W styczniu br., podczas posiedzenia sejmowej Komisji Zdrowia, Minister Łukasz Szumowski przedstawił priorytety rządu w ochronie zdrowia na kolejne lata – wśród nich znalazła się kardiologia i onkologia. Do obszarów priorytetowych powinna dołączyć neurologia – apelowali eksperci podczas posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Chorób Neurologicznych, które odbyło się 14 lipca br.

Klinicyści, eksperci ochrony zdrowia i przedstawiciele organizacji pacjentów dyskutowali 
o wyzwaniach polskiej neurologii oraz opieki nad pacjentami z SM. Rekomendacje Polskiego Panelu Ekspertów Indeksu Stwardnienia Rozsianego FutureProofing Healthcare wskazują, iż wdrożenie działań mających na celu wzrost liczby specjalistów oraz poprawa wyceny procedur w neurologii związanych z realizacją programów lekowych mogą przynieść korzyści dla osób cierpiących na choroby mózgu.

Schorzenia neurologiczne w dużej mierze powiązane są z wiekiem – udar mózgu, choroba Alzheimera czy choroba Parkinsona. Należy jednak pamiętać o tym, że schorzenia te dotyczą również ludzi młodych. Jedną z najczęstszych chorób ośrodkowego układu nerwowego, diagnozowaną między 20. 
a 40. rokiem życia, jest stwardnienie rozsiane. Obecnie SM uznawane jest za chorobę przewlekłą 
i nieuleczalną, jednak szybka diagnoza i wdrożenie odpowiedniej terapii może opóźnić, a nawet zatrzymać jej postęp. Sprawne zaopiekowanie się grupą chorych ze stwardnieniem rozsianym przekłada się również na ich aktywność zawodową oraz społeczną.

Co nas czeka w przyszłości – wyzwania polskiej neurologii

Eksperci obecni na wtorkowym posiedzeniu Parlamentarnego Zespołu ds. Chorób Neurologicznych, podkreślali, że chociaż neurologia, jako dziedzina medycyny dynamicznie się rozwija, systemowo wydaje się pomijana. Jednym z podstawowych problemów, który należy rozwiązać w najbliższej przyszłości jest kwestia braku kadry.

– Z każdym rokiem przybywa obowiązków, które wchodzą w zakres specjalizacji neurologicznej, a liczba pracowników i ilość środków przeznaczanych na wykonywanie tych zadań nie ulegają zmianie. Z tego powodu, postulatem Polskiego Towarzystwa Neurologicznego jest wpisanie chorób mózgu do priorytetów polityki zdrowotnej państwa na najbliższe 20 lat, ale także wpisanie neurologii na listę specjalizacji priorytetowych, szczególnie w obrębie lecznictwa szpitalnego. Niezwykle istotne jest zapewnienie odpowiedniej liczby rezydentur z tej specjalizacji – w obecnej sesji przyznano jedynie 16 miejsc rezydenckich – a także podjęcie działań mających na celu zwiększenie liczby pielęgniarek, psychologów, fizjoterapeutów i asystentów medycznych, których praca jest kluczowa w procesie terapeutycznym pacjentów z chorobami mózgu. To niezwykle istotne, ponieważ obecnie średni wiek lekarza neurologa to ok. 50 lat. W niektórych powiatach jedyny lekarz neurolog jest już w wieku emerytalnym i za chwilę nie będzie komu przejąć jego obowiązków. Pomimo tego, iż w raporcie FutureProofing Healthcare Indeksie Stwardnienia Rozsianego Polska zajmuje całkiem dobre, 10 miejsce w kategorii liczby neurologów na 100 tys. mieszkańców, duża część z nich obecna jest głównie w sektorze prywatnym – mówił podczas posiedzenia prof. Konrad Rejdak, Prezes Elekt Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, Kierownik Katedry i Kliniki Neurologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Kolejną kwestią jest konieczność wyrównywania szans w leczeniu chorób mózgu, m.in. w dostępie do programów lekowych oraz rehabilitacji neurologicznej, a także udrożnienia przepływu chorych. Eksperci zwracali uwagę na sztywne ramy czasowe pobytu chorych na oddziałach neurologicznych, konieczność organizacji jednodniowej hospitalizacji z zaplanowanymi badaniami (np. w chorobach Alzheimera i Parkinsona) czy uaktywnienie programów opieki skoordynowanej w szczególnych schorzeniach w ośrodkach referencyjnych. Jak podkreślali prelegenci nie zawsze chodzi o wyższe nakłady, często racjonalizację ich wydawania i lepszą organizację pracy.

