W przypadku nagłego zatrzymania krążenia o życiu człowieka decydują minuty. Szybka defibrylacja wykonana w ciągu 3–5 minut od utraty przytomności zwiększa szanse na przeżycie nawet o 50–70%. Każda minuta opóźnienia zmniejsza prawdopodobieństwo przeżycia o 10–12%.

Dostępność AED jest istotnym elementem łańcucha przeżycia – stąd w większości miejsc publicznych znajdują się defibrylatory AEG. W przypadku nagłego zatrzymania krążenia (NZK) należy niezwłocznie użyć tego sprzętu, aby uratować komuś życie. Jeżeli nie znajduje się on w polu widzenia osoby udzielającej pomocy, może ona skorzystać z aplikacji RATOWNIK.

Aplikacja RATOWNIK to program do pobrania na telefony komórkowe, służący do wezwania pomocy na terenie Polski. Dodatkowo pokazuje drogę do najbliższego automatycznego defibrylatora zewnętrznego (AED).

Czym jest defibrylator AED?

Defibrylator AED, czyli automatyczny defibrylator zewnętrzny, jest sprzętem umożliwiającym przywrócenie krążenia po NZK. Oznaczony jest charakterystycznym piktogramem serca i błyskawicy.

Kto może przeprowadzić defibrylację?

Polskie prawo nie reguluje tego, kto może używać defibrylatora. Sprzęt przeznaczony jest do użytku zarówno przez medyków, jak i osoby bez właściwego przeszkolenia. Urządzenie jest intuicyjne i w prosty sposób opisuje proces przeprowadzenia defibrylacji.

Czy istnieją przeciwwskazania do użycia AED?

Urządzenie AED nie ma wielu przeciwwskazań do użycia – jest bezpieczne nawet dla osób, które mają rozrusznik, oraz kobiet w ciąży. Należy jednak zrezygnować z ich zastosowania w przypadku:

• dzieci poniżej 1. r.ż.,
• osób przytomnych,
• ryzyka wybuchu lub podpalenia materiałów łatwopalnych.

Defibrylatora można używać także w momencie, kiedy pada deszcz lub śnieg. Jeżeli poszkodowany znajduje się w wodzie, należy go wyciągnąć i osuszyć jego klatkę piersiową. Nie ma ryzyka porażenia osoby udzielającej pomocy nawet jeśli część energii zostanie przeniesiona przez mokrą lub metalową powierzchnię.

Jak używać defibrylatora AED?

Urządzenie AED na początku analizuje EKG poszkodowanego i na tej podstawie informuje o tym, czy defibrylacja jest niezbędna. Ważne jest, aby nie naklejać elektrod nad rozrusznikiem serca – jeśli jest widoczny, diodę warto umieścić około 10 cm poniżej.

Pierwszą czynnością jest uruchomienie urządzenia i stosowanie się do poleceń głosowych wydawanych przez defibrylator. Następnie należy nakleić diody na odsłoniętą klatkę piersiową – jedną pod prawym obojczykiem wzdłuż tułowia, a drugą pod lewą pachą wzdłuż tułowia. Po umiejscowieniu diod następuje analiza rytmu serca. Należy wtedy odsunąć się od poszkodowanego. Jeśli po analizie pojawi się komunikat: „Wyładowanie elektryczne wskazane”, trzeba wcisnąć przycisk „Wstrząs” lub z symbolem pioruna. Po wyładowaniu natychmiast należy rozpocząć uciskanie klatki piersiowej. Następnie urządzenie dokonuje kolejnej analizy rytmu serca.

Skuteczność użycia AED w przywracaniu krążenia?

Pogotowie medyczne dociera do poszkodowanego w czasie średnio 8 minut w mieście, a poza miastem nawet do 15 minut. W przypadku nagłego zatrzymania krążenia ogromną rolę w przywróceniu rytmu serca odgrywa czas.

Defibrylacja wykonana po utracie przytomności w czasie:

do 1 minuty – 90% daje skuteczności,

do 5 minut –  50% daje skuteczności,

do 7 minut –  30% daje skuteczności.

Czy defibrylator AED można stosować u dzieci?

Nie ma żadnych przeciwwskazań, aby używać defibrylatora u najmłodszych pacjentów. Większość nowoczesnych aparatów wyposażonych jest w tryb pediatryczny. Istnieją również starsze modele defibrylatorów AED, które mają możliwość podłączenia elektrod pediatrycznych, powodujących obniżenie dostarczanej energii. Jeśli poszkodowane dziecko jest drobnej budowy (wiek bez znaczenia), należy jedną diodę przykleić tuż nad sercem, drugą zaś na plecach. W przypadku pacjenta pediatrycznego rzadkością jest używanie defibrylatora AED.

Czym jest nagłe zatrzymanie krążenia?

Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) to stan, w którym dochodzi do zatrzymania pracy serca, co w konsekwencji prowadzi do ustania krążenia krwi. Następuje wtórne zatrzymanie oddechu, co powoduje nieodwracalne uszkodzenia w mózgu. Jedynie szybkie podjęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej daje szansę na przeżycie poszkodowanemu. Zatrzymanie krążenia można podzielić na pierwotne i wtórne. Do pierwszych przyczyn zaliczają się stany, w których dochodzi do bezpośredniego uszkodzenia mięśnia sercowego, do wtórnego NZK natomiast dochodzi z przyczyn pozasercowych, np. zatrucia.

Źródło: projektaed.pl, mp.pl, kredos.pl, doz.pl, icd.pl