Jak informuje Światowa Organizacja Zdrowia, w ostatnim czasie odnotowuje się niepokojący wzrost zachorowań na odrę. Eksperci podkreślają, że może to wynikać z pandemii COVID-19 i zmniejszonego zasięgu szczepień przeciw odrze w latach 2020-2022. Tymczasem odra jest chorobą wysoce zaraźliwą i może powodować poważne powikłania.
Odra jest wysoce zakaźną chorobą, przenoszoną drogą powietrzno-kropelkową. Jak informują eksperci, osoby, które nie szczepiły się lub wcześniej nie chorowały na odrę, są narażone na blisko 100% zakażenie. Szczepienie jest więc jedyną ochroną przed chorobą. Najczęściej dzieciom podaje się szczepionkę przeciwko odrze, śwince i różyczce. Pierwszą dawkę przyjmuje się w wieku 13-15 miesięcy, a drugą około 6.r.ż.
Statystyki są alarmujące – nawet 30-krotny wzrost zachorowań na odrę
Jak podaje dr Hans Henri P. Kluge, dyrektor regionalny WHO na Europę, w 2023 r. w Europie odnotowano 42 200 przypadków zachorowań na odrę. W okresie od stycznia do października 2023 r. 40 z 53 państw członkowskich WHO zgłosiło ponad 30 tys. przypadków. Jest to ponad 30-krotny wzrost w porównaniu z całym 2022 r., w którym odnotowano 942 przypadków. W 2023 roku w Polsce zanotowano 36 przypadków odry, w 2022 r. – 27. Od stycznia tego roku zdiagnozowano chorobę u 9 pacjentów.
– Zaobserwowaliśmy w regionie nie tylko 30-krotny wzrost liczby przypadków odry, ale także prawie 21 000 hospitalizacji i 5 zgonów z powodu odry. To niepokojące – mówił w grudniu 2023 r. Hans Henri P. Kluge.
Eksperci WHO oczekują, że tendencja wzrostowa będzie się utrzymywać, jeżeli nie zostaną podjęte działania zapobiegające dalszemu rozprzestrzenianiu się odry. Specjaliści są również zgodni, że wzrost zachorowań na odrę wynika, ze zmniejszonego zasięgu szczepień w latach 2020-2022. Również pandemia COVID-19 znacząco wpłynęła na działanie systemu szczepień ochronnych, powodując, że dzieci nie zostały zaszczepione lub nie przyjęły kolejnej dawki.
W regionie WHO przyjęcie pierwszej dawki szczepienia przeciw odrze spadło z 96% w 2019 r. do 93% w 2022 r., natomiast odsetek zaszczepionych drugą dawką spadł z 92% w 2019 r. do 91% w 2022 r. Ogółem ponad 1,8 mln niemowląt w regionie WHO nie zostało zaszczepionych przeciwko odrze w latach 2020–2022.
Odra może powodować poważne powikłania
Odra jest wysoce zaraźliwą i ostrą chorobą wysypkową układu oddechowego. Wirus wywołujący chorobę jest jednym z najbardziej zakaźnych ze wszystkich znanym pediatrom. W przypadku braku szczepienia, zaatakuje z sukcesem ponad 90% wszystkich osób, które będą miały z nim styczność a nie były uodpornione.
Odra rozpoczyna się 2-4 dni okresem zwiastunów niespecyficznych objawów, takich jak: złe samopoczucie, kaszel, katar, narastająca gorączka dochodząca do 40°C. U około 80% chorych na 2-3 dni przed wysypką pojawiają się 1-2 mm białawe plamki Kopika. Po około dwóch tygodniach od zakażenia pojawia się rumieniowa, swędząca wysypka. Po około 4-5 dniach od wystąpienia wysypki ustępuje gorączka. Do kolejnych objawów, które mogą wystąpić, należą: powiększone węzły chłonne i śledziona, biegunka oraz wymioty, zapalenie spojówek, światłowstręt i nieżyt błony śluzowej nosa. Choroba zazwyczaj trwa około 10 dni.
Warto zaznaczyć, że w Polsce nie odnotowuje się już ognisk zachorowań na odrę. Zakażenia najczęściej pochodzą z innych krajów. Jednym z najpoważniejszych powikłań występujących u małych dzieci jest zapalenie ucha środkowego. U osób dorosłych najczęściej dochodzi do zapalenia płuc. Najgroźniejsze są jednak powikłania neurologiczne – zapalenie mózgu i/lub zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Ryzyko wzrasta wraz z wiekiem.
Źródło: gov.pl, naukawpolsce.pl
