i 13%. Ryzyko wzrostu demencji wzrasta również w momencie, kiedy pacjent mieszka w domu opieki.
Jak wynika z raportu o stanie leczenia nerkozastępczego w Polsce, w 2021 r. łącznie zdiagnozowano 19 416 pacjentów, z czego 18 592 metodą hemodializy, a 824 metodą dializy otrzewnowej.
Źródło: zdrowie.pap
