Według danych statystycznych zachorowalność na raka jelita grubego w Polsce wzrosła w ciągu ostatnich 40 lat ponad czterokrotnie. Najnowsze badania holenderskich naukowców wskazują, że jedną z przyczyn tego nowotworu może być specyficzny szczep bakterii Escherichia coli.
Niepokojące dane
Według statystyk prowadzonych przez Krajowy Rejestr Nowotworów pomiędzy 1980 a 2017 rokiem liczba zachorowań na nowotwór jelita grubego zwiększyła się z 4,7 tys. do 19 tys., co oznacza ponad czterokrotny wzrost zapadalności na tę chorobę. Eksperci alarmują, że w 2030 roku liczba chorych na ten typ raka może wzrosnąć do 27 tys. osób. Coraz częściej nowotwór jelita jest też diagnozowany u osób przed 50. rokiem życia.
Wiele przyczyn choroby
Wśród przyczyn nowotworu jelita naukowcy wskazują na palenie, otyłość i złe nawyki żywieniowe, w tym spożywanie coraz bardziej przetworzonej żywności, nadmiernej ilości tłuszczów zwierzęcych oraz produktów z zwartością suplementów, sztucznych ulepszaczy i konserwantów oraz picie nadmiernej ilości alkoholu, a także predyspozycje dziedziczne i nieswoiste zapalne choroby jelit.
Najnowsze badania naukowców z Hubrecht Institute w Utrechcie wskazują jednak, że przyczyną nowotworu jelita może być także jeden ze szczepów bakterii E. coli, który występuje częściej u osób ze zdiagnozowanym nowotworem jelita i wywołuje charakterystyczne uszkodzenia w sekwencjach DNA. Tego rodzaju mutacje występowały u części pacjentów z rakiem jelita grubego, ale nie pojawiały się w przypadku innych rodzajów guzów. Zdaniem naukowców zależność ta pozwala na wyciągnięcie wniosku, że szczep bakterii Escherichia coli, który wywołał mutacje, jest przyczyną występowania nowotworu w tej grupie pacjentów. Hans Clevers, badacz należący do zespołu naukowego z holenderskiego ośrodka, zwraca także uwagę, że to pierwsza odkryta bakteria, która może wywierać wpływ na DNA i wykazuje właściwości kancerogenne.
Potrzeba dalszych badań, by potwierdzić hipotezę postawioną przez zespół badawczy z Utrechtu. Jeżeli wyniki zostaną potwierdzone, możliwe będzie wprowadzenie antybiotykoterapii, która wyeliminuje kancerogenny szczep ze środowiska bakteryjnego i tym samym zmniejszy ryzyko zachorowania na nowotwór. Następnie pacjentowi byłyby podawane probiotyki zawierające bezpieczne szczepy E. coli, co uniemożliwiłoby ponowne namnożenie patogennych odmian.
Ważna profilaktyka
Badacze zwracają uwagę, że na wczesnym etapie rozwoju nowotwór jelita grubego w wielu przypadkach nie daje wyraźnych objawów. Dopiero w dalszym stadium zaawansowania pojawiają się takie dolegliwości jak bóle brzucha, spadek wagi, krwawienia z odbytu, obecność krwi w stolcu, zmiana częstotliwości wypróżnień. Z tego powodu bardzo istotna jest profilaktyka, zwłaszcza wśród pacjentów po 50. roku życia, którzy stanowią grupę wzmożonego ryzyka zachorowania na ten typ nowotworu. Wczesne rozpoznanie choroby znacznie zwiększa szanse na wyleczenie.
Najlepszą metodą wczesnego wykrywania nowotworu jelita grubego jest kolonoskopia, ponieważ charakteryzuje się ona dużą czułością i pozwala na zdiagnozowanie stanów przedrakowych (gruczolaków). Pomocne w zapobieganiu chorobie jest także zrezygnowanie z nałogów (zwłaszcza palenia) oraz wprowadzenie diety bogatej w owoce i warzywa, które stanowią naturalne źródło błonnika, antyoksydantów i witamin.
Zwiększanie świadomości
W 2008 roku decyzją Parlamentu Europejskiego marzec został ogłoszony miesiącem świadomości raka jelita grubego. W tym czasie prowadzone są kampanie informacyjne mające na celu zwiększać poziom wiedzy na temat tej choroby. Jedną z organizacji, które aktywnie uczestniczą w edukowaniu pacjentów, jest Fundacja STOMALife. Organizuje ona bezpłatną infolinię dotyczącą raka jelita grubego oraz konsultacje w wielu miastach Polski (m.in. Poznań, Bydgoszcz, Gdańsk, Szczecin, Elbląg, Toruń), na których można uzyskać profesjonalne wsparcie pielęgniarek stomijnych, psychologów i lekarzy.
Źródła: http://www.rynekzdrowia.pl/, https://www.zwrotnikraka.pl/, https://www.newscientist.com/
Przeczytaj także: Robot do pobierania i testowania krwi
