Pielęgniarki i położne skierowały wniosek do Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych z prośbą o wystąpienie do ministra zdrowia w sprawie poszerzenia kompetencji tych zawodów. W rozmowie z Evereth News, autorzy petycji podkreślają, iż zaproponowane rozwiązania mogą wpłynąć tylko pozytywnie na system ochrony zdrowia w Polsce.
Autorami petycji do NRPiP są magistrzy oraz licencjaci pielęgniarstwa i położnictwa różnych specjalizacji. Jak podkreślają we wniosku skierowanym do samorządu pielęgniarskiego, najlepszym rozwiązaniem, w celu poszerzenia kompetencji tych zawodów, byłoby wykorzystanie zapisów istniejącej już ustawy o zawodzie felczera, na której można byłoby się wzorować.
– Jesteśmy przekonani, że nie wpłynie to na pogorszenie statusu zawodu, ale na zwiększenie jego atrakcyjności i prestiżu dla młodych osób, które zastanawiają się nad jego wyborem – podkreślono w petycji.
Poszerzenie kompetencji skutkowałoby zwiększeniem dostępności do podstawowej opieki zdrowotnej
Autorzy pisma wskazują, że poza zachętą dla pielęgniarek i położnych, poszerzenie kompetencji pozwoliłoby także realizować się osobom, które ze względu na warunki zdrowotne czy życiowe, nie mogą pracować w trybie zmianowym i na oddziałach szpitalnych. Pielęgniarki te mogłyby jednak wykorzystać swoje doświadczenie i działać zawodowo w zakresie porady pielęgniarskiej.
– Niestety aktualne ramy porady pielęgniarskiej nie są wystarczające z powodu braku narzędzi do pełnego wykorzystania ich możliwości. Jednak istnieją gotowe rozwiązania, które znajdujemy właśnie w ustawie o zawodzie felczera medycyny, która mogłaby być ich źródłem – wskazują pielęgniarki i położne, podkreślając, że pomimo tego, że szkoły felczerskie obecnie nie funkcjonują w Polsce, to ustawa ciągle jest podstawą do działania dla niewielkiej grupy felczerów w kraju zamiast np. dla pielęgniarek i położnych.
W petycji wskazano, iż zapisy ustawy felczerskiej na pewno zostałyby dobrze wykorzystane w podstawowej opiece zdrowotnej w ramach wykonywania samodzielnych działań pielęgniarskich i położniczych, zwłaszcza w okresie pandemii. Jednocześnie poszerzenie kompetencji pielęgniarek i położnych skutkowałoby zwiększeniem dostępności dla pacjentów do podstawowej opieki zdrowotnej.
Wzmocnienie opieki pielęgniarskiej nad pacjentem
W rozmowie z Evereth News autorzy petycji podkreślają, że celem poszerzenia kompetencji zawodu pielęgniarki i położnej nie jest częściowe przejęcie obowiązków lekarza, a lepsza współpraca z nimi i wzmocnienie opieki pielęgniarskiej nad pacjentem.
– Chcemy nadmienić, że duża część lekarzy także popiera tego typu rozwiązania. Są zdania, że kompetencje pielęgniarek i położnych powinny być rozszerzone, ponieważ usprawniłoby to pracę w placówkach medycznych rozładowując kolejki – wskazują pomysłodawcy petycji. – Wykorzystanie potencjału pielęgniarek i położnych w systemie ochrony zdrowia ma służyć poprawie jego funkcjonowania oraz lepszego dostępu do lekarza osobom bardziej potrzebującym. Podobne rozwiązania funkcjonują z powodzeniem w innych krajach, takich jak Anglia, USA, Holandia, Nowa Zelandia, Szwecja – zaznaczają pielęgniarki i położne.
Autorzy podkreślają także, że wiele pielęgniarek chce w pełni wykorzystać nabyte umiejętności podczas studiów, specjalizacji czy kursów. Poszerzenie kompetencji nie byłoby natomiast przymusem, a uprawnieniem, wykorzystywanym w poradzie pielęgniarskiej POZ, AOS, opiece domowej lub przez indywidualne praktyki pielęgniarskie.
Na pytanie o zachętę dla pielęgniarek do zwiększania swoich kompetencji, autorzy petycji podkreślają, iż jest to sprawa indywidualna i zależna od miejsca pracy.
– Jednym potrzebna jest motywacja finansowa, gwarantowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia, innym gwarantowany dodatek w negocjacjach z pracodawcą. Natomiast indywidualne, prywatne praktyki pielęgniarskie mają możliwość samodzielnie ustalać stawki za dodatkowe kompetencje. Obecnie ciekawym rozwiązaniem dla części z nas i zachętą do zwiększenia kompetencji, jest Teleplatforma Pierwszego Kontaktu – projekt Ministerstwa Zdrowia. Uczestnicząc w pierwszym projekcie TPK mocno dostrzegliśmy problemy wynikające z braku niektórych uprawnień ujętych w petycji – podkreślają autorzy wniosku do NRPiP.
Czy poszerzenie kompetencji wpłynie na braki kadrowe w polskim pielęgniarstwie i położnictwie?
– W Polsce kryzys trwa już od lat, ale również w wielu innych państwach europejskich brakuje pielęgniarek i położnych. Poszerzenie kompetencji pielęgniarek i położnych może wpłynąć tylko pozytywnie na panujące w Polsce braki kadrowe. Przede wszystkim zachęci młodych do wyboru zawodu, a doświadczonych i wykształconych specjalistów do pozostania w kraju. Uważamy, że polskie pielęgniarstwo i położnictwo jest na bardzo wysokim poziomie. Jeżeli jednak nie zmienimy postrzegania tego zawodu w naszym kraju i nie damy możliwości do rozwoju, to nic nie sprawi, że młodzi ludzie zostaną w polskim pielęgniarstwie – zaznaczają w rozmowie z Evereth News pielęgniarki i położne.