Opieka nad chorymi z SM – rekomendacje Panelu Polskich Ekspertów

Ogromne zmiany w ciągu ostatnich lat zaszły w opiece nad chorymi na stwardnienie rozsiane. Dr n. med. Jakub Gierczyński, ekspert systemu ochrony zdrowia Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia oraz Center of Value Based Healthcare Uczelni Łazarskiego, a także członek Polskiego Panelu Ekspertów raportu FutureProofing Healthcare, przedstawił wyniki dotyczące Indeksu Stwardnienia Rozsianego. Według danych zawartych w raporcie, Polska zajęła 17. miejsce na 30 krajów pod kątem trzech analizowanych obszarów. Najwyższy wynik nasz kraj osiągnął w parametrze Diagnostyka i wyniki leczenia (11. pozycja). W parametrze Codzienne funkcjonowanie Polska zajęła 18. pozycję, natomiast w parametrze Wsparcie pacjentów i zarządzanie leczeniem – 20. miejsce.

– Miejsce Polski świadczy o dokonanym postępie w zakresie poprawy opieki nad chorymi na stwardnienie rozsiane, który dokonał się w ostatnich pięciu latach. Od 2015 r. podwoiła się liczba leczonych chorych w ramach programów lekowych (do ok. 16 tys. osób) oraz poziom finansowania terapii (ok. 400 mln zł). Bardzo ważnym jest, że SM, jako choroba heterogenna (różne postacie, różny przebieg) może być leczona przez neurologów zgodnie z obowiązującymi międzynarodowymi standardami większością leków zarejestrowanych w Unii Europejskiej. Należy docenić fakt, że  proces refundacji ulega przyśpieszeniu rok do roku i chorzy w Polsce czekają na dostęp do nowych terapii coraz krócej. Dalej wyzwaniem jest szybsza diagnoza i szybsze wdrożenie leczenia u większej liczby chorych. Czas ma w terapii SM fundamentalne znaczenie i nieakceptowalnym jest oczekiwanie polskiego chorego na diagnozę i wdrożenie leczenia nawet 2 lata. Stwardnienie rozsiane jest przykładem na to, jak wczesna diagnoza i wczesne wdrożenie leczenia farmakologicznego przekłada się na zahamowanie postępu choroby oraz przedłużenie aktywności zawodowej i społecznej chorego. Dzięki temu obserwujemy 
m. in. zmniejszenie liczby rent i absencji chorobowych w tej grupie chorych. Wg. danych ZUS w okresie ostatnich pięciu lat osiągnęliśmy zmniejszenie liczby dni absencji chorobowej  aż o 32 tysiące (z 258 tys. dni w 2015 r. do 226 tys. dni w 2019 r.) – dodał dr Gierczyński.

Na koniec spotkania dr Gierczyński przedstawił również rekomendacje Polskiego Panelu Ekspertów Indeksów FutureProofing Healthcare, których realizacja może przynieść znaczące korzyści w obszarze SM i jeszcze poprawić sytuację chorych:

• Wdrożenie działań mających na celu wzrost liczby specjalistów z zakresu neurologii, w tym szczególnie w zakresie neuroimmunologii i neuroradiologii, psychologii i fizjoterapii oraz asystentów medycznych wspierających wykwalifikowany personel lekarski i pielęgniarski.
• Poprawa wyceny procedur w neurologii związanych z realizacją programów lekowych, w tym diagnostyki oraz wprowadzenie grup rozliczeniowych w świadczeniach szpitalnych dla diagnostyki kompleksowej 1-3 dniowej.
• Wdrożenie systemu centrów kompetencyjnych SM, współpracujących z innymi ośrodkami leczącymi tą chorobę. Stworzenie specjalistycznych poradni SM.
• Wprowadzenie opieki kompleksowej nad chorymi na SM.
• Poprawa dostępu chorych na SM do rehabilitacji leczniczej.
• Cykliczna analiza rzeczywistych danych w aspekcie pomiaru efektywności terapii chorych na SM.

Źródło: materiał prasowy

Przeczytaj także: Co drugi lek kupowany w internecie może być sfałszowany. Jak się przed tym uchronić? [WYWIAD]