We wrześniu na dobre rozpoczyna się sezon na zbieranie grzybów. W przypadku błędnego rozpoznania gatunku grzyba możemy się jednak narazić na zatrucie. W Polsce co roku odnotowywanych jest kilkaset takich przypadków. Jakie objawy mogą wskazywać na zatrucie grzybami i kiedy jest ono groźne?
Zatrucie grzybami – rodzaje i objawy
Poszczególne gatunki grzybów wywołują objawy zatrucia o różnym nasileniu i charakterze. Objawy mogą dotyczyć różnych układów i narządów i stanowić bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia osoby, która spożyła trujący grzyb.
Ze względu na czas, jaki minął od spożycia grzyba do wystąpienia objawów (czas utajenia), wyróżnia się trzy rodzaje zatruć: zatrucia lekkie (czas utajenia od 0,5 do 2 godz.), zatrucia średnie (czas utajenia od 2 do 4 godz.), zatrucia o przebiegu ciężkim (czas utajenia od 6 do 24 godz.).
Zatrucia gastryczne
Większość trujących gatunków grzybów może wywoływać zatrucia typu gastrycznego. Objawy występują od 2 do 3 godzin po spożyciu grzybów.
Do objawów tego typu zatruć należą: nudności, wymioty, wzdęcia, bóle brzucha, gwałtowna biegunka. W wyniku wystąpienia tego rodzaju symptomów może dojść do odwodnienia organizmu. Objawom gastrycznym mogą towarzyszyć bóle i zawroty głowy, zaburzenia tętna, duszności, szumy uszne, kurczowe bóle mięśni kończyn dolnych.
Zatrucia gastryczne nie stanowią zagrożenia dla życia, w większości przypadków mijają samoistnie, bez trwałych następstw.
Zatrucia neurotropowe
W przypadku zatruć neurotropowych pierwsze objawy następują do godziny po spożyciu grzybów.
Występują zaburzenia żołądkowo-jelitowe, bóle brzucha. Substancje trujące zawarte w grzybach oddziałują także na układ nerwowy. W tym przypadku u osoby zatrutej może wystąpić pobudzenie psychoruchowe, zwężenie źrenic, szumy uszne, zaburzenia widzenia i akomodacji, halucynacje, zawroty i ból głowy.
Występuje wzmożone wydzielanie potu, śliny i łez, a także duszności, zaburzenia krążenia (spadek ciśnienia tętniczego krwi, zwolnienie tętna). Zatrucie neurotropowe może być przyczyną zgonu.
Zatrucia cytotropowe
W przebiegu zatruć cytotropowych pierwsze objawy występują po 8-12 godz., a nawet dopiero po 24 godz. po spożyciu grzybów. W pierwszej fazie są to nudności, obfite wymioty, gwałtowne biegunki prowadzące do ostrego odwodnienia, bóle brzucha i głowy, kurczowe bóle mięśni kończyn górnych i dolnych.
Po krótkotrwałej poprawie uszkodzeniu ulegają narządy miąższowe takie jak wątroba (u ok. 15 proc. pacjentów może wystąpić śpiączka wątrobowa), nerki i serce. Uszkodzenia mogą objąć również trzustkę, mózg i jądra. Występują zaburzenia oddechowe oraz zaburzenia krążenia. Zatrucie może mieć skutek śmiertelny.
Zatrucia nieswoiste
Zatrucie może wystąpić również w wyniku zjedzenia grzybów jadalnych gatunków. Przyczyną jest najczęściej nieodpowiednia obróbka lub jej brak. Zatrucie może spowodować zjedzenie grzybów surowych lub niedogotowanych, kilkakrotnie odgrzewanych, zepsutych, zaparzonych (w wyniku przechowywania w plastikowych pojemnikach). Także spożycie nadmiernej ilości grzybów może mieć szkodliwe dla zdrowia skutki (szczególnie w przypadku dzieci, osób w podeszłym wieku i chorych).
W wyniku zatruć nieswoistych najczęściej występują zaburzenia żołądkowo-jelitowe, które nie niosą poważnego zagrożenia dla zdrowia i życia.
Pierwsza pomoc przy zatruciu grzybami
Konieczne jest usunięcie resztek grzybów z przewodu pokarmowego poprzez sprowokowanie wymiotów lub płukanie żołądka (w warunkach szpitalnych). Wymiotów nie należy jednak prowokować u osób z zaburzeniami świadomości. Następnie należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
W dalszych etapach postępowanie terapeutyczne będzie polegało na eliminacji toksyn z krwi i tkanek, uzupełnianiu niedoborów płynów i elektrolitów, zobojętnianiu toksyn wchłoniętych do krwiobiegu oraz leczeniu następstw uszkodzenia narządów.
Źródła: https://www.mp.pl/, https://www.sluzbazdrowia.com.pl/, https://www.pssewawa.pl/, http://www.psse-slupca.pl/
Przeczytaj także: Eksperci: dobra wentylacja może być kluczowa w ochronie przed koronawirusem
