– Emocje, które towarzyszą matce w pierwszym okresie, podczas oddawania dziecka do żłobka można porównać do emocji, które towarzyszą kobietom podczas porodu – zwróciła uwagę w rozmowie z Evereth News położna Paulina Grzesiak. Jak dodała, wspólnym elementem pracy położnej w żłobku i szpitalu jest odpowiedzialność za czyjeś życie.

Zgodnie z prawem „w żłobku, do którego uczęszcza więcej niż 20 dzieci, zatrudnia się przynajmniej jedną pielęgniarkę lub położną.” Ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do 3 lat zakłada, że w ramach opieki realizowane są 3 główne funkcje: opiekuńcza, wychowawcza i edukacyjna.

– Do moich głównych zadań podczas pracy w żłobku należy rozpoznawanie chorób zakaźnych u dzieci i wyłapywanie już pierwszych symptomów infekcji – tłumaczy Paulina Grzesiak. Dzięki temu staramy się uniknąć rozprzestrzeniania się choroby w środowisku dzieci, ale co równie ważne wśród personelu.

Położna przekazuje rodzicom inf. o wszelkich nieprawidłowościach w rozwoju dziecka

– Poza tym skupiam się w swojej pracy na komunikacji z rodzicami i przekazywaniu im informacji o stanie zdrowia ich dzieci, ale również objawach, które mogą zaniepokoić, bądź które warto byłoby obserwować. Takie jak chociażby zbyt krótkie wędzidełko podjęzykowe, które może być przyczyną zaburzenia ssania, nieprawidłowego połykania i żucia, jak również wad zgryzu czy wad wymowy.

Jeżeli tylko zauważam tego typu nieprawidłowości u dziecka, najpierw konsultuję tę kwestię z naszym logopedą. Jeżeli logopeda potwierdzi moje wątpliwości, wówczas rozmawiamy z rodzicami. Natomiast jest szereg innych sytuacji, kiedy zalecamy rodzicom wizytę u specjalisty – fizjoterapeutów, lekarzy.

Rolą położnej w żłobku jest również edukacja rodziców

– Moim zadaniem jest również edukacja rodziców w zakresie rozpoznawania wszelkich nieprawidłowości związanych z rozwojem dziecka, jak również procesów jego naturalnego rozwoju.

Niekiedy sama udzielam rad zgodnie z moimi kompetencjami, m.in. odnośnie rozszerzania diety, odpampersowania, odsmoczkowywania czy odstawiania od piersi. Rozmawiam z rodzicami również o tym, jak można budować odporność dziecka, jak podawać dzieciom leki lub kiedy infekcja jest na tyle poważna, że należy udać się do pediatry.

Opieka w żłobku nad dziećmi chorymi przewlekle

O rozważenie zmiany zapisów ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 w zakresie uregulowania udzielania świadczeń zdrowotnych przez pielęgniarkę dzieciom przewlekle chorym, przebywającym w żłobku zabiegała w 2019 r. Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych.

Zwrócono wówczas uwagę na konieczność doszczegółowienia aktów prawnych oraz wprowadzenia systemowych rozwiązań, m.in. w sprawie określenia warunków realizacji świadczeń zdrowotnych przez pielęgniarkę oraz nałożenie obowiązku spełnienia ww. warunków realizacji świadczeń zdrowotnych przez podmiot, który utworzył żłobek.

Wśród kwestii, o których uregulowanie zabiegała NRPIP są:

– określenie zadań pielęgniarki, z uwzględnieniem kontynuacji udzielania świadczeń zdrowotnych dzieciom chorym przewlekle,

– określenie wymagań dotyczących pomieszczeń, w których będą wykonywane świadczenia zdrowotne wraz z wykazem ich wyposażenia, z uwzględnieniem możliwości przechowywania dokumentacji, leków i środków medycznych,

– określenie indywidualnej dokumentacji medycznej dziecka w żłobku oraz zasad jej prowadzenia (w tym wzór zaświadczenia o wyrażeniu zgody przez rodzica na udzielenie świadczenia zdrowotnego, wzór zlecenia lekarskiego na wykonanie świadczenia zdrowotnego skierowane do pielęgniarki zatrudnionej w żłobku),

– określenie zasad przyjmowania od rodziców produktów leczniczych i wyrobów medycznych i ich przechowywania.

Podawanie w żłobku leków dzieciom chorym przewlekle

W odpowiedzi do NRPIP Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Stanisław Szwed wyjaśnił, że „funkcje żłobka nie obejmują świadczeń zdrowotnych, choć mogą się one zawierać w funkcji opiekuńczej żłobka. W przypadku dziecka przewlekle chorego, świadczenia udziela lekarz zlecający określone leczenie, tj. leczenie określonymi lekami. Samo podanie leków zleconych przez lekarza jest czynnością polegającą na realizacji zlecenia lekarskiego, które wiąże się ze sprawowaniem funkcji opiekuńczej nad dzieckiem.

– To dyrektorzy danej placówki decydują czy placówka może pełnić również opiekę nad dziećmi chorymi przewlekle – dodała Paulina Grzesiak. Wtedy położna bądź pielęgniarka realizuje zalecenia lekarza i odnotowuje to w dokumentacji dla danego dziecka, prowadzonej przez osoby zarządzające placówką.

