Witamina K jest witaminą rozpuszczalną w wodzie. Pełni ważną funkcję w procesie krzepnięcia krwi, a także wykazuje właściwości antybakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwbólowe i przeciwzapalne. Sprawdź, jakie są najważniejsze właściwości witaminy K oraz jak rozpoznać jej niedobór i nadmiar w organizmie.

Witaminę K można podzielić na dwa typy: K1- filochinon, która występuje w zielonych warzywach, oraz witaminę K2 – menachinon, która jest syntezowana w układzie pokarmowym. Warto zaznaczyć, że przyswajalność tej witaminy zależy od obecności soli kwasów żółciowych w organizmie.

Witamina K – właściwości

Witamina K bierze udział w syntezie osoczowych czynników krzepnięcia krwi oraz białka protrombiny. Witamina K przyczynia się również do zachowania odpowiedniej gospodarki wapniowej. Ponadto wraz z witaminą D odgrywa bardzo ważną rolę w utrzymaniu prawidłowego stanu układu kostnego człowieka. Wykazuje właściwości antybakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwbólowe i przeciwzapalne. Witamina K wpływa również na układ sercowo-naczyniowy, działając przeciwkrwotocznie i wzmacniając ściany naczyń krwionośnych, zapobiegając ich zwapnieniom oraz pękaniu.

Witamina K – niedobór

Niezwykle rzadko dochodzi do niedoboru witaminy K ze względu na to, że jest ona w dużej mierze dostarczana z pożywienia. Jednak może dojść do takiej sytuacji, a najczęściej zmagają się z nią: osoby z chorobami przewlekłymi, głównie wątroby, jak również z nowotworami. Ponadto niedobór może towarzyszyć podczas zaburzeń odżywania, niedrożności dróg żółciowych oraz długotrwałej antybiotykoterapii. Brak witaminy K predysponuje do spadku gęstości mineralnej kości, co w konsekwencji prowadzi do zmniejszenia masy kostnej i słabszego uwapnienia układu szkieletowego, a tym samym sprzyja ich łamliwości i jest jednym z czynników sprawczych osteoporozy. Skutkiem niedoboru witaminy K jest wzrost ryzyka występowania objawów choroby zwyrodnieniowej stawów ręki i kolana oraz uszkodzeń chrząstki.

Objawami niedoboru witaminy K są przede wszystkim:

• wydłużony czas krzepnięcia krwi,
• krwotoki z nosa,
• łatwe powstawanie siniaków,
• krwawienia samoistne,
• wylewy krwi do różnych narządów,
• długotrwałe gojenie się ran,
• zbyt obfite krwawienia miesięczne u kobiet,
• krwiomocz,
• podatność na infekcje,
• zaburzenia wzrastania i rozwoju u niemowląt,
• choroba krwotoczna noworodków.

Najczęściej występujące stany chorobowe, które przebiegają z zaburzeniami wchłaniania, to przede wszystkim: celiakia, cholestaza, mukowiscydoza, przewlekłe zapalenie trzustki i zespół złego wchłaniania. Niedobór witaminy K zwiększa ryzyko miażdżycy i chorób nowotworowych.

Witamina K – nadmiar

Przedawkowanie witaminy K jest niezwykle rzadki, jednak jeśli dochodzi do takiej sytuacji, jest ona bardzo niebezpieczna dla organizmu.

Objawy nadmiaru witaminy K:

• nadmierna potliwość,
• uczucie gorąca,
• niedokrwistość,
• bóle serca,
• zaburzenia funkcjonowania i bóle wątroby,
• hemoliza, czyli rozpad czerwonych krwinek,
• u niemowląt może wystąpić żółtaczka i uszkodzenia tkanki mózgowej.

Witamina K – źródło

Źródła witaminy K1 w diecie to głównie zielone warzywa:

• szpinak,
• kapusta włoska,
• sałata,
• jarmuż,
• brokuł,
• brukselka,
• szparagi,
• natka pietruszki,
• olej rzepakowy i olej sojowy,
• oliwa z oliwek.

Witamina K2 jest wytwarzana przez bakterie znajdujące się w jelicie cienkim. Produkty zawierające dużą ilość witaminy K2 to:

• wątróbka drobiowa,
• kurczak,
• wołowina,
• żółtka jaj,
• ser,
• ryby.

Witamina K – dawkowanie

Zalecane dzienne spożycie witaminy K dla poszczególnych grup wiekowych przedstawia się następująco:

• dzieci do 1. roku życia – 5–10 μg;
• dzieci w wieku 1–8 lat – 15–25 μg;
• dzieci w wieku 9–13 lat – 40–50 μg;
• dzieci w wieku 14–18 lat – 50–65 μg;
• dorośli: kobiety – 55 μg, mężczyźni – 65 μg;
• kobiety w ciąży i karmiące piersią – 55 μg.

Źródło: diag, aptekaolmed, doz, e-zikoapteka