Szczepionki mRNA przeciw COVID-19 są powszechnie stosowane, a ich skuteczność szacowana jest na ponad 90%. Mimo to niektórzy pacjenci zgłaszają działania niepożądane wywołane szczepieniem, takie jak ból mięśni, gorączka czy ogólne zmęczenie.
W walce z koronawirusem wykorzystywane są m.in. szczepionki mRNA. Komisja Europejska dopuściła do użytku preparaty trzech producentów: Moderna, Pfizer oraz CureVac. W Polsce szczepienia odbywają się przy użyciu dwóch z nich – Moderny i Comirnaty (Pfizer).
Czym jest szczepionka mRNA przeciw koronawirusowi?
Badania nad technologią szczepionek mRNA są prowadzone od lat 70. XX wieku. Wykorzystuje się ją w opracowaniu szczepionek przeciwnowotworowych i przeciwwirusowych. Technologia ta polega na dostarczeniu do organizmu informacji o tym, jak wyprodukować białko o określonych właściwościach. W szczepionce zawarty jest krótki odcinek matrycowy RNA, zamknięty w otoczce zbudowanej z nanolipidów, które przeciwdziałają destabilizacji odcinka. Zostaje on wprowadzony do komórki na rybosomy, gdzie ulega translacji. Cały proces przebiega pozajądrowo, a technologia mRNA nie wpływa na modyfikację genomu.
Jednak wskutek podania każdej szczepionki, a zatem również w przypadku preparatów mRNA, mogą wystąpić działania niepożądane, o których producenci zobowiązani są poinformować.
Jakie działania niepożądane mogą wystąpić w przypadku szczepionki mRNA Comirnaty?
Szczepionka Pfizera (Comirnaty) jest szczepionką mRNA, co oznacza, że jej działanie polega na dostarczeniu do komórek organizmu informacji o białku. Tak jak każdy lek lub szczepionka może wywoływać efekty niepożądane.
Najczęściej występującym działaniem niepożądanym w przypadku szczepionki Pfizera jest ból w miejscu wstrzyknięcia, na który skarżyło się ponad 80% zgłaszających. Często odnotowywano również zmęczenie i bóle głowy (ponad 50% zgłoszeń). Rzadziej natomiast występowały bóle mięśni i dreszcze, bóle stawów, a także gorączka i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia. Znacznie rzadziej symptomy te występowały u osób w podeszłym wieku. Objawy wystąpiły najczęściej w ciągu 48 dni od podania szczepionki i miały charakter łagodny.
Jakie działania niepożądane mogą wystąpić w przypadku szczepionki mRNA Moderna?
U osób zaszczepionych preparatem Moderna, w porównaniu ze szczepionką Comirnaty (Pfizer), zaobserwowano więcej działań niepożądanych. Ból w miejscu wstrzyknięcia wymieniło 92% zgłaszających, ponad 70% wskazało na zmęczenie, a ponad 60% osób poinformowało o problemach z bólami mięśni i stawów. Częściej też pojawiały się dreszcze, gorączka oraz obrzęk w miejscu wstrzyknięcia. Dodatkowo pojawiły się takie działania, jak: nudności i wymioty (23%), obrzęk i tkliwość pod pachą (blisko 20%) oraz zaczerwienienie (10%).
Większość działań niepożądanych ustępowała w ciągu 48 godzin i miała charakter łagodny lub umiarkowany. Częściej działania te zgłaszane były przez osoby młode.
Mity o szczepionkach mRNA przeciw COVID-19
Wokół szczepionek opracowanych w technologii mRNA narosło wiele mitów. Najważniejszy z nich wiąże się z przekonaniem, że szczepionki mRNA mogą modyfikować nasze geny. Jest to niemożliwe ze względu na sam charakter podawanego odcinka mRNA, który jest nietrwały i nie ma możliwości przedostania się przez barierę ochronną jądra komórkowego. Cały proces translacji odbywa się na rybosomach i jest całkowicie bezpieczny dla organizmu.
Mitem również jest przekonanie, że szczepionka może wywołać koronawirusa. W przypadku szczepionek mRNA do organizmu dostarczana jest informacja o budowie białek, a nie sam wirus.
Istnieje możliwość wystąpienia reakcji uczuleniowej, podobnie jak w przypadku każdej innej substancji dostarczanej do organizmu, ale nieprawdą jest, że szczepionki mRNA przeciw Covid-19 wywołują groźne wstrząsy anafilaktyczne. Działanie niepożądane może wystąpić, gdy pacjent jest uczulony na daną substancję.
Źródła: gov.pl, pap.pl, wojsko-polskie.pl, abczdrowie.pl, ec.europa.eu
Przeczytaj także: Czym jest efekt nocebo? Dlaczego pacjenci, którzy otrzymali placebo, również zgłaszali NOP?,