Minister w swoim piśmie dodał również, iż „w sytuacji, kiedy w czasie pobytu w placówce będzie wymagane podanie leku bądź zastosowanie innych koniecznych działań – niezbędne jest pisemne upoważnienie rodziców lub prawnych opiekunów dziecka do podejmowania tych działań, a także uzyskanie pisemnego zobowiązania dyrektora oraz osobę, która będzie realizowała te zadania, do podjęcia ich. 

Jak wygląda natomiast kwestia podawania leków dzieciom zdrowych?

Położna zaznaczyła, że jeżeli chodzi o dzieci zdrowe, położne nie podają żadnych leków, nawet tych przeciwgorączkowych. „To właśnie po to regularnie prowadzimy obserwację dzieci pod kątem ewentualnych infekcji i w formie natychmiastowej powiadamiamy rodziców, aby tego uniknąć” – dodała.

– Jeżeli jesteśmy już przy kwestii podawania leków, ważne jest również to, aby pamiętać, że katar, jako pojedynczy objaw nie jest przeciwwskazaniem do pobytu dziecka w żłobku. Dzieci do 3 r.ż. charakteryzuje właśnie to, że katar towarzyszy im tak naprawdę nieustannie, z krótkimi kilkudniowymi przerwami. Tak naprawdę dni, szczególnie w miesiącach infekcyjnych, kiedy tak małe dzieci uczęszczające do żłobka kataru nie mają, można byłoby policzyć na palcach jednej ręki.

Jak zwróciła jednak uwagę położna, jeżeli do kataru dołączył inny objaw, który może wskazywać na infekcję, jak np. kaszel, sytuacja wygląda już inaczej. Dzieci z takimi objawami, z dwóch względów powinny zostać w domu. Z jednej strony, mogą zarazić innych. Z drugiej natomiast ich odporność jest na tyle obniżona, że wówczas bardzo szybko może dojść do rozwoju poważniejszej infekcji.

Jakie narzędzia wykorzystuje Pani w swojej pracy w żłobku?

– Termometr, rękawiczki i empatia, która jest dla mnie najważniejszym elementem mojej pracy. Zarówno ta do dzieci, jak i rodziców, bo warto zdać sobie sprawę z tego, że emocje, które towarzyszą matce w pierwszym okresie, podczas oddawania dziecka do żłobka można porównać do emocji, które towarzyszą kobietom podczas porodu.

Komunikując się z rodzicami, tłumaczę im, że przez pierwszy okres, min. miesiąc, warto wszelkie obowiązki bez których jesteśmy w stanie przeżyć, odłożyć na bok bądź poprosić kogoś o pomoc. Zarówno dziecko, jak i rodzice potrzebują w tym czasie stabilizacji i wsparcia. To normalne, że dziecko jest wówczas rozdrażnione i potrzebuje więcej cierpliwości i ciepła.

Czy położne mają obowiązek prowadzenia kart dziecka?

Paulina Grzesiak wyjaśniła, że ze względu na to, że do żłobka w którym pracuje nie uczęszcza żadne dziecko przewlekle chore, nie ma obowiązku prowadzenia kart dziecka, ponieważ funkcję zdrowotną nad dziećmi w tym wieku sprawuje podstawowa opieka zdrowotna.

– Z uwagi na to, że wśród moich kompetencji jest zapewnienie dziecku opieki w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych oraz zagwarantowanie dziecku właściwej opieki pielęgnacyjnej oraz edukacyjnej, najistotniejsze jest, aby zajęcia podczas których skupiamy się na zabawie uwzględniały indywidualne potrzeby dziecka, natomiast zajęcia opiekuńczo-wychowawcze i edukacyjne brały pod uwagę rozwój psychomotoryczny dziecka, dostosowany do wieku.

Pracuje Pani również w szpitalu. Jakby miała Pani porównać obie formy zatrudnienia, jakie są ich największe plusy i minusy?

– Wspólnym elementem pracy w żłobku i szpitalu jest odpowiedzialność za czyjeś życie. Jak podkreśliłam już wcześniej, praca położnej niezależnie od formy czy miejsca zatrudnienia wiąże się pod względem opieki nad pacjentem. Dlatego niezależnie od tego, czy opiekujemy się kobietą w ciąży, podczas porodu czy małym dzieckiem najważniejsza powinna być dla nas empatia do drugiego człowieka, ponieważ jest ona kluczem w komunikacji i funkcjonowaniu w społeczeństwie.

Jakie badania musi odbyć położna, aby pracować w żłobku?

– Prawo zakłada też, aby osoby sprawujące opiekę nad dziećmi w wieku do lat 3 podlegały obowiązkowym badaniom sanitarno-epidemiologicznym, aby zarówno zapobiegać, jak i zwalczać zakażenia i choroby zakaźne u ludzi – dodała położna.   

PRZECZYTAJ POPRZEDNI TEKST Z CYKLU #PORADNIKPOŁOŻNEJ: