Jak podaje Narodowy Fundusz Zdrowia, w 2022 roku prawie 3 tys. Polek usłyszało diagnozę raka szyjki macicy. Jest to jeden z najczęściej występujących nowotworów u kobiet, jednak wiele pacjentek nie zdaje sobie sprawy z tego, że mogą być chore. Nowotwór z początku bardzo często nie daje objawów, dlatego tak ważne są regularne badania.
Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy
Od 22 do 28 stycznia obchodzony był Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy. Podczas tego okresu szczególny nacisk kładziony jest na zwrócenie uwagi kobiet na regularne badania cytologiczne i ginekologiczne.
Pacjentki bardzo często nie zdają sobie sprawy z tego, że mogą być chore. Spowodowane jest to tym, że rak szyjki macicy na początku nie daje żadnych objawów. Co więcej, jest najczęściej występującym nowotworem u kobiet i może rozwinąć się w każdym wieku.
– To właśnie brak objawów przez długi czas jest główną przyczyną zbyt późnego wykrycia raka szyjki macicy, a tym samym złego rokowania. Podkreślam, że rak szyjki macicy wykryty we wczesnym stadium jest uleczalny z bardzo wysoką skutecznością, dlatego badanie powinno być wykonywane regularnie. Tylko badanie cytologiczne jest w stanie wykryć zmiany na wczesnym etapie. Trwa zaledwie kilka minut, a może uratować nam życie – opowiedziała prof. Grażyna Iwanowicz-Palus, położna, specjalistka w dziedzinie pielęgniarstwa położniczego i pielęgniarstwa rodzinnego oraz w dziedzinie zdrowia publicznego.
Profilaktyka raka szyjki macicy
Z początku bardzo często rak szyjki macicy rozwija się bezobjawowo. Główną przyczyną jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Rozwój choroby wiąże się z pojawieniem się kolejnych objawów, takich jak: krwawienie po stosunku, krwawienie międzymiesiączkowe, obfite upławy, ból podczas stosunku, bóle w podbrzuszu i okolicy lędźwiowej, krwawienia pomenopauzalne (po okresie przekwitania).
Narodowy Fundusz Zdrowia przypomina o dwóch programach, które są realizowane w celu profilaktyki raka macicy. Przede wszystkim zwraca uwagę na możliwość wykonania bezpłatnej cytologii.
Program skierowany jest do kobiet w wieku od 25 do 64 lat, które jednocześnie:
- nie miały wykonywanej cytologii w ciągu 3 ostatnich lat,
- są obciążone ryzykiem (zakażeniem wirusem HIV),
- były wcześniej leczone w kierunku nowotworu szyjki macicy.
Program jest realizowany w każdej poradni położniczo-ginekologicznej, która ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia.
Kolejnym programem, o którym przypomina NFZ, są bezpłatne szczepienia przeciwko HPV. Działania profilaktyczne skierowane są dla dwunastoletnich i trzynastoletnich chłopców i dziewcząt. Szczepienia ruszyły 1 czerwca 2024 r. Na rynku dostępne są dwie szczepionki: Cervarix i Gardasil. Od 2 września 2023 r. szczepionka 2-walentna Cervarix przeciw HPV jest bezpłatna dla wszystkich dzieci od 9. do 18. roku życia.
HPV odpowiada za blisko 100% stanów przedrakowych i raka szyjki macicy, 64 – 100% stanów przedrakowych i nowotworów pochwy, 90% nowotworów odbytu, a także za nowotwory prącia, sromu, jamy ustnej, nosogardzieli, nasady języka, migdałków, gardła, głowy i szyi.
Warto również zaznaczyć, że wprowadzenie szczepień przeciwko HPV obniżyło zachorowalność na nowotwór szyjki macicy do 90%.
