Witamina A pełni niezwykle ważne funkcje w organizmie człowieka, wpływa między innymi na wzrok, wzmacnia układ immunologiczny, a także może zapobiegać rozwojowi nowotworów. Niedobór witaminy A może być niebezpieczny dla naszego organizmu i powodować m.in. „kurzą ślepotę”. Sprawdź, jakie są najważniejsze właściwości witaminy A oraz jak rozpoznać jej niedobór i nadmiar w organizmie.
Witamina A – właściwości
Witamina A obejmuje grupę związków chemicznych, które posiadają różną aktywność biologiczną. Należy do nich retinol i jego pochodne (m.in. kwas retinowy, retinal) oraz karotenoidy (alfa-karoten, beta-karoten).
Witamina A oddziałuje na szereg bardzo istotnych procesów w organizmie ludzkim. Przede wszystkim bardzo pozytywnie wpływa na wzrok i układ odpornościowy. Dodatkowo witamina A reguluje wzrost tkanki nabłonkowej i innych komórek organizmu, sprzyja zdolności regeneracyjnej komórek. Wykazano również pozytywne działanie przeciwnowotworowe – witamina A ogranicza ryzyko lub spowalnia rozwój raka jelita grubego, piersi, płuc i stercza. Witamina A należy do grupy witamin, które rozpuszczają się w tłuszczach. Dodatkowo przyspiesza gojenie ran, a także pomaga zwalczać bakterie i wirusy oraz zapobiegać zakażeniom.
Witamina A – niedobór
Zbyt mała ilość tej witaminy może prowadzić do szeregu konsekwencji. Na niedobór witaminy mogą być narażone osoby pracujące przy komputerze, palacze, osoby zmagające się z chorobami wątroby i przewodu pokarmowego oraz niedożywione.
Przede wszystkim witamina A wpływa na wzrok, jej niedobór oddziałuje na pogorszenie się zmysłu widzenia. Niedostarczanie odpowiedniej ilości doprowadza do „kurzej ślepoty”, czyli pogorszenia się widoczności po zmroku. W tym przypadku dochodzi do wyschnięcia rogówki, z czasem do jej zmiękczenia i obumierania, co w efekcie jest przyczyną utraty wzroku. Niedobór witaminy A wpływa również negatywnie na kondycję skóry – sprzyja jej rogowaceniu. Zbyt mała ilość może doprowadzić do zaburzeń pracy układu nerwowego i obniżyć odporność organizmu. Dodatkowo w przypadku niedoboru witaminy A dochodzi do uszkodzenia zębów i zaniku szkliwa. U kobiet niedobór witaminy A może także przejawiać się zaburzeniami miesiączkowania lub płodności. Z kolei u osób starszych częstym symptomem jest dzwonienie w uszach.
Witamina A – nadmiar
Warto zaznaczyć, że również nadmiar witaminy A może doprowadzić do konsekwencji. Jeśli w organizmie znajduje się za duże stężenie tej substancji, może dojść do problemów skórnych, takich jak: suchość, zaczerwienienie i nieprawidłowa pigmentacja. Nadmiar witaminy A wpływa także na zwiększoną łamliwość paznokci, wypadanie włosów, bóle stawów i kości, osłabienie mięśni, obniżenie gęstości kości. Szczególnie niebezpieczny jest nadmiar witaminy A u kobiet w ciąży, gdyż może doprowadzić do uszkodzenia płodu.
Witamina A – źródło
Ludzki organizm nie jest w stanie sam wytworzyć witaminy A, jest ona głównie dostarczana do organizmu poprzez pożywienie. Najwięcej witaminy A dostarczy nam żywność, taka jak:
- mleko,
- masło,
- tłuste sery,
- jaja,
- śmietana,
- pomidory,
- marchew,
- papryka,
- brokuły,
- sałata,
- fasolka szparagowa,
- szczypior,
- koperek,
- zielony groszek.
Dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę zależy od wielu czynników, takich jak: wieku, płci oraz stanu fizjologicznego (ciąża lub karmienie piersią). Dzienne zapotrzebowanie na witaminę A u mężczyzn wynosi 900 mcg, a u kobiet – 700 mcg.
Źródło: diag.pl, lux-med.pl, gemini.pl, medicover.pl