Jak ustalili naukowcy z Cambridge w Wielkiej Brytanii, już 9 lat przed diagnozą demencji można zaobserwować zespół niepokojących sygnałów, które świadczą o prawdopodobieństwie zachorowania. Jakie są to objawy?
Badania naukowców z University of Cambridge i Cambridge University Hospitals NHS Foundation Trust zostały opublikowane na łamach „Alzheimer’s & Dementia” i zostały sfinansowane przez Medical Research Council przy wsparciu NIHR Cambridge Biomedical Research Centre. Naukowcy wskazują w nich, że do tej pory nie było jasne, czy możliwe jest wykrycie zmian w funkcjonowaniu mózgu przed wystąpieniem objawów wskazujących na jedną z wielu chorób związanych z demencją.
Naukowcy przeanalizowali dane pół miliona Brytyjczyków
Badacze zwrócili się z prośbą do UK Biobank o udostępnienie zanonimizowanych informacji o stylu życia i zdrowia pół miliona Brytyjczyków w wieku od 40 do 69 lat. Na ich podstawie przeanalizowali następnie historię chorób, wyniki badań okresowych i wyniki testów określających sprawność pamięci, czas reakcji i siłę chwytu. Oceniali także dane dotyczące utraty i przyrostu masy ciała oraz liczby upadków.
Dzięki temu, że baza danych zawierała informacje gromadzone systematycznie przez 9 lat, naukowcy potrafili dokładnie wskazać, kiedy parametry zdrowotne zaczęły się pogarszać i jaki był efekt końcowy. Badacze wykazali, że już na 9 lat przed postawieniem definitywnej diagnozy związanej z demencją, widoczne były zachowania zwiastujące rozwinięcie się choroby. Wskazywały na to także okresowe wyniki badań medycznych.
Jakie mogą być pierwsze oznaki demencji?
– Osoby, u których po latach zdiagnozowano Alzheimera wypadły gorzej w porównaniu do osób zdrowych, jeśli chodzi o rozwiązywanie problemów, czasy reakcji, zapamiętywanie list liczb, pamięć prospektywną (zdolność do pamiętanie o zrobieniu czegoś później) i dopasowanie par jednakowych obrazków. Tak było również w przypadku osób, u których rozwinęła się rzadsza forma demencji, znana jako demencja czołowo-skroniowa – wskazują badacze.
Badani pacjenci, u których rozwinęła się choroba Alzheimera, częściej niż zdrowe osoby, doznawały upadku w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Z kolei u pacjentów, u których rozwinęło się rzadkie schorzenie neurologiczne, znane jako postępujące porażenie nadjądrowe (PSP), które wpływa na równowagę, prawdopodobieństwo upadku było ponad dwukrotnie większe niż u zdrowych osób. Ponadto, jak wskazali eksperci, na dziewięć lat przed zdiagnozowaniem Alzheimera, Parkinsona i demencji z ciałami Lewy’ego, pacjenci zgłaszali gorszy ogólny stan zdrowia.
– Kiedy spojrzeliśmy w historię rozwoju choroby pacjentów, stało się jasne, że wykazywali pewne zaburzenia poznawcze na kilka lat zanim ich objawy stały się wystarczająco oczywiste, aby postawić diagnozę. Upośledzenia były często subtelne, ale dotyczyły wielu aspektów poznania – podkreślił Nol Swaddiwudhipong, lekarz z Uniwersytetu Cambridge i pierwszy autor artykułu.
Analizy mogą przyczynić się do opracowania badania przesiewowego dla osób najbardziej zagrożonych demencją
Eksperci podkreślają jednak, że epizodyczne problemy z pamięcią nie powinny martwić. Dopiero kumulacja pozornie niewinnych objawów powinna włączyć czujność.
– Ludzie nie powinni się nadmiernie martwić, jeśli na przykład nie są dobrzy w zapamiętywaniu liczb. Nawet niektóre zdrowe osoby naturalnie osiągają lepsze lub gorsze wyniki niż ich rówieśnicy. Ale zachęcamy każdego, kto ma jakiekolwiek objawy lub zauważa, że ich pamięć pogarsza się, aby porozmawiać ze swoim lekarzem rodzinnym – podkreśla dr Tim Rittman z Wydziału Neuronauki Klinicznej na Uniwersytecie Cambridge.
Nol Swaddiwudhipong dodał, że ustalenia jego zespołu mogą wpłynąć na opracowanie systemowego wsparcia dla osób z niepokojącymi objawami, zwiastującymi choroby neurodegeneracyjne.
– To krok w kierunku umożliwienia nam badania przesiewowego osób, które są najbardziej zagrożone – na przykład osób po 50. roku życia lub osób z wysokim ciśnieniem krwi lub niewystarczająco ćwiczących – i interweniowania na wcześniejszym etapie, aby pomóc im zmniejszyć ryzyko – dodał ekspert.
Źródło: PAP