Autorami petycji są:
- mgr pielęgniarstwa Marek Iwanowski,
- mgr pielęgniarstwa, specjalista piel. rodzinnego Sylwia Kielczyk,
- mgr pielęgniarstwa, specjalista piel. anestezjologicznego i intensywnej opieki Maciej Kaczkowski,
- mgr pielęgniarstwa, specjalista piel. rodzinnego Małgorzata Pogroszewska,
- mgr pielęgniarstwa, specjalista piel. rodzinnego Dagmara Raczycka,
- mgr pielęgniarstwa, specjalista piel. w ochronie zdrowia pracujących Małgorzata Gładys,
- mgr położnictwa, specjalista piel. ginekologiczno-położniczego Patrycja Kolassa,
- mgr piel., specjalista pielęgniarstwa rodzinnego Martyna Oźmina,
- mgr poł., specjalista pielęgniarstwa ginekologiczno-położniczego Marika Kaczmarek.
O jakie poszerzenie kompetencji postulują pielęgniarki i położne?
- Możliwość wystawiania elektronicznego zwolnienia lekarskiego do 14 dni
Zdaniem pielęgniarek i położnych takie rozwiązanie byłoby szczególnie przydatne dla pacjentów, którzy nie wymagaliby konsultacji z lekarzem, np. w pierwszym etapie choroby. Pogorszenie się stanu pacjenta lub pojawienie się nowych objawów byłoby wskazaniem do odbycia wizyty u lekarza POZ. Takie rozwiązanie mogłoby m.in. wpłynąć na zmniejszenie kolejek do lekarzy POZ dla pacjentów bardziej potrzebujących, a także pozwoliłoby na pełne wykorzystanie porady pielęgniarskiej i indywidualnej praktyki położniczej. Przykładowo, gdy przychodzi pacjent, pielęgniarka daje rozpoznanie ICD 10 J02, po ówczesnym wywiadzie i badaniu, wypełnieniu dokumentacji elektronicznej, wystawia antybiotyk, ale niestety pacjent nie otrzyma zwolnienia.
- Możliwość wystawiania skierowań na wykonanie testu PCR w kierunku COVID-19
Jak podkreślono w petycji, obecnie pacjenci mają duże problemy, by dostać się do lekarza POZ w celu uzyskania skierowania na test PCR. Nie wszyscy korzystają z Internetu, a więc nie mają możliwości, by zapisać się online. Możliwość wystawienia skierowania przez pielęgniarki na pewno ułatwiłby tym osobom wykonanie badania.
- Możliwość wystawiania skierowań na szczepienie przeciwko COVID-19 i grypie
Zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia z dnia 9 kwietnia 2021 r. pielęgniarki mogą kwalifikować pacjentów do szczepienia przeciw COVID-19, jednak nie mogą wystawiać skierowania na to szczepienie. Zdaniem pielęgniarek znacznie utrudnia to pacjentom dostęp do szczepień, a medykom dezorganizuje pracę.
Zgodnie z ustawą z dnia 17 listopada 2021 r. pielęgniarki mogą również zakwalifikować i zaszczepić pacjenta przeciw grypie, jednak regulacja nadal nie nadaje możliwości wystawienia w tym kierunku skierowania.
- Możliwość wystawiania recept na ordynację leczenia na wszystkie substancje czynne zawarte w lekach OTC
Leki OTC są ogólnie dostępne w aptekach, zalicza się do nich między innymi Ketonal 50 mg, który można nabyć bez recepty. Z kolei Ketonal 100 mg wydawany jest wyłącznie na receptę, na kontynuację leczenia. Jak wskazano w piśmie – pielęgniarki i położne są uprawnione do podawania leków OTC bez zlecenia lekarzy. Zdaniem pielęgniarek i położnych, powinny one mieć również możliwość wystawienia recepty na te leki.
- Możliwość kontynuacji recept na leki z grupy APN
Pielęgniarki i położne podkreślają, że aktualnie ogromnym utrudnieniem jest brak możliwości kontynuacji leków z grupy APN. Pielęgniarki nie mogą wystawiać recept na stale przyjmowane przez pacjentów leki, np. przeciwastmatyczne. Zdaniem autorów pisma skutkuje to tym, że pacjent musi ostatecznie trafić do lekarza i wydłuża to proces uzyskania recepty.
- Możliwość wystawiania skierowań na wszystkie badania diagnostyczne (z wyłączeniem badań stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta)
W petycji podkreślono, iż lista badań laboratoryjnych i radiologicznych wymienionych w rozporządzeniu ministra zdrowia z dnia 18 stycznia 2018 r. jest niewystarczająca do pełnego określenia stanu klinicznego pacjenta w obszarze chorób możliwych do leczenia przez pielęgniarki i położne za pomocą leków, które mogą być przez nie samodzielnie ordynowane. Zdaniem autorów petycji pielęgniarki powinny mieć możliwość kierowania na wszystkie badania diagnostyczne, z wyłączeniem badań stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta. W petycji podkreślono, iż pacjenci trafiali by wówczas do lekarza z gotowymi wynikami badań, co znacznie skróciłoby czas rozpoczęcia właściwego leczenia.
Źródła: Evereth News, Petycja „Rozszerzenie kompetencji pielęgniarek i położnych”
Przeczytaj także: Obowiązkowe szczepienia dla personelu medycznego a przepisy prawa. Czy będą kary za niezaszczepienie?
