Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego postępowanie bezpośrednio po urodzeniu u noworodka matki z rozpoznaniem COVID-19 uzależnione jest od takich czynników, jak stan zdrowia matki, decyzja matki, stan zdrowia noworodka oraz rodzaj oddziałów i wynikających z tego możliwości kadrowych oraz dostępności środków ochrony.
– Jeżeli u noworodka potwierdzono rozpoznanie infekcji SARS-CoV-2 – pozostaje on pod opieką matki i jest karmiony pokarmem naturalnym z piersi – możliwe ale nieudowodnione korzystne działanie przeciwciał znajdujących się w pokarmie; równocześnie należy podkreślić, że uwalniana w mózgu w czasie karmienia piersią oksytocyna, korzystnie wpływa na stan psychiczny matki zmniejszając stres i niepokój – podkreśla PTN w zaleceniach.
Jak dodano, przeciwwskazaniem do takiego postępowania może być jedynie stan kliniczny matki lub dziecka.
Kiedy noworodek jest potencjalnie zakażony?
PTN wyjaśniło, iż infekcję COVID-19 u noworodka należy podejrzewać, jeżeli u matki infekcja COVID-19 wystąpiła nie wcześniej niż 14 dni przed porodem oraz nie później niż 28 dni po urodzeniu. Zakażenie u noworodka powinno być również brane pod uwagę w przypadku bezpośredniej ekspozycji na infekcję, jednak również niezależnie od występowania objawów.
Ze względu na to, że objawy kliniczne zakażenia koronawirusem u noworodków nie są specyficzne, należy monitorować objawy ze strony układu sercowo-naczyniowego pod kątem tachykardii, objawów niewydolności oddechowej, takich jak Tachypnoe, stękanie, gra skrzydełek nosowych, bezdechy, zwiększona praca oddechowa czy kaszel oraz objawów żołądkowo-jelitowych.
Jakie badania należy wykonać u noworodka potencjalnie zakażonego?
Podstawowym badaniem potwierdzającym obecność zakażenia COVID-19 u noworodka jest test RT-PCR. Jeżeli natomiast nie ma możliwości wykonania tego rodzaju testu bądź czas oczekiwania przekroczyłby jedną dobę, PTN dopuszcza wykonanie testu antygenowego.
Ponadto u noworodka z objawami klinicznymi bądź z dodatnim wynikiem testu na obecność koronawirusa należy wykonać takie badania jak Rtg lub usg płuc, biomarkery serca (troponina), rentgen brzucha, enzymy wątrobowe oraz badanie echokardiograficzne. Jeżeli wynik testu na obecność koronawirusa jest ujemny, należy jeszcze wykonać testy wykluczające inne infekcje wirusowe, m.in. grupę, RSV bądź infekcje bakteryjne.
U noworodka z objawami klinicznymi, zarówno podejrzanego jak i zakażonego PTN zaleca wykonanie morfologii, w tym okreslić liczbę leukocytów i limfocytów, łagodną trombocytopenię, podwyższone stężenie kinazy kreatyninowej, podwyższone stężenie ALAT ASPAT, fosfatazy alkalicznej, LDH, markery stanu zapalnego – CRP i IL-6, jak również przeciwciała IgM.
Jak wykonać test na obecność COVID-19 u noworodka?
Podczas badania pod kątem obecności zakażenia koronawirusem u noworodka badana jest wydzielina górnych dróg oddechowych. Wymaz u tak małego pacjenta można pobrać z nosogardzieli bądź osobno z nosa i gardła. Co istotne, podczas badania najpierw pobieramy wymaz z gardła, a dopiero z nosa.
Jak wskazano również w zaleceniach, noworodki urodzone przez matki zakażone koronawirusem należy bezpośrednio po porodzie wykąpać, aby usunąć w ten sposób potencjalnie występującego na skórze wirusa.
Wypis dziecka zależy od objawów infekcji
W przypadku infekcji bezobjawowej u noworodka kryterium niezbędnym do wypisu dziecka ze szpitala jest uzyskanie negatywnego wyniku wymazu na obecność SARS-CoV-2 lub zalecany 10-dniowy okres obserwacji przy braku objawów zakażenia.
Jeżeli u noworodka wystąpiła infekcja o łagodnych objawach, kryterium wypisu dziecka będzie ustąpienie objawów, prawidłowa temperatura ciała przez więcej niż 3 dni oraz uzyskanie negatywnego wyniku wymazu bądź 10-dniowy okres obserwacji.
Noworodki z ciężkim przebiegiem zakażenia COVID-19 mogą dostać wypis ze szpitala, jeżeli ustąpiły objawy płucne, prawidłowa temperatura utrzymuje się przez co najmniej 3 dni oraz uzyskano negatywny wynik testu na obecność koronawirusa lub spełniono 10-dniowy okres obserwacji przy braku objawów zakażenia.
Zalecenia Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego z 31 lipca 2020 r. zostały uaktualnione na podstawie dyskusji wewnętrznej w PTN, Zaleceń Amerykańskiej Akademii Pediatrii, Zaleceń Union of European Neonatal&Perinatal Societes oraz Publikacji dotyczącej częstości transmisji wertykalnej COVID-19 na podstawie meta-analizy.
Pełna wersja zaleceń dostępna jest na stronie Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego.
Źródło: Polskie Towarzystwo Neonatologiczne
PRZECZYTAJ POPRZEDNI TEKST Z CYKLU #PORADNIKPOŁOŻNEJ:
