Hiperurykemia to zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi. Występuje niezależnie od płci oraz wieku i może doprowadzić do dny moczanowej lub kamicy nerkowej. Wczesna diagnoza pozwala zminimalizować ryzyko wystąpienia powikłań.

Do hiperurykemii może dojść wskutek zwiększonej produkcji kwasu moczowego lub zmniejszonego wydalania kwasu i podwyższenia jego stężenia we krwi. Niekiedy obie te przyczyny występują jednocześnie.

Wyróżniamy hiperurykemię pierwotną, gdy jest ona związana z zaburzeniami enzymatycznymi na tle genetycznym, oraz nabytą, która jest wynikiem występowania innych chorób. Do schorzeń, które wpływają na rozwój hiperurykemii, należą nadciśnienie tętnicze, niedoczynność tarczycy, niewydolność nerek, cukrzyca czy otyłość. Przyczyną mogą być również nadmierne spożycie alkoholu oraz stosowanie niektórych leków (np. diuretyki, kwas acetylosalicylowy w małych dawkach, cyklosporyna). Pacjenci, którzy znajdują się w grupie ryzyka, powinni profilaktycznie kontrolować stężenie kwasu moczowego we krwi.

Objawy hiperurykemii

Nawet u dwóch na trzech pacjentów hiperurykemia występuje bezobjawowo, w wyniku czego w wielu przypadkach rozpoznanie choroby jest możliwe dopiero wtedy, gdy pojawiają się powikłania – dna moczanowa lub kamica nerkowa.

Dna moczanowa to choroba, która polega na krystalizacji moczanu sodu w stawach, co prowadzi do stanu zapalnego stawu. Wśród objawów wyróżniamy silny i nagły ból w stawach, a także obrzęk, napięcie i zaczerwienie skóry.

Natomiast kamica nerkowa wiąże się z wytworzeniem drobnego piasku, a w dłuższej perspektywie kamieni w nerkach, których obecność wpływa na funkcjonowanie układu moczowego. We wczesnym stadium choroba może nie wywoływać żadnych objawów. Kiedy dojdzie do wytworzenia się kamieni, pojawia się kolka nerkowa, czyli silny ból w okolicy nerek lub w podbrzuszu. Mogą również występować nudności oraz wymioty. W łagodnej postaci kamica nerkowa może się objawiać częstym parciem na mocz, uczuciem nieopróżnionego pęcherza, pieczeniem podczas oddawania moczu lub obecnością krwi w moczu.

Profilaktyka i leczenie hiperurykemii

W leczeniu hiperurykemii stosuje się farmakoterapię. W zależności od wystąpienia ewentualnych powikłań dostosowywana jest odpowiednia dla pacjenta terapia. Istotne jest, że rozpoczętego leczenia farmakologicznego nie należy przerywać, leki powinno się stosować do końca życia, a nie do obniżenia poziomu stężenia kwasu. Z tego względu istotne są działania profilaktyczne, m.in. zachowanie właściwej diety, normalizacja masy ciała i prowadzenie zdrowego trybu życia. Ważne jest również przeprowadzanie badań okresowych pod kątem występowania chorób współistniejących oraz stężenia kwasu.

Pacjent zgłaszający się na badanie stężenia kwasu powinien być na czczo i wypoczęty, ponieważ spożywanie pokarmów i wysiłek fizyczny mogą wpływać na wynik analizy. Badanie może być wykonane z surowicy krwi lub moczu.

Źródła: journals.viamedica.pl, swiatlekarza.pl

Przeczytaj także: Radosław Starownik: zastosowanie profilaktyki poprzez zachowanie higieny jest kluczowe dla prawidłowego działania szpitala