Naukowcy z USA opracowali eksperymentalną szczepionkę przeciw HIV opartą na zmodyfikowanej wersji jednego z białek wchodzącego w skład wirusa HIV. W pierwszej fazie badań klinicznych na ludziach wykazano pozytywne wyniki. Specjaliści wskazują, że jest to prawdopodobnie pierwszy krok na drodze uzyskania odporności przeciwko wirusowi wywołującemu AIDS.
Wyniki badań opublikowano na łamach pisma „Science”. Publikacja opisuje pierwszą fazę testów klinicznych nowej szczepionki skierowanej przeciwko wirusowi HIV.
W jaki sposób działa eksperymentalna szczepionka przeciw HIV?
Badania zostały przeprowadzone w grupie 48 osób, które losowo otrzymało placebo albo eksperymentalną szczepionkę. U 97 proc. uczestników, którzy otrzymali badany preparat, doszło do aktywacji neutralizujących przeciwciał produkowanych przez komórki B. W testach żaden z uczestników nie zgłosił poważnych działań niepożądanych. Jedynymi skutkami ubocznymi był ból i zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia oraz lekkie bóle głowy. Wszystkie objawy ustępowały po kilku dniach.
Preparat oparty jest na zmodyfikowanej wersji jednego z białek wchodzącego w skład wirusa HIV. Kontakt z nim ma skłonić organizm biorcy do generowania przeciwciał neutralizujących, które uważane są za kluczowe dla wytworzenia odporności na ten patogen. Przeciwciała, które produkowane są w odpowiedzi na szczepionkę rozpoznają duży zakres podtypów HIV, co jest krytyczne, ponieważ wirus ten często mutuje.
Prof. William Schief ze Scripps Research Institute w La Jolla (Kalifornia, USA), jeden z autorów badania, wskazuje, że zespół w opracowaniu szczepionki opierał się na próbie wytrenowania układu odpornościowego do rozpoznania szerokiej gamy naturalnie występujących podtypów HIV.
– Na powierzchni białka kolca wirusa HIV znajduje się tylko kilka miejsc, które pozostają takie same lub prawie takie same w różnych jego podtypach. Staraliśmy się uzyskać bardzo specyficzne przeciwciała, które wiążą się dokładnie z tymi miejscami – wyjaśnił ekspert.
Układ odpornościowy „wytrenowany” do zwalczania różnych rodzajów wirusa
Od prawie 40 lat trwają próby stworzenia skutecznej szczepionki przeciwko HIV. Jednak poprzez tendencję wirusa do szybkich mutacji, jest to niezwykle trudne. Jak wyjaśnili autorzy publikacji – „szybko ewoluując i zmieniając się, HIV utrudnia układowi odpornościowemu rozpoznanie go, przez co wymyka się jego obronie”. Dotąd na świecie udało się zanotować jedynie kilka przypadków wyleczenia zakażenia wirusem HIV. „Oznacza to, że nie wiemy dokładnie, jakie rodzaje komórek odpornościowych w organizmie mogą faktycznie chronić przed infekcją” – dodają badacze.
Naukowcy znaleźli sposób, by ominąć ten problem. Pacjent otrzymywałby kilka zastrzyków, z których każdy byłby ukierunkowany przeciwko innemu fragmentowi cząsteczki HIV. Przyjęcie całej serii szczepionek powodowałoby, że układ odpornościowy byłby „wytrenowany” do wiązania się i zwalczania różnych rodzajów wirusa.
„To zupełnie nowy sposób myślenia o tym, jak zrobić szczepionkę” – podkreślił prof. Schief. Dodał jednocześnie, że jego zespół w opracowywaniu preparatu współpracuje z Moderną, która bada również wykorzystanie technologii mRNA przeciw HIV – tutaj również trwają badania fazy 1, jednak nie są znane jeszcze ich wyniki.
Źródło: PAP
